Tahqirlash
Tahqirlash, kamsitish — insonning xatti-harakati, uning maqsadi yoki natijasi boshqa odamlarning koʻz oʻngida kamsitilgan oʻzini-oʻzi qadrini va qadr -qimmatini pasaytirishdir; psixologik zoʻravonlik turlaridan biri.
Xoʻrlovchining amali xorlikdir . Xoʻrlash, kamsitish — biror narsani yoki kimnidir, sharmanda qilish, soʻkish, qadr-qimmatidan mahrum qilish, boshqa odamlar tomonidan hurmat qilinmay ayblash va qoralash. Xoʻrlash ham ataylab, masalan, oʻz-oʻzini tasdiqlash maqsadida amalga oshirilishi mumkin, masalan,taʼlim usuli boʻlishi mumkin. Xoʻrlash psixologik travma boʻlib, turli ruhiy kasalliklarga olib kelishi mumkin.
Psixikaga taʼsir qilish tahrir
Xoʻrlash insonning farovonligiga jiddiy zarba boʻladi, chunki boshqa odamlar oldida oʻzini hurmat qilish va qadr-qimmatini koʻrsatish insonning muhim axloqiy qadriyatidir. Maslouning ehtiyojlar piramidasiga koʻra, bu qiymatlar toʻrtinchi darajada joylashgan. Shuning uchun, jiddiy tahqirlash yoki koʻp sonli uzoq muddatli xoʻrliklarni boshdan kechirgan odam, koʻpincha ongsiz ravishda kelajakda buni oldini olishga harakat qiladi. Shuning uchun u ongsiz ravishda har qanday odamdan kamsitishni kutadi. Bu jamiyat bilan munosabatlarning tartibsizlanishiga olib keladi — aloqa yetishmasligi, gʻazab va boshqalarga olib keladi.
Bolalik davrida kamsitish insonning shaxsiyatiga eng katta taʼsir koʻrsatadi, chunki bu davrda dunyo va jamiyat haqidagi asosiy gʻoyalar shakllanadi.
Adabiyotda tahrir
Sheʼr tahrir
- Nikolay Stepanovich Gumilyov, „Xoʻrlik“, Sheʼrlar 1917. „Moviy yulduzga“ toʻplamidan. Nashr qilingan: Gumilyov N. Moviy yulduzga: nashr etilmagan. sheʼrlar 1918 yil — Berlin: Petropolis, 1923 yil.
- Aleksandr Aleksandrovich Blok, „Xoʻrlik“, Dahshatli dunyo (1909 — 1916), Kumush asr: Blok. Sheʼrlar 1911.