Ubikvitinlashtirish – bu ubikvitin oqsili va ubikvitinligaza maxsus fermenti ishtirokida boʻlib oʻtadigan oqsilning postranslatsion ozgarish jarayonlaridan biri.

Ubikvitinning 3-D korinishi
Ubikvitin qoshish sistemasi

Ubikvitinlashtirish hujayrada har xil vazifalarni bajaradi. Ularning ichida: oqsilning proteasomalar va lizosomalarda proteolizi, oqsilning tronsportatsiyasi va oqsil-fermentlarning funksiyalarini aktivatsiya va inaktivatsiya (yoqish va oʻchirish) qilish.

Oqsil-substratga nechta ubikvitin molekulasi qoʻshilishiga koʻra ubikvitinlash monoubikvitinlash va poliubikvitinlashga boʻlinadi.

Monoubikvitinlash – bu oqsilga uqikvitinning bitta molekulasini qoʻshish jarayoni. Ubikvitin molekulasi oqsil-substratga oʻzining Lizin 48 aminokislotasi bilan qoʻshiladi.

Poliubikvitinlash – bu oqsilga uqikvitinning birdan ortiq molekulalarini qoʻshish jarayoni boʻlib, bunda oqsil-substratda ubikvitin zanjirlari hosil boʻladi. Ikkita ubikvitin molekulalar orasidagi bogʻ birinchi ubikvitinning Glitsin 76 aminokislotasi va ikkinchi ubikvitinning Lizin 63 aminokislotalalarining oʻrtasida hosil boʻladi.

Adabiyotlar

tahrir
  • Alberts B. i dr. Molekulyarnaya biologiya kletki v 3 tomax. T1. 2015