Tutsindan

Tutsindan (serbcha: Туциндан, Тучиндан, Стражњи дан, Здражњи дан) — serb xalq-pravoslav bayrami. Serbiya, Chernogoriya va Serbiya Respublikasida 23-dekabr (5-yanvar) kuni nishonlanadi. Uch kunlik Rojdestvo (Božiča) bayramining birinchi kuni.

Anʼanalar

Bayram Serbiya Respublikasi, Serbiya hamda Chernogoriya Respublikasida — har yili Iso Masih mavlididan (Rojdestvo Xristovo) ikki kun oldin va Mavlid (Rojdestvo) arafasida nishonlanadi.

Tutsindan serb tilidan soʻzma-soʻz tarjima qilinganda „Rojdestvo choʻchqachasini soʻyish kuni“ degan maʼnoni anglatadi. Sharqiy Gertsegovinadagi Popov maydoni hududida bu kun Strajniy Dan yoki Zdrazhy Dan deb ataladi. Bu esa „oldingi kun“ deb tarjima qilinishi mumkin.

Bayram kuni choʻchqa bolasi soʻyiladi va u ertasi kuni pishiriladi. Rojdestvo kuni bayram dasturxoniga tortiladi. Soʻyiladigan choʻchqacha Bojichnyar deb ataladi (serb tilida „Rojdestvo“ — Bojich). Bozhichnyarni pichoqni tiqib emas, balki boʻgʻizlash kerak. Soʻngra, tuzlangandan keyin ututsat, yaʼni boltaning toʻmtoq tomoni yoki bolgʻa bilan peshonasiga uriladi. Bunday choʻchqachaning qoni shifobaxsh xususiyatlarga ega, deb ishoniladi. Uy bekasi, shuningdek, bayram pirogi uchun xamir qoradi va Sochelnik kunida pishiriladi. Ommaviy eʼtiqodga koʻra, shu kuni uydan hech narsa berilmasligi kerak.

Ilgari, Tutsindan kunida Badnyak uchun hovlidagi daraxt kesilgan. Uni faqat ertasi kuni, yaʼni Sochelnik kuni (Rojdestvo arafasi)da uyga olib kelishgan.

Bayram anʼanalariga koʻra, Tutsindan kuni bolalarning biror qilmishi uchun taʼzirini berib boʻlmaydi: ushbu bayramni nishonlaydigan Bolqon yarim oroli aholisi orasida, agar bola shu kuni jazolansa, yil davomida bezori boʻlib qoladi, degan ishonch bor.

Yana qarang

• Serbiyadagi bayramlar
• Chernogoriyadagi bayramlar