Tonallik
Tonallik (fransuzcha: tonalité; grekcha: τόνος) — musiqa nazariyasida quyidagicha maʼnolarda qoʻllanadi:
- Ladning baland-pastlik holati (masalan, „Re major“ — major ladining „re“ notasidan, „mi minor“ — minor ladining „mi“ notasidan boshlanishini belgilaydi;
- Muayyan balandpastlikdagi lad tizimi (lad—tonallik);
- Tor maʼnoda — garmonik tonallik, yaʼni major-minor lad tizimini belgilovchi, konsonans akkord asosida qurilgan funksional tizim. XVI-XIX asrlar kompozitorlik ijodida rivoj topib, XX asrda tonallik xususiyatlari murakkablasha borgan, muayyan tonallikni inkor etuvchi politonal, atonal, musiqa, dodekafoniya kabi ijodiy yoʻnalishlar yuzaga kelgan[1].
Musiqa asarining tonal asosi asosiy tonallik deb ataladi. Odatda musiqa asari asosiy tonallikdan boshlanadi va tugaydi[2][3].
Manbalar
tahrirHavolalar
tahrirUshbu maqolada Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (2000-2005) maʼlumotlaridan foydalanilgan. |