Xitoy pul-kredit siyosati

Xitoy pul-kredit siyosati — Xitoy Xalq Respublikasining rasmiy pul birligi boʻlgan renminbi qiymatini barqaror ushlab turish va iqtisodiy oʻsishga hissa qoʻshishni maqsad qilgan. Pul-kredit siyosati vazifasi maʼlum makroiqtisodiy maqsadlarga erishish uchun markaziy bank yoki boshqa tartibga soluvchi organlarning valyuta va kreditni boshqarish va tartibga solishga qaratilgan harakatlarni oʻz ichiga oladi.

Barqaror pul-kredit siyosatini shakllantirish

Xitoy Xalq Respublikasida barqaror pul-kredit siyosati 1998-yildan keyin bosqichma-bosqich amalga oshirildi. Ehtiyotkorlik bilan oʻtkazilgan pul-kredit siyosatining maqsadi valyuta barqarorligiga erishish, moliyaviy risklarning oldini olish va iqtisodiy oʻsishni qoʻllab-quvvatlash oʻrtasidagi munosabatlarni toʻgʻri yoʻlga qoʻyish va moʻtadil pul-kredit siyosatini saqlab qolish bilan birga, kreditlar sifatini yaxshilash hamda milliy iqtisodiyotning barqaror va tez sogʻlom boʻlishini qoʻllab-quvvatlash uchun pul massasining oʻsishini taʼminlashdan iborat boʻlgan.

Markaziy bankning barqaror pul-kredit siyosati asosi asosan quyidagi jihatlarni oʻz ichiga oladi:

• Birinchidan, 1990-yillar boshidagi koʻchmas mulk va iqtisodiy rivojlanish choʻqqisiga chiqqan davr, soʻngra, 1997- va 1998-yillarga kelib, ayrim kichik va oʻrta moliya institutlarining xavfi sezilarli darajada oshgan davri. Oʻsha paytda Xitoy hukumati va Xitoy Xalq banki (XXB) oldida moliyaviy risklarni hal qilish va yangi va jiddiyroq moliyaviy risklarning paydo boʻlishining oldini olish boʻyicha muhim vazifa turgandi;
• Ikkinchidan, oʻsha paytda umumiy ijtimoiy talabning yetarli emasligi yuzaga kelgan boʻlsa-da, eng koʻzga koʻringan muammolar tuzilmaviy va samarali kredit talabi yetishmovchilligi hisoblanardi.

• Banklarni bilvosita moliyalashtirish, yuqori korporativ qarzlarni boshqarish va oʻz mablagʻlarining past ulushiga asoslangan moliya tizimini uzoq muddatli amalga oshirish kreditlar sonini sezilarli darajada oshirishiga olib keladi va muammoli kreditlar masalasi yanada kuchayadi.
• Toʻrtinchidan, proaktiv fiskal siyosatni amalga oshirish oʻzi siyosatlardan foydalanishni, gʻaznachilik obligatsiyalarini qoʻshimcha chiqarishni, banklarning oʻzlari esa xaridlarda iqtisodiy oʻsishni qoʻllab-quvvatlash uchun pul-kredit siyosatidan foydalanishni oʻz ichiga oladi.

Pul-kredit siyosati vositalari

Ochiq bozor operatsiyalari- Bu moliya bozorida pul massasi va foiz stavkasini nazorat qilish uchun markaziy bankning davlat obligatsiyalarini sotib olish va sotish siyosati

Depozit zaxira siyosati markaziy bank tijorat banklari depozitlari boʻyicha depozitlar zahirasi normasini oʻrnatadi.

Markaziy bank kreditlari Bu markaziy bankning pul bazasidan ixtisoslashgan banklarga, boshqa moliya institutlariga moliyaviy vositachilikning turli usullarida foydalanishni bildiradi.

for%20their%20deposits%20or%20loans. Foiz stavkasi siyosati (Wayback Machine saytida 2022-12-04 sanasida arxivlangan)-Ijtimoiy mablagʻlarning talab va taklifiga taʼsir qilish uchun Markaziy bankning bozor foiz stavkalarini nazorat qilish va tartibga solish boʻyicha siyosati va choralari.

converted%20into%20a%20foreign%20currency. Valyuta kursi siyosati Xalqaro toʻlov balansi maqsadlariga erishish uchun oziq-ovqat eksporti va kapital oqimlarini nazorat qilish uchun milliy valyuta kursidan foydalangan holda davlat aralashuvini siqib chiqarish

Doimiy kredit olish imkoniyati- Bu qisqa muddatli likvidlik operatsiyasi boʻlib, u bank tizimi likvidligida vaqtinchalik oʻzgarishlar yuz berganda qoʻllanadi.

2010-yillardagi siyosat vositalari:

Bu davrda bozorga asoslangan pul-kredit siyosatini eʼlon qilish bilan bir qatorda, bir qator tizim va uning vositalarini, mustaqil siyosiy qarorlar belgilashni markaziy bankka topshirildi. Xitoyda pul-kredit siyosatini ishlab chiqishda sezilarli oʻzgarishlar yuz berdi.

2016 yildan boshlab, XXB maqsadli foiz stavkalarini taʼminlash uchun kapitalni taqsimlash va bozorni boshqarish uchun bank tizimidagi likvidlikni yanada koʻroq taʼminlash va repo (yoki teskari qayta sotib olish shartnomalari) va kreditlash vositalari kabi kengaytirilgan vositalarni oʻz ichiga olgan bozorga asoslangan yondashuvdan foydalandi. Yangi vositalar markaziy bankka pul-kredit siyosatini boshqarishda faolroq va maqsadli boʻlishga imkon beradi.

Past va nol foiz stavkalari davrida XXB boshqa yirik markaziy banklardan farqli oʻlaroq, oʻrtacha foiz stavkalarini saqlab qoldi. CNBC tomonidan keltirilgan tahlilchiga koʻra, bu iqtisodiyotni barqarorlashtirdi va mulk qiymatining oʻsishini sekinlashtirdi. XXB iqtisodiyotning muayyan sohalarini ragʻbatlantirish uchun maqsadli vositalardan foydalanadi, bu yondashuv boshqa joylarda markaziy banklar tomonidan qoʻllanila boshlandi

Renmenbi valyuta qiymatiga kapital nazorati va savdo siyosati kabi hukumat siyosatining boshqa vositalari ham katta taʼsir koʻrsatadi, masalan, dollarda toʻlanadigan oltin importiga cheklovlar.