"Tinchlik bayrog'i" tashabbusi xalqaro tinchlik kunida barcha xalqlarni yagona umumiy ramz ostida birlashtirishga qaratilgan. Tinchlikning turli piktogrammalari mavjud bo'lsa-da (zaytun novdasi, kaptar) Birlashgan Millatlar Tashkiloti tomonidan qabul qilingan tinchlikning rasmiy bayrog'i yo'q. Shuning uchun ham ushbu tashabbus yiliga bir kun 21-sentabrda har bir davlat oʻz milliy bayrogʻining oq rangdagi koʻrinishini koʻtarib, barchamiz bir ekanligimizni koʻrsatishni taklif qildi. 2013-yilda Kolumbiya, Ekvatorial Gvineya va Ekvadorning Londondagi elchixonalari 21-sentabr kuni oʻz bayroqlarining rangsiz versiyasini koʻtarish orqali “Tinchlik bayrogʻi” tashabbusini qoʻllab-quvvatlashga rasman rozi boʻldi.

PACE bayrog'idagi haqiqiy kamalak ranglari (italyancha "tinchlik")

Oq hoshiyali milliy bayroq

tahrir
 
Oq chegarali AQSh bayrog'i. Bannerda “Barcha xalqlarga tinchlik” deb yozilgan.

Oq bayroq dunyoning ko'p qismida taslim bo'lish, sulh yoki o't ochishni to'xtatish bayrog'i sifatida tan olingan. Ushbu kontekstda ishlatilgan oq bayroq haqida birinchi eslatma Sharqiy Xan sulolasi davrida (milodiy 25-220-yillar) qilingan. Oq bayroq 1861-yilda AQSh fuqarolar urushi paytida urushga qarshi harakat tomonidan ham qo'llanilgan[1][2].

1891-yilda Rimda boʻlib oʻtgan uchinchi Umumjahon Tinchlik Kongressi tinchlik bayrogʻining umumlashtirilgan dizaynini ishlab chiqdi, bu oddiygina oq rang bilan chegaralangan vatan bayrogʻi boʻlib, nizolarni zoʻravonliksiz hal qilishni anglatadi. Bu Amerika Tinchlik Jamiyati va Umumjahon Tinchlik Ittifoqi tomonidan ishlatilgan (rasmiy ravishda qabul qilinmagan bo'lsa ham). U Genri Pettit tomonidan ishlab chiqilgan[3][4][5].

Xalqaro Ayollar Kengashi bayrog'i

tahrir
 
Tinchlik bayrog'i tasvirlangan tugma

1890-yillarda chet ellik amerikalik Kora Slokomb di Brazza Savorgnan, grafinya Di Brazza uchta tik tasmali: sariq, binafsha va oq rangdagi universal tinchlik bayrog'ini ixtiro qildi. Bu Xalqaro Tinchlik Byurosining tinchlik bayrog'iga aylandi[6].  Dastlab, o'rta chiziqda murakkab belgi bor edi: "qalqon, yuqorisida erkak va ayolning qo'l berib turgani, yuqorida oq yulduzli bir juft kaptar qanotlari tsvirlangan. Bayroqni qabul qiluvchi assotsiatsiya tomonidan tanlangan qurilma yoki oddiygina bayroq foydalanuvchilari orasida ro'yxatga olinganlar soni yoki Pro Concordia Labor shiori(Tinchlik uchun men ishlayman) yoki bu shior qalqon ostidagi bayroqdagi lentaga yoki bayroq tayoqchasidagi (koʻk rangli) strelkasiga (oq) shiori yozilgan yulduz bilan osilgan boʻlishi mumkin[7].

Ushbu bayroq 1896-yilda Xalqaro Ayollar Kengashi tomonidan qabul qilingan. 1904-yilda u murakkab dizaynni yo'qotib, oddiy uch rangli rangga aylandi[8].

Yer bayrog'i

tahrir
 
Umumjahon tinchlik kongressining dunyo tinchlik bayrog'i.

Ogayo shtati Youngstaunlik metodist vazir Jeyms Uilyam van Kirk kamalak chiziqlari, yulduzlar va globusdan foydalangan holda Yerning birinchi jahon tinchlik bayrog'ini yaratdi. 1913 va 1929-yillarda u o'z bayrog'i bilan Yevropa bo'ylab tinchlik safarini amalga oshirdi[9]. U "insonning birodarligi va Xudoning Otaligi" haqida bahslashib, dunyo bo'ylab sayohat qildi[10].

Oxir-oqibat Umumjahon Tinchlik Kongressi Kirk bayrog'ini o'zining rasmiy Jahon tinchlik bayrog'i sifatida qabul qildi va keyinchalik Amerika Tinchlik Jamiyati va boshqa guruhlar tomonidan qabul qilindi. U "oq yulduzlar bilan qoplangan ko'k maydondagi yerdan, oq chiziq butun dunyoni kesib o'tdi va chap tomonda inson zotining xilma-xilligini aks ettiruvchi spektrga bo'lingan - har xil, ammo tinchlikda birlashgan".  Bayroqda yer sharini va spektrni oʻrab turgan 46 ta yulduz ham koʻrsatilgan[11].

Rainbow bayrog'i

tahrir

Eng keng tarqalgan so'nggi dizayn bu tinchlikni ifodalovchi kamalak bayrog'i bo'lib, u birinchi marta 1961-yilda Italiyada tinchlik marshida ishlatilgan. Bayroq yadro quroliga qarshi namoyishlarda qo'llaniladigan o'xshash rang-barang bayroqlardan ilhomlangan. Oldingi versiyada Pablo Pikasso tomonidan chizilgan kaptar tasvirlangan edi[12].

Eng keng tarqalgan turi yetti rangga ega-binafsha, ko'k, och ko'k, yashil, sariq, zarg'aldoq va qizil-va qalin shrift bilan "tinchlik" degan ma'noni anglatuvchi italyancha PACE so'zi bilan bezatilgan.

U 2002-yilda Iroqning yaqinlashib kelayotgan bosqiniga qarshi norozilik sifatida boshlangan Pace da tutti i balconi ("har bir balkondan tinchlik") kampaniyasi bilan mashhur bo'ldi. Bayroq Italiyaning barcha shaharlaridagi balkonlardan urushga qarshi fuqarolar tomonidan ko'tarilgan. Uning qo'llanilishi boshqa mamlakatlarga ham tarqaldi.

Amnesty International ma'lumotlariga ko'ra, produser Franko Belsito 18 yil davomida yiliga 1000 ga yaqin bayroq ishlab chiqargan va birdaniga millionlab talabni qondirishga majbur bo'lgan[13].

Yetti rangli tinchlik bayrog'ini shu kabi olti rangli LGBT g'urur bayrog'i bilan aralashtirib yubormaslik kerak, u ko'k rangga ega emas va tepasida qizil rangga qarama-qarshi tartibda ranglar mavjud.

Robert A. Xaynlayn 1947-yilda "Yerning yashil tepaliklari" qisqa hikoyasida "Terraning [Yerning] kamalak bayrog'i" haqida gapirgan.

 
Lechche shahridagi katta tinchlik bayrog'i, 2009-yil 14-noyabr

Eng katta tinchlik bayrog'i

tahrir

Birinchi yirik tinchlik bayrog'i Italiyaning Salento shtatidagi Lechche shahrida 2009-yil 14-noyabr, shanba kuni "GPace-Yoshlar tinchlik uchun" uyushmasi tomonidan yaratilgan. Uning kengligi 21 m va uzunligi 40 m edi. Uch yildan so'ng bu rekord yangilandi. 2012-yil 21-sentabrda Belgiya Tinchlik tashkiloti Vrede vzw, Vredeshuis Ghent va beshta shahar maktablari Gentning tarixiy markazida dunyodagi eng katta tinchlik bayrog'ini (kengligi 30 m va uzunligi 50 m) ochdilar. Aksiya barqaror rivojlanish uchun joy ochish uchun qurolsizlanish talabini kuchaytirishga qaratilgan.

Shuningdek qarang

tahrir

Manbalar

tahrir
  1. "The American Annual Cyclopedia and Register of Important Events of the Year". 1864-04-30 – via Google Books.
  2. Barnum, Phineas Taylor (1889-04-30). "Struggles and Triumphs: Or, Sixty Years' Recollections of P.T. Barnum, Including His Golden Rules for Money-making". Courier Company – via Google Books.
  3. "Peace+Flag" US advocate of peace -books.google.com
  4. "The Advocate of Peace". American Peace Society. 1894-04-30 – via Google Books.
  5. Devere Allen, ed., The Fight for Peace (New York: Macmillan, 1930), 553
  6. Devere Allen, ed., The Fight for Peace (New York: Macmillan, 1930), 553
  7. "History and Minutes of the National Council of Women of the United States, Organized in Washington, D.C., March 31, 1888"
  8. "School Arts". Davis Publications. 2018-04-30 – via Google Books.
  9. Corien Glaudemans, 'Een vredesapostel uit Ohio', in: Den Haag Centraal, 16 October 2009; for pictures of James William van Kirk and his peace flag, see Haagse Beeldbank; photocollection of the Municipal Archive of The Hague (the Netherlands) nrs. 1.02811 and 5.12996.
  10. "How One Minister Paid His Way Round The World". The Western Christian Advocate. C. Holliday and J. F. Wright, 1906.
  11. Devere Allen, ed., The Fight for Peace (New York: Macmillan, 1930), 553.
  12. A.E. "La vera storia della bandiera della pace - Notizie storiche sulla bandiera della Pace, la bandiera Arcobaleno della Pace". www.elettrosmog.com. Archived from the original on 2007-02-05. Retrieved 2007-08-17.
  13. 'Det nytter!', Amnesty International Norway