Xitoyda ishlab chiqarilgan, Xitoy mahsuloti yoki baʼzan Made in china yorligʻi Xitoy Xalq Respublikasida ishlab chiqarilgan mahsulotlarga yopishtirilgan.Made in China yorligʻi bugungi kunda dunyodagi eng taniqli yorliqdir, chunki mamlakat dunyodagi eng yirik eksportchi davlat hisoblanadi.[1] 

"Xitoyda ishlab chiqarilgan" yorligʻi
Xitoyda ishlab chiqarilgan yorliqli quruq marker

Yorliqning arzon, past sifatli va koʻpincha xavfli mahsulotlar bilan umumiy bogʻlanishi sababli „ Made n china“ iborasi koʻpincha kelib chiqishidan qatʼi nazar, har qanday past sifatli mahsulotlarga nisbatan haqoratli tarzda qoʻllanadi.

Ishlab chiqarish

tahrir
 
"Xitoyda ishlab chiqarilgan" yorligʻi

Xitoy hozirda dunyoda birinchi raqamli ishlab chiqaruvchi davlat hisoblanadi.[2] Xitoy robotlar va yirik fabrikalardan foydalangan holda ishlab chiqarish usullarini yaxshilashda davom etmoqda.

Brendlash

tahrir

"Made in china" brendi tarixan AQShning Sovuq urush davridagi ommaviy axborot vositalarida brend haqida salbiy xabarlar va Amerika Qoʻshma Shtatlari Kongressida Xitoy mahsulotlari xavfsizligi boʻyicha tinglovlar orqali eʼtiroz bildirgan.[3]

Vakillik musobaqasi

tahrir

21-asrdan boshlab Xitoyning rivojlanayotgan mustaqil kompaniyalari xalqaro bozorda yaxshi natijalarga erishdi. Xitoy bozoriga kirgandan soʻng, koʻplab transmilliy kompaniyalar Xitoy bozorini ular oʻylagandek monopollashtirmadilar, balki faqat Xitoy kompaniyalari bilan hamkorlik qilishlari yoki bozorni baham koʻrishlari mumkin, Xitoy kompaniyalari esa xalqaro kompaniyalar bilan taqqoslash.

Taobao-eBay

tahrir

2002-yil mart oyida eBay Xitoy bozoriga kirish uchun Xitoyning eng mashhur EveryNet auktsion saytini sotib oldi. Xitoyda EachNet.com 1999-yilda eBay China kontseptsiyasini olib kelgan Garvard Biznes maktabining ikki yosh bitiruvchisi tomonidan asos solingan. Oʻsha paytda Ali Baba boshchiligidagi Ma (Jek Ma) Taobaoni qoʻllab-quvvatlash uchun 12 million dollar sarmoya kiritgan. Ammo atigi toʻrt yil oʻtgach, eBay Xitoy bozoridan chiqib ketayotgandek koʻrinadigan kelishuvga erishdi, garchi eBay kelishuv chiqish degani emasligini taʼkidladi. Taobao hayratlanarli 69% bozor ulushini qoʻlga kiritdi, eBayning bozor ulushi esa 80% dan 29% gacha kamaydi. 20-dekabr kuni eBay’ning oʻsha paytdagi bosh direktori Meg Uitman Shanxayga borib, jangdan chiqqanini eʼlon qildi. Alibabaning B2B saytlari asosan Xitoydagi global operatorlar va ishlab chiqaruvchilar tomonidan KOʻB uchun xizmatlar bilan bogʻlangan.

2020-yil 14-dekabr, Xitoy Milliy bozor maʼmuriyati " monopoliyaga qarshi qonun " , Alibaba Investment Ltd asosida qaror qabul qildi. Uch kompaniya 500 000 yuan miqdorida maʼmuriy jarimaga tortildi. Oʻtgan Rojdestvo arafasida (24 dekabr), chumolilar oltin liboslari IPO bir oydan keyin toʻxtatildi, Xitoy bozor regulyatorlari Alibaba „muqobil“ monopoliya (yaʼni elektron biznes platformasi va uning dominant pozitsiyasidan biznesdan platformaga bogʻliqlikdan foydalanish) shubhasini eʼlon qildi. platforma operatorlari oʻrtasida majburiy „muqobil“ xatti-harakatlar) va jinoiy tergovning boshqa harakatlari. Alibaba aksiyalari narxi darhol tushib ketdi.

Xitoyda ishlab chiqarilgan 2025

tahrir

2013-yilda oʻsha vaqtdagi Xitoy Bosh vaziri Li Ketsyan va uning Davlat kengashi „Xitoyda ishlab chiqarilgan 2025“ rejasini tasdiqladi. Sanoat va axborot texnologiyalari vazirligi tomonidan ishlab chiqilgan rejani bajarish uchun ikki yil davomida bir yuz ellik kishi kerak boʻlad. Rejaning maqsadi ishlab chiqarish samaradorligi va sifatini oshirishdir.[4] „Xitoyda ishlab chiqarilgan 2025“ tashabbusi nafaqat xorijiy texnologiyalarga qaramlikni yoʻqotish, balki Xitoyni faol ravishda etakchilik qilish va xalqaro texnologiya standartlarini yashilashg qaratilgan.[5]

Gonkongda ishlab chiqarilgan

tahrir

1970-yillarda Gonkongda arzon ishchi kuchi koʻp edi, shuning uchun xalqaro brendlar uchun mahsulotlarni keng miqyosda qayta ishlash va ishlab chiqarish koʻpayadi. Gonkong butun dunyo boʻylab kundalik elektron soatlar, oʻyinchoqlar, kiyim-kechak va boshqa mahsulotlarni ishlab chiqarish va eksport qilishga muhtoj. Bu vaqt ichida Gonkong Britaniya hukmronligi ostida Gʻarb ishlab chiqarish va boshqaruv standartlarini qatʼiy qabul qildi. Gʻarb mamlakatlaridagi koʻp odamlar Gonkong tovarlarini sifat bilan bogʻliq deb bilishadi.

Avstraliyada va Gonkongda ishlab chiqarilgan

tahrir

Avstraliyada Gonkongda ishlab chiqarilgan mahsulotlar 1930-yillarga borib tarqaladi. Gonkong mahsulotlari importi odatda guruch, zanjabil, efir moylari, choy, toʻqimachilik, kashtadoʻzlik va dantelni oʻz ichiga olgan mahalliy Xitoy hamjamiyatining mahsulotlari hisoblanadi. 1970-yillarga kelib, Avstraliya va Gonkong oʻrtasidagi savdo oʻsib bormoqda, koʻproq va koʻproq ishlab chiqarilgan mahsulotlar Gonkongga Avstraliya peshtaxtalarida joʻnatildi. 1970-yillarda Gonkongdan emigratsiya paytida, Gonkongda ishlab chiqarilgan mahsulotlar, masalan, tayoqchalar va guruch pishirgichlari Xitoydan import qilinadi.

Made in Gongkong oʻrniga Made in China paydo boʻladi

tahrir

1990-yillarda Gonkongning ishlab chiqarish markazi sifatidagi maqomi pasaya boshladi.. Xitoy jahon iqtisodiyotiga ochilishi bilan koʻplab kompaniyalar oʻz zavodlarini qoʻshni Guangdong, Gonkong provinsiyasidan koʻchirdilar. Oʻshandan beri Gonkong, Avstraliyada mahsulot ishlab chiqarish sezilarli darajada kamaydi. Xorijiy sarmoya Xitoyga kirib borishda davom etar ekan, Gonkong asta-sekin ishlab chiqarish markazi sifatidagi ustunligini yoʻqotdi. Koʻplab arzon ishchi kuchi va Yer bilan Xitoy „dunyo fabrikasi“ ga aylandi, ammo Gonkongda kichik koʻchmas mulk narxlari koʻtarildi. Made in Gongkong oʻrniga Made in China paydo boʻladi. 2020-yil noyabr oyida Qoʻshma Shtatlar Gonkongdan olib kelingan barcha mahsulotlarga Xitoyning Gonkong avtonomiyasini qattiq nazorat qilishiga javoban „Xitoyda ishlab chiqarilgan“ yorligʻini qayta belgiladi.[6]

  1. Monaghan, Angela. „China surpasses US as world's largest trading nation“. The Guardian (2014-yil 10-yanvar). Qaraldi: 2015-yil 17-may.
  2. „Everything you need to know about China manufacturing“ (en). South China Morning Post (2020-yil 16-dekabr). Qaraldi: 2021-yil 3-iyun.
  3. Jing, Wang. Brand New China: Advertising, Media, and Commercial Culture. Harvard University Press — 136–137-bet. 
  4. „Made in China 2025“. Center for Strategic and International Studies. Qaraldi: 2015-yil 14-iyul.
  5. Levine, Derek Adam (2020). „Made in China 2025: China's Strategy for Becoming a Global High-Tech Superpower and its Implications for the U.S. Economy, National Security, and Free Trade“. Journal of Strategic Security. 13-jild, № 3. 1–16-bet. doi:10.5038/1944-0472.13.3.1833. ISSN 1944-0464.
  6. „Made in Hong Kong was once favoured by Australian households — but now it's disappearing“ (en-AU). www.abc.net.au (2021-yil 13-fevral). Qaraldi: 2021-yil 27-may.