Vorobyovning daromadli uyi
Vorobyovning daromadli uyi Shimoliy Osetiyaning Vladikavkaz shahridagi meʼmoriy yodgorlikd. Rossiyaning va Shimoliy Osetiyaning madaniy merosi hisoblanadi[1]. U shaharning tarixiy markazida, Lenina , 8 va Butirina , 7 burchaklarida joylashgan.
Uch qavatli Art Nouveau binosi 20-asrning boshlarida Vorontsovskaya va Loris-Melikovskaya koʻchalari chorrahasida shahar meʼmori I. V. Ryabikin loyihasi boʻyicha qurilgan[2]. Qurilish uchun buyurtmachi Aleksandrovskiy prospektidagi saroyga egalik qiluvchi Vorobyov arra zavodining egasi neftchi edi[3]. Uy badavlat ijarachilarga turar-joy binolarini ijaraga berish uchun moʻljallangan edi[4]. Binoda atigi 6 ta xona bor edi[3].
Stukko monogramlari asosiy jabhaning oʻziga xos bezakidir. Plintus tabiiy toshdan, devorlari qizil gʻishtdan qilingan. Ikkinchi va uchinchi qavatlarning derazalari oʻrtasida shlyapa qoʻshimchalari mavjud. Ikkinchi qavatning burchakli balkoni ostida qanotlari choʻzilgan burgut shaklidagi shlakli rasm mavjud[4].
1920-yillardan beri binoda Cheka, GPU, NKVD va Shimoliy Osetiya uchun KGB joylashgan[2]. 1920-1950-yillarda binoda Stalin qatagʻonlari qurbonlari saqlangan. Bu yerda Shimoliy Osetiyaning koʻplab jamoat arboblari, ilm-fan, adabiyot va madaniyat namoyandalari otilgan[1].
1950-yillarning oʻrtalaridan bu yerda Sanʼat maktabi, 1990-yildan Shimoliy Osetiya Taʼlim va fan vazirligi[2][3] joylashgan.
- Arxitektura
Vladikavkaz meʼmori Soslan Tsallagovning soʻzlariga koʻra, bizning davrimizda „shahardagi eng goʻzal binolardan birining tepasi - Lenin koʻchasi, 8 — Butirina, 7 chorrahasidagi vazifa yoʻqolgan“[5].
Manbalar tahrir
- ↑ 1,0 1,1 „Перечень выявленных объектов культурного наследия Республики Северная Осетия-Алания“. 2020-yil 26-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 7-fevral.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Торчинов 1999.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 Киреев 2014.
- ↑ 4,0 4,1 Цаллагов 2008.
- ↑ „Сослан Цаллагов: «По ценности памятников горной архитектуры Осетия занимает первое место в России»“. 2020-yil 22-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 22-fevral.
Adabiyotlar tahrir
- Киреев Ф. С. „Ленина — Лорис-Маликовская“,. По улицам Владикавказа, 2-е изд., доп. и перераб, Владикавказ: Респект, 2014. ISBN 978-5-905066-18-4.
- Торчинов В. А.. Владикавказ : Краткий историко-краеведческий справочник. Владикавказ: Северо-Осетинский научный центр, 1999 — 137 bet. ISBN 5-93000-005-0.
- Цаллагов С. Ф.. Владикавказ — летопись в камне. Владикавказ: Веста, 2008.