Tosh qog'oz qaychi (shuningdek, uchta elementning boshqa tartiblari bilan ham tanilgan, )[1][2][3] qo'l o'yinidir . Xitoydan kelib chiqqan o'yin, odatda ikki kishi o'rtasida o'ynaladi, bunda har bir o'yinchi bir vaqtning o'zida qo'lini cho'zgan holda uchta shakldan birini hosil qiladi. Bu shakllar "tosh" (yopiq musht), "qog'oz" (tekis qo'l) va "qaychi" (ko'rsatkich barmog'i va o'rta barmoq uzatilgan musht, V shaklini tasvirlaydi). "Qaychi" ikki barmoqli V belgisiga o'xshaydi (shuningdek, "g'alaba" yoki "tinchlik" ni bildiradi), faqat havoda tik turish o'rniga gorizontal yo'naltirilgan.

Tosh qog'oz qaychi
Uchta o'yin elementining o'zaro ta'sirini ko'rsatadigan diagramma
Janrlar Qo'l o'yini
O'yinchilar 2 (minimal)
Sozlash vaqti Yo'q
O'yin vaqti Tezkor
Tasodifiy imkoniyat Ba'zilarga yo'q, o'ynaganlarning mahorat darajasiga qarab

Bir vaqtning o'zida, nol summali o'yinda uchta mumkin bo'lgan natija bor: durang, g'alaba yoki mag'lubiyat. Tosh bilan o'ynashga qaror qilgan o'yinchi qaychi tanlagan boshqa o'yinchini ("tosh qaychi ezadi" yoki "qaychini sindiradi"[4] ) mag'lub qiladi, lekin qog'oz o'ynaganga yutqazadi ("qog'oz toshni qopqoq tarzida berkitadi"); qog'oz o'yini qaychi o'yiniga yutqazadi ("qaychi qog'ozni kesadi"). Agar ikkala o'yinchi ham bir xil shaklni tanlasa, o'yin bog'lanadi va odatd holat darhol takrorlanadi.

Tosh qog'oz qaychi ko'pincha nizoni hal qilish yoki xolis guruh qarorini qabul qilish uchun tanga aylantirish, somon chizish yoki zar otish kabi ikki kishi o'rtasida adolatli tanlash usuli sifatida ishlatiladi. Haqiqatan ham tasodifiy tanlash usullaridan farqli o'laroq, tosh qog'oz qaychi raqiblarning tasodifiy bo'lmagan xatti-harakatlarini tan olish va ulardan foydalanish orqali ma'lum darajada mahorat bilan o'ynashi mumkin.[5][6]

 

Uchala qo'l harakatining ko'rinishi (chapdan o'nga: tosh, qog'oz va qaychi) biri ikkinchisini yutqanda, uchinchi boshqsiga mag'lub bo'ladi.

O'yinchilar ovoz chiqarib uchtagacha sanashlari yoki o'yin nomini aytishlari mumkin (masalan "Tosh! Qog'oz! Qaychi!"), yo bir qo'lni musht bilan ko'tarib, har bir bo'g'in bilan pastga silkitishlari yoki orqasida ushlab turishlari ham mumkin. Keyin ular raqib tomon cho'zish orqali "ochishadi". Ketma-ketliklar o'yinchilar uchinchi hisobda darhol tashlaydigan versiyani (shunday qilib, "Qaychi!" ning hisobiga tashlaydi) yoki "otishdan" oldin qo'llarini uch marta silkitadigan versiyani o'z ichiga oladi.

  1. „Game Basics“. 2019-yil 22-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2009-yil 5-dekabr.
  2. St. John, Kelly. „Ready, set ... Roshambo! Contestants vie for $1,000 purse in Rock, Scissors, Paper contest“. San Francisco Chronicle (2003-yil 19-mart). Qaraldi: 2007-yil 20-noyabr.
  3. Wells. „It's not your dad's ick-ack-ock“. The Guardian (2006-yil 24-noyabr). Qaraldi: 2013-yil 13-avgust.
  4. Fisher, Len. Rock, Paper, Scissors: Game Theory in Everyday Life (en). Basic Books, 2008 — 92 bet. ISBN 9780786726936. 
  5. Fisher, Len. Rock, paper, scissors: game theory in everyday life. Basic Books, 2008 — 94 bet. ISBN 9780786726936. 
  6. „How to win at rock-paper-scissors“. BBC News (2014-yil 2-may). Qaraldi: 2015-yil 2-may.