Viola Patrisiya Amerd (nemischa: Viola Patricia Amherd; 1962-yil 6-iyun, Brig, Shveysariya) – Shveysariya siyosatchisi, 2019-yildan Shveysariya Federal Kengashi aʼzosi, 2020-yil 31-dekabrgacha Shveysariya Xristian Demokratik Xalq partiyasi aʼzolariga vakillik qilgan tashkilotchilardan biri[1]. 2023-yilda Shveysariya vitse-prezidenti etib saylandi[2]. 2024-yil 1-yanvardan boshlab mamlakat Prezidenti hisoblanadi.

Viola Amerd
 176-Shveysariya Prezidenti
 
Mansab davri
2024-yil 1-yanvar
Vitse-prezident Karin Keller-Sutter
Oʻtmishdoshi Alen Berse
Shveysariya vitse-prezidenti
Mansab davri
1-yanvar – 31-dekabr 2023-yil
Prezident Alen Berse
Shaxsiy maʼlumotlari
Tavalludi 1962-yil 6-iyun
Brig, Shveysariya
Siyosiy partiyasi Shveysariya Xristian Demokratik Xalq partiyasi
Taʼlim Fribourg universiteti
Dini xristian

Hayoti

tahrir

Viola Amerd 1962-yil oʻrtalarida tugʻilgan. 1982-yilda u oʻz shahrining Lotin gimnaziyasini tamomlagan. Shundan soʻng, u Fribourg universitetining huquqshunoslik fakultetiga oʻqishga kiradi va uni besh yildan soʻng, 1987-yilda tugatadi. 1991-yildan Brig shahrida advokat va notarius boʻlib ishlagan.

1992-yilda u oʻz ona shahrining shahar kengashi deputati boʻldi. 1996-yilda u vitse-prezident va 2000-yilda Brig shahri prezidenti boʻldi. 2005-yil 31-maydan 2018-yil 31-dekabrgacha u mamlakat parlamentining quyi palatasi – Shveysariya Milliy kengashida faoliyat olib borgan. 2018-yil dekabr oyining boshida Viola Shveysariya Federal Kengashiga saylandi; dekabr oʻrtalarida u Mudofaa, fuqarolik mudofaasi va sport vazirligida bosh vazir lavozimiga tayinlandi. Shuningdek, u ushbu vazirlikni boshqargan mamlakatdagi birinchi ayol boʻldi. U Vale Kantonidan Federal Kengashdagi birinchi ayoldir. 2019-yil 1-yanvardan u oʻz vazifalarini bajarishga kirishdi.

2020-yil oxirida Shveysariyada ikki partiya: Shveysariya Konservativ Demokratik Xalq partiyasi va Shveysariya Xristian Demokratik Xalq partiyasi rahbariyati birlashishga qaror qildi[3]. „Markaz“ partiyasi shu tarzda paydo boʻldi. Viola Amerd ham ushbu partiyaga qoʻshildi va u Shveysariya Federal Kengashida ushbu partiyaning birinchi vakili boʻldi. 2023-yil 1-yanvarda u Alen Berseni (Shveysariya prezidenti boʻldi) oʻrniga mamlakat vitse-prezidenti lavozimini egalladi[4].

U 2022-yil aprel oyi boshlarida Xalqaro olimpiada qoʻmitasi rahbaridan Rossiya va Belarus rasmiy shaxslarini musobaqalardan chetlashtirishni talab qilgan jahon yetakchilaridan biri hisoblanadi[5] . Bu Rossiyaning Ukrainaga bostirib kirishi boshlanganidan keyin sodir boʻldi. 2023-yil dekabr oyi oʻrtalarida Shveysariya parlamenti Viola Amerdni keyingi yilga mamlakat prezidenti etib sayladi[6] va 2024-yil 1-yanvarda „Markaz“ partiyasi vakili Viola Amerd mamlakat tarixida birinchi marta Shveysariya prezidenti boʻldi.

Amal qilish muddati boshida Amerd Shveysariyaga hujum qilish ehtimoli sezilarli darajada oshganini aytdi[7]. Shuningdek, u armiya va milliy mudofaa muammolariga koʻproq eʼtibor bera boshladi[8]. Prezident sifatida, 2024-yil fevral oyi oxirida u Shveysariyada Ukraina boʻyicha tinchlik sammitini oʻtkazishni taklif qildi[9].

2022-yilda Rossiyaning Ukrainaga bostirib kirishidan soʻng, 2022-yil aprel oyida Amerd Xalqaro olimpiada qoʻmitasi prezidenti Tomas Baxga xat yozib, XOQni Rossiya va Belarus rasmiylarini chetlashtirishga undagan, xuddi XOQ har ikki davlat sportchilari va rasmiylarini musobaqalardan chetlashtirishni tavsiya qilgan[10]. Amerd Shveysariya Qurolli Kuchlarini kuchaytirish tarafdori edi va Shveysariyaning NATOga aʼzo boʻlishiga qarshi chiqdi[11].

2022-yil 7-dekabrda Amerd Prezident etib saylangan Alen Berse bilan birga 2023-yil uchun Federal Kengashning vitse-prezidenti etib saylandi[12]. 2023-yil 13-dekabrda federal assambleya 243 ovozdan 158 nafar ovoz bilan Amerdni Shveysariya Konfederatsiyasining 2024-yilga prezidenti etib saylandi. U bu vazifani 2024-yil 1-yanvarda boshlagan. Prezident sifatida Amerd anʼanaviy Yangi yil o'tkazish murojaati bilan chiqdi[13].

Oilasi

tahrir

Viola Amerd turmushga chiqmagan va hali ham oʻz ona shahrida istiqomat qiladi.

Manbalar

tahrir
  1. „Президентом Швейцарии на 2019 год стал Уэли Маурер.“. 2019-yil 2-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 12-mart.
  2. „Глава МВД Швейцарии Ален Берсе избран президентом страны на 2023 год“. 2022-yil 7-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 7-dekabr.
  3. „Le PBD approuve la fusion avec le PDC.“. 2020-yil 16-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 30-dekabr.
  4. „Ален Берсе вступил в должность президента Швейцарии.“. 2023-yil 1-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 1-yanvar.
  5. „FOKUS: Departements-Rochade“ (de). 10 vor 10 (2018-yil 10-dekabr). Qaraldi: 2018-yil 10-dekabr.
  6. „Министра обороны Швейцарии Виолу Амерд избрали президентом страны на 2024 год.“. 2023-yil 18-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2023-yil 18-dekabr.
  7. „Werdegang“ (de). viola-amherd.ch. Qaraldi: 2018-yil 10-dekabr.
  8. Prezident Shveysarii otsenila veroyatnost napadeniya na stranu.
  9. Shveysariya obsujdaet s Ukrainoy plani po sozivu mirnoy konferensii.
  10. „Swiss Sports Minister calls on IOC to exclude Russian and Belarusian officials“. www.insidethegames.biz (2022-yil 17-aprel).
  11. „Swiss defence minister repeats calls for stronger army“. SWI swissinfo.ch (2022-yil 6-mart). Qaraldi: 2023-yil 6-sentyabr.
  12. „Porträt von Bundesratskandidatin Viola Amherd“ (de). SRF Echo der Zeit (2018-yil 21-noyabr). Qaraldi: 2018-yil 10-dekabr.
  13. Bundesrat, Der „2024 - Neujahrsansprache von Bundespräsidentin Viola Amherd“ (de). www.admin.ch. Qaraldi: 2024-yil 11-yanvar.

Havolalar

tahrir