Vyetnam Davlat banki
Vyetnam Davlat banki (vyetnamcha: Ngân hàng Nhà nước Việt Nam) Vyetnam markaziy banki hisoblanadi. Hozirda regulyator mamlakatning birja listinggiga qoʻyilgan kapitali boʻyicha eng yirik tijorat banki VietinBankning 65% ga yaqin ulushiga egalik qiladi.
| Bosh qarorgohi | Xanoy shahri Hoan Kiem tumani Trang Tien Ward mavzesi Li Tai To koʻchasi 49-uy |
|---|---|
| Tashkil etilgan yili | 6-may, 1951-yil |
| Mulkchilik shakli |
Vyetnam hukumati 100% Davlat mulki[1] |
| Rais | Nguyen Ti Hong |
| Asosiy shaxslar | Nguen Toan Thang, Dao Min Tu, Nguen Kim An |
| Markaziy banki |
 Vyetnam |
| Valyutasi | Dong |
| Oltin-valyuta zaxiralari | $27 880 mln[1] |
| Veb sayti | sbv.gov.vn |
Tarixi
tahrir
Hindixitoy fransuz boshqaruvi ostida boʻlganida, mustamlaka hukumati Hindixitoy pul tizimini Hindixitoy banki (fr: Banque de l'Indchine) orqali boshqargan, u fransuz Hindixitoyida tijorat banki sifatida ham ishlagan.
1945-yil avgust inqilobidan keyin Vyetnam Demokratik Respublikasi hukumati asta-sekin Fransiyadan mustaqil pul tizimini amalga oshirishga harakat qildi. 1951-yil 6-mayda prezident Xo Shi Min Vyetnam Milliy bankini (Ngân hàng Quốc gia Việt Nam) tashkil etish toʻgʻrisidagi 15/SL farmonini imzoladi. 1960-yil 21-yanvarda bank raisi Bosh vazir nomidan bankni Vyetnam Davlat banki (Ngân hàng Nhà nước Việt Nam) deb oʻzgartirish toʻgʻrisidagi farmonni imzoladi [manba kerak].
Saygon qulagandan soʻng, ikki Vyetnam birlashdi, ammo 1976-yil iyuliga qadar ikki mamlakat maʼmuriyati va muassasalari birlashmadi. 1976-yil iyul oyida Vyetnam Milliy banki (Vyetnam Respublikasining markaziy banki) Vyetnam Davlat bankiga birlashtirildi.
Doy moy liberalizatsiyasi davrida Vyetnam bank tizimi isloh qilindi. 1988-yilda Vyetnam sanoat va tijorat banki (VietinBank - hozirda roʻyxatga olingan eng yirik bank) va Vyetnam qishloq xoʻjaligi bankidan boshlab yangi banklar tashkil qilindi va Davlat bankining roli asta-sekin markaziy bank roliga qarab toraydi[2]. 1990-yilda Davlat banki qayta tashkil etildi va uning funksiyasi quyidagicha belgilandi: "Davlat nomidan pul qiymatini barqarorlashtirish uchun butun mamlakat boʻylab pul, kredit va bank operatsiyalarini boshqarish va Vetnam Sotsialistik Respublikasining pul birligini muomalaga chiqarish uchun vakolatli yagona organdir"[3]. Davlat banki keyingi yillarda davlat korxonalariga kredit berishda davom etgan boʻlsa-da, endi u boshqa davlat banklari va xususiy banklar tomonidan asosan almashtirildi.
Binolari
tahrirVyetnam Davlat bankining bir qancha binolari Hindixitoy bankidan meros boʻlib qolgan. Bularga Davlat bankining Xanoydagi qarorgohi, 1930-yilda qurilgan sobiq Xanoy idorasi; Xoshimin shahridagi filiali, Hindixitoydagi sobiq markaziy idorasi ham 1930-yilda qurib bitkazilgan; va boshqalar qatorida Xayfon (1925-yilda tugatilgan) va Namdin (1929-yilda tugallangan) filiallari kiradi.
Bahslar
tahrirSobiq Bosh vazir Nguen Tan Zung bosh vazirning birinchi oʻrinbosari lavozimini egallab turgan vaqtida rais boʻlgan, ammo keyinchalik raislik lavozimini Le Duk Tuyga topshirgan. Yangi polimer dong banknotlarini bosib chiqarish sifati tanqid qilindi. Rais Le Duk Tuy bankka tegishli uyni bozor qiymatining oʻndan bir qismi narxida sotib olganida davlat uyini sotib olishi ham bahs-munozaralarga sabab boʻldi. Biroq, ommaviy axborot vositalari ushbu xarid haqida xabar berganida, hukumat bitimni toʻxtatdi[4].
Funksiyalari va rollari
tahrirVyetnam Davlat banki hukumat boshqaruvi ostidagi vazirlik darajasidagi organdir; bank rahbari vazirlar mahkamasi aʼzosi (vazirlar mahkamasidagi vazir lavozimiga teng). Rais nomzodi Bosh vazir tomonidan Milliy Assambleya (Parlament) tomonidan tasdiqlanishi sharti bilan tayinlanadi. Rais oʻrinbosarlari rais tavsiyasiga koʻra Bosh vazir tomonidan tayinlanadi. Rais ham, raisning birinchi oʻrinbosari ham 5 yillik muddatga tayinlanadi. Vyetnam Davlat banki oʻzining asosiy vazifalarini sifatida quyidagilarni belgilaydi [1] (Wayback Machine saytida 2007-06-03 sanasida arxivlangan):
- Pul barqarorligini taʼminlash va pul-kredit siyosatini shakllantirish.
- Institutlarning barqarorligini taʼminlash va moliya institutlarini nazorat qilish.
- Bank xizmatlarini taqdim eting va hukumatga iqtisodiy siyosatni tavsiya etish.
- Moliyaviy institutlarni bank xizmatlari bilan taʼminlash.
- Mamlakatning xalqaro zaxiralarini boshqarish.
- Banknotlarni chop etish va chiqarish.
- Vyetnamdagi barcha tijorat banklarining faoliyatini nazorat qilish. Davlat pullarini tijorat banklariga qarzga berish.
- Davlat obligatsiyalarini chiqarish, obligatsiyalar auktsionlarini tashkil etish.
- Pul boshqaruvi va valyuta kurslaridagi boshqa rollarga masʼul boʻlish.
Vyetnam davlat banki raislari
tahrir| Rais | Lavozimga kirishish sanasi | Lavozimdan ketish sanasi | Izohlar |
|---|---|---|---|
| Nguen Lung Bong | 1951-yil | 1952-yil | [5] |
| Le Vyet Lung | 1952-yil | 1964-yil | [5] |
| Ta Hoang Ko | 1964-yil | 1974-yil | [5] |
| Đang Vyet Chau | 1974-yil | 1976-yil | [5] |
| Hoang An | 1976-yil | 1977-yil | [5] |
| Chan Duong | 1978-yil | 1981-yil | [5] |
| Nguen Duy Giya | 1981-yil | 1986-yil | [5] |
| Lu Min Chau | 1986-yil | 1989-yil | [5] |
| Sao Si Kiem | 1989-yil | 1997-yil | [5] |
| Nguen Tan Zung | 1998-yil | 1999-yil | [5] |
| Le Dyuk Tui | 1999-yil | 2007-yil | [5] |
| Nguen Van Giau | 2007-yil | 2011-yil | [5] |
| Nguen Van Bin | 2011-yil | 2016-yil | [5] |
| Le Min Xung | 2016-yil | 2020-yil | |
| Nguen Ti Hong | 2020-yil |
Yana qarang
tahrirManbalar
tahrir- ↑ 1,0 1,1 Weidner, Jan „The Organisation and Structure of Central Banks“ (PDF). Katalog der Deutschen Nationalbibliothek (2017).
- ↑ World Bank. Viet Nam Financial Sector Review., 1-mart 1995-yil — III-V-bet.
- ↑ ordinance on the State Bank of Vietnam, 23 May 1990 (translation on the website of the Embassy of Vietnam in the United States)
- ↑ „Spotlight: Nguyen Van Giau, Vietnam's central bank governor“. International Herald Tribune (11-dekabr 2007-yil).
- ↑ 5,00 5,01 5,02 5,03 5,04 5,05 5,06 5,07 5,08 5,09 5,10 5,11 5,12 „Former Governors“.
Havolalar
tahrir- Vyetnam Davlat bankining rasmiy veb-sayti (vyetnamcha and English)