Urugvaydagi armanlar

Urugvaydagi armanlar (ispancha: Armenios en Uruguay, arm. Հայերն Ուրուգվայում) — Janubiy Amerikadagi eng qadimgi arman jamoalaridan biri. Umumiy soni 15 000 — 19 000 kishi. Aksariyati poytaxt Montevideoda yashaydi^[1]^[2].

Tarixi

Kichik arman diasporasi boʻlgan Urugvaydagi armanlar asosan poytaxtda toʻplangan. Armanlarning koʻpchiligi armanlar genotsididan keyin Usmonli imperiyasidan kelgan muhojirlarning birinchi toʻlqinining uchinchi yoki hatto toʻrtinchi avlod avlodlari^[3]^[4]. Arman xayriya ittifoqi (AGBU) 1939-yilda Urugvayda oʻz filialini tashkil qildi va 1953-yilda jamoat markazini ochdi. Urugvay parlamenti birinchi boʻlib armanlarni qirishni rasman qoraladi va jahon hamjamiyatini armanlar genotsidini qoralab, tan olishga chaqirdi. Va 1965-yil may oyida Urugvay armanlar genotsidini tan olgan dunyodagi birinchi davlat boʻldi. Mamlakat parlamenti har doim armanlarni himoya qilish va qoʻllab-quvvatlash boʻyicha turli rezolyutsiyalarni qoʻllab-quvvatlaydi^[5].

Jamiyat

1974-yildan 1975-yilgacha Urugvayning Arman xayriya ittifoqi (AGBU) tomonidan oʻquv markazi tashkil etilgan boʻlib, u ikki bosqichda yakunlandi: birinchidan, AGBU asoschisi va birinchi prezidenti Pogos Nubaryan nomidagi boshlangʻich maktab, keyin esa oʻsha paytdagi AGBU prezidenti sharafiga nomlangan Aleks Manukyan nomidagi oʻrta maktab qurilishi yakunlandi.

Urugvayning arman jamoasi sanʼatda juda faol. Alvaro Akopyan Montevideo filarmonik orkestri dirijyori. Shuningdek, Kordovada „Ararat“ raqs ansambli (Armanlarning xayriya ittifoqi (AGBU) va armanlarning „Gayane“ raqs ansambli (Urugvay Arman Milliy Markazi) mavjud.

„Radio Armaniston“ radiostansiyasi uzoq vaqtdan beri Montevideodan Urugvay armanlari va Argentinaning Buenos-Ayres va Braziliya janubidagi arman jamoalari uchun eshittirishlar olib boradi.

Montevideoda „Armaniston“ maydoni bor. Urugvay parlamentida asli arman millatiga mansub Liliam Kechichyan (Liliam Kechichian) turizm va sport vaziri ham bor.

Din

Avliyo Nerses Shnorali sobori

Bzommar Bibi Maryam sobori

Arman Yevangelist cherkovi

Aksariyat armanlar arman apostol cherkoviga mansub boʻlib, uning markazi Montevideodagi arman cherkovi (ispancha: Iglesia Armenia del Uruguay). Cherkov yaqinida arman genotsidi qurbonlariga bagʻishlangan yodgorlik oʻrnatilgan.

Katolik armanlar va yevangelist armanlarning soni ham anchagina.

Montevideodagi asosiy arman diniy markazlari:

Avliyo Nerses Shnorali sobori (Arman Apostol cherkovi);
Bzommar Bibi Maryam sobori, (Arman katolik cherkovi);
Arman Yevangelist cherkovi (Arman Yevangelist cherkovi).

Manbalar

↑ AGBU — AGBU XVIII World Games Takes Montevideo by Storm, 1,000 People Participate (Wayback Machine saytida 2010-12-05 sanasida arxivlangan)
↑ ArmenianDiaspora website, 2011-08-09da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2022-05-19
↑ Felipe Arocena. „The contribution of immigrants to Uruguay“ (deadlink). multiculturalismoenuruguay.com. 2016-yil 4-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 6-mart 2014-yil. ^(isp.)
↑ AGBU Uruguay Chapter (Wayback Machine saytida 2014-03-06 sanasida arxivlangan)
↑ Armenians in Uruguay (Archive.is saytida 2013-06-28 sanasida arxivlangan)

Havolalar

[agbu.org-1] AGBU — AGBU XVIII World Games Takes Montevideo by Storm, 1,000 People Participate (Wayback Machine saytida 2010-12-05 sanasida arxivlangan)

[ArmenianDiaspora_website-2] ArmenianDiaspora website, 2011-08-09da asl nusxadan arxivlandi, qaraldi: 2022-05-19

[multicult-3] Felipe Arocena. „The contribution of immigrants to Uruguay“ (deadlink). multiculturalismoenuruguay.com. 2016-yil 4-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 6-mart 2014-yil. ^(isp.)

[AGBU_Uruguay-4] AGBU Uruguay Chapter (Wayback Machine saytida 2014-03-06 sanasida arxivlangan)

[5] Armenians in Uruguay (Archive.is saytida 2013-06-28 sanasida arxivlangan)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]