Volontyor

Volontyor — (oʻzbekcha — koʻngilli) — oʻz xohishi bilan vaqti va mehnatini biror-bir jamoat ishiga, hech qanday manfaatsiz ixtiyoriy taklif etadigan shaxs yoki guruh^[1]. Bu ish bilan shug'ullanish jarayoni volontyorlik deb yuritiladi. Koʻpgina koʻngillilar tibbiyot, taʼlim yoki favqulodda vaziyatlarda qutqaruv kabi sohalarda maxsus oʻqitilgan. Boshqalar esa kerak boʻlganda, masalan, tabiiy ofatga javob sifatida xizmat qiladi.

Tarixi

Bu feʼl birinchi marta 1755-yilda qayd etilgan. Harbiy boʻlmagan maʼnoda bu soʻz birinchi marta 1630-yillarda qayd etilgan „oʻzini harbiy xizmatga taklif qilgan“ maʼnosida. Koʻngillilik soʻzi oʻsha vaqtda asosan harbiy maʼnoda — jamoat xizmati iborasi bilan mos keladi. Harbiy kontekstda koʻngilli armiya — bu askarlari chaqirilgandan farqli ravishda xizmatga kirishni tanlagan harbiy organ.

XIX-asr

Bu vaqt ichida Amerika Buyuk Uygʻonishni boshdan kechirdi. Odamlar kam taʼminlanganlardan xabardor boʻlib, qullikka qarshi harakatning sababini angladilar. 1851-yilda Qoʻshma Shtatlarda birinchi YMCA boshlandi, etti yildan soʻng birinchi YWCA boshlandi. Amerikadagi fuqarolar urushi davrida ayollar koʻngilli ravishda askarlar uchun materiallar tikishdi va „Jang maydoni farishtasi“ Klara Barton va koʻngillilar jamoasi harbiy xizmatchilarga yordam berishni boshladilar. Barton 1881-yilda Amerika Qizil Xoch tashkilotiga asos soldi va 1889-yilda Jonstaun toshqinidan jabrlanganlarga yordam koʻrsatishni oʻz ichiga olgan ofat oqibatlarini bartaraf etish operatsiyalari uchun koʻngillilarni safarbar qila boshladi.^[2]

Turlari

Xizmatni oʻrganish dasturlari tomonidan qoʻllaniladigan koʻngillilik
Koʻnikmalarga asoslangan koʻngillilik
Virtual koʻngillilik
Mikro koʻngillilik
Ekologik koʻngillilik
Favqulodda vaziyatda koʻngillilik
Maktablarda koʻngillilik
Korporativ koʻngillilik
Jamoa koʻngillilari
Katta sport tadbirlarida koʻngillilik^[2]

Volontyorlik tashkiloti

Xalqaro Volontyorlik tashkilotlari

Association of Leaders in Volunteer Engagement — Koʻngillilarni jalb qilish boʻyicha yetakchilar uyushmasi^[3].
Association for Volunteer Administration — Koʻngillilarni boshqarish uyushmasi^[4].

Oʻzbekistonda Volontyorlik tashkiloti

Oʻzbekistonda volontyorlar uchun Oʻzbekiston Volontyorlari Assotsiatsiyasi^[5]. tashkil etilgan.

Manbalar

[1] ttps://grantgo.uz/blog/volontyorlik-faoliyati-va-uning-foydalari

[en.wikipedia.org-2] 2,0 ^2,1 https://en.wikipedia.org/wiki/Volunteering

[3] ttps://www.volunteeralive.org/

[4] ttps://www.avaintl.org/

[5] ttps://volontyor.uz/uz

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]