Tormoz bosimi

Tormoz bosimi — tormoz kolodkalari lokomotiv yoki vagon gʻildiragiga bosadigan kuch. Har bir oʻq uchun tonnada oʻlchanadi.

Gʻildirak va tormoz kolodkasi oʻrtasidagi ishqalanish kuchi ishqalanish koeffitsiyentiga va qoʻllanadigan bosim miqdoriga bogʻliq:

$B=K\varphi _{K}$ ,

bu yerda B — ishqalanish kuchi; K — bosim kuchi;φ_K — ishqalanish koeffitsiyenti.

Muayyan turdagi tormoz kolodkasining ishqalanish koeffitsiyenti doimiy qiymat emas, u poyezdning tezligiga va gʻildirakdagi kolodkaning solishtirma bosimiga bogʻliq. Ishqalanish koeffitsiyentining bosish kuchiga bogʻliqligini istisno qilish uchun tormoz hisoblarini oʻtkazishda shartli qabul qilingan hisoblangan tormoz bosimi K_P qoʻllanadi. Hisoblangan bosim uchun ishqalanish koeffitsiyenti hisoblangan ishqalanish koeffitsiyenti φ_KP deyiladi. Poyezd tezligining pasayishi bilan ishqalanish koeffitsiyenti ortadi. Har xil turdagi lokomotivlar, vagonlar va ularning yuklari, kolodka materiallari uchun hisoblangan bosim qiymatlari jadvallarda keltirilgan, hisoblangan ishqalanish koeffitsiyentlarining qiymatlari tezlik oraliqlari uchun hisoblanadi.

Umumiy hisoblangan bosimning poyezd ogʻirligiga nisbati hisoblangan tormoz koeffitsiyenti deyiladi:

$\vartheta _{P}={\frac {\mathrm {\Sigma } K_{P}}{P+Q}}$ ,

bu yerda ϑ_P — hisoblangan tormoz koeffitsiyenti; P — lokomotivning ogʻirligi; Q — poyezd vagonlarining ogʻirligi.

Hisoblangan tormoz koeffitsiyenti poyezdning tormoz bosimini tavsiflaydi. 100 t ogʻirlikdagi poyezdga tormoz bosimining miqdori foizda ifodalangan hisoblangan tormozlash koeffitsiyentiga teng. Poyezd oʻz toifasi uchun normaga muvofiq tormoz bosimi bilan taʼminlanishi kerak.

Favqulodda tormozlashdan foydalanish hisobga olinadigan hisob-kitoblarda hisoblangan tormozlash koeffitsiyenti uning toʻliq qiymatiga teng ravishda olinadi. Agar toʻliq ishchi tormozlanishini qoʻllash hisobga olinsa, hisoblangan tormozlash koeffitsiyenti uning hisoblangan qiymatining 0,8 ga teng boʻladi.

Adabiyotlar

• Jeleznodorojniy transport: Ensiklopediya / Gl. red. N. S. Konarev. — M.: Bolshaya rossiyskaya ensiklopediya, 1994. — S. 450. — ISBN 5-85270-115-7.