Tola optikasi — yorugʻlik va maʼlumotlarni optik diapazondagi nur oʻtkazgichlar (nur tolalari) da tarqalishini urganadigan optika boʻlimi. Tola optikasi 20-asrning 50-yillarida vujudga kelib, 70-yillarning boshida spektrning koʻrinuvchi va infraqizil sohalarida soʻnish koeffitsiyenti 20 dBGʻkm dan kam boʻlgan kvars shishasi olinishi bilan jadal rivojlana boshlagan. Nur tola sindirish koʻrsatkichlari bir-biridan farq qiluvchi silindr shaklidagi shisha yoki plastik oʻzak va uni oʻrab turuvchi qobiqdan tashkil topgan. Oʻzakning sindirish koʻrsatkichi qobiqnikidan katta bulgani uchun, ular chegarasida yorugʻlikning toʻla ichki qaytish hodisasi yuz berib, uzak ichiga kiritilgan nur tashqariga chiqib ketmasdan nur tola ichida tarqaladi. Nur tola oʻzagining diametri bir necha mikrondan yuzlab mikrongacha, qobiq qalinligi oʻnlab mikrondan yuzlab mikrongacha oʻzgarishi mumkin.

Tola optikasi sohasida olib borilgan tadqiqotlar nur tolalarning keng koʻlamda optik aloqada qoʻllanilishiga olib keldi. Hozirgi kunda anʼanaviy simli aloqa kabellari oʻrnini axborot uzatish imkoniyatlari katta boʻlgan nur tolali kabellar egallamoqda. Atlantika va Tinch okeanlari suv ostidan oʻtkazilgan nur tolali aloqa kabellari Osiyo va Yevropa davlatlarini Amerika qitasi bilan bogʻlab turibdi.

    Optik tolalar uchun optik tolalar shisha yoki plastmassadan tayyorlangan iplardagi yorugʻlikning umumiy ifodasi printsipidan foydalanadigan nur oʻtkazuvchi vositalardir. Optik tolali gongkong Xitoy universitetining sobiq prezidenti tomonidan ixtiro qilindi. Sof tolalar plastik qopqoq ichiga sigʻdiriladi, bu esa uni buzmasdan egilishga imkon beradi. Umuman olganda, optik tolalardan birining uchida yorituvchi qurilma yorugʻlik chiqaradigan diyot (LED, LED) yoki lazer nurini ishlatib, optik tolaga nur pulsini yuboradi va optik tolali boshqa uchida qabul qiluvchi qurilma sezgir elementni aniqlovchi zarba. Kundalik hayotda optik tolali uzoq masofali axborot uzatish sifatida ishlatiladi, chunki optik tolali nurning oʻtkazuvchanligi yoʻqolishi elektr simida elektr yoʻqotilishidan ancha past boʻladi.

Nur elektromagnit toʻlqindir Dalgaboyuar diapazonning koʻrinadigan yorugʻlik qismi: infraqizil nurning 760nm qismidan katta 390 ~ 760nm (nano), ultrabinafsha yorugʻlik tolasi ilovalarining 390nm dan kam qismi quyidagilardir: 850 nm, 1310, 1550 uchta. 2. Yoritish, aks ettirish va nurning umumiy tasviri. Turli materiallarda yorugʻlik tarqalish tezligi turli xil, chunki yorugʻlik bir materialdan ikkinchisiga chiqarilsa, ikkita material orasidagi interferentsiyada refraksiya va koʻzgu paydo boʻladi. Bundan tashqari, yoritilgan yorugʻlik burchagi voqea nurining burchagi bilan oʻzgaradi. Voqea burchagi burchagi muayyan burchakka etib borganida yoki oshib ketganda, chirigan nur yoʻq boʻlib ketadi va voqea chiroqlari aks ettiriladi. Bu nurning umumiy tasviri. Turli xil materiallar bir xil toʻlqin uzunligining yorugʻligi (yaʼni, turli xil materiallar yorugʻlikning har xil yoritgichlari bor) uchun turli burchakka burchaklariga ega va bir xil materialning yorugʻlikning turli toʻlqinlari uchun turli xil sinishi burchagi mavjud. Optik tolali aloqa yuqoridagi printsiplarga asoslanadi.

  1.  Elyaf tarkibi: Elyaf tolasi tolasi odatda uchta qatlamga boʻlinadi: markaziy yuqori koʻrsatkichli shisha yadrosi (yadro diametri odatda 50 yoki 62,5 millimetrga teng), oʻrtada past refraktsion indeksli silika shisha qoplamasi (diametri odatda 125mm), eng kuchli Qopqoq qatlami qoplamasi.
  2. Raqamli diafragma: Tolaning oxiri yuzidagi yorugʻlik hodisasi tolaning butunlay uzatilishi mumkin emas, lekin maʼlum bir burchakka doirada faqat yorugʻlik nuri. Ushbu burchak tolaning raqamli oraliqlari deb ataladi. Tolalarning katta diapazoni optik tolalarni ulash uchun foydali boʻladi. Turli ishlab chiqaruvchilar tomonidan ishlab chiqarilgan tolalarning diapazoni diapazoni turli xil (AT & T CORNING).
  3. Tola turi: Koʻp turdagi optik tolalar mavjud va dasturga bogʻliq ravishda kerakli funktsiyalar va ishlash oʻzgaradi. Shu bilan birga, kabel televideniyesi va aloqa uchun optik tolalarni ishlab chiqish va ishlab chiqarish printsipi asosan bir xil: 1) past yoʻqotish; 2)-alohida tarmoqli kengligi va kichik dispersiyasi bor; 3) oson kabeli; 4) oson oʻrnatish; 5) yuqori ishonchlilik; 6) ishlab chiqarish taqqoslash oddiy; 7) arzon va shu kabilar. Optik tolalarni tasniflash asosan ishlaydigan toʻlqin uzunligi, sinishi indeks taqsimotiga, uzatish rejimiga, xomashyo va ishlab chiqarish usullariga asoslanadi.

Raqamli axborot „kodlangan“ yoki uzatish uchun yorugʻlik pulslariga yorugʻlik tezligida (186,000 mil / sekund) yuradi. Belgilangan joyga etibborganda, dekoder yorugʻlik maʼlumotlarini rasmga, audioga aylantiradi.




O`zMu Fizika fakulteti