Teng huquqlilik

Teng huquqlilik - konstitutsionalizmning asosiy prinsiplaridan va demokratiyaning muhim elementlaridan biri; fuqarolarning davlat, qonun, sud oldida tengligini rasman eʼtirof etishni bildiradi. Unga koʻra, muayyan davlat fuqarolari jinsi, irqi, millati, tili, ijtimoiy kelib chiqishi, yashash joyi, dinga munosabati, eʼtiqodi, jamoat birlashmalariga taalluqligi, shuningdek, boshqa holatlaridan qatʼi nazar, teng huquq, erkinlik va majburiyatga ega boʻladilar. Teng huquqlilikning realligi jamiyat va davlat tuzumining qanchalik demokratiyaliligini anglatadi.

Teng huquqlilik tamoyilini 18-asr oxirida Fransiya inqilobi ilgari surdi ("Ozodlik, tenglik, qardoshlik") va u koʻp mamlakatlarning konstitutsiyalari hamda inson huquklari deklaratsiyalarida mustahkamlandi. Hozirgi zamon davlatlarining konstitutsiyaviy nazariyasi fuqarolarning huquqda tabiiy xarakterga ega boʻlgan baʼzi farklari boʻlishi mumkinligini tan oladi, mas., jahonning koʻpchilik davlatlarida harbiy xizmatni oʻtash majburiyati faqat erkaklar zimmasiga yuklanadi, keyingi oʻn yilliklarda nogironlar, bolalar, kam sonli tub xalq vakillari uchun alohida konstitutsiyaviy huquqlar belgilab qoʻyila boshlandi va hokazo. Fuqarolarning teng xuquqligi prinsipi Oʻzbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining 19-moddasida mustahkamlab qoʻyilgan.

Yana qarang

• Tenglik