Xizmat koʻrsatish tarmogʻi
Xizmat koʻrsatish tarmogʻi — bu maʼlum bir xizmatni taqdim etish uchun bir nechta obyektlarni birlashtirgan tuzilma. Masalan, bir tashkilot boshqa tashkilotga (yetkazib beruvchiga) uchinchi shaxsga (mijoz) sotishdan keyingi xizmatlarni taqdim etish uchun subpudrat shartnomasini tuzishi mumkin.[1] Xaridor bir nechta yetkazib beruvchilardan foydalanishi mumkin. Xuddi mana shunday, yetkazib beruvchi boshqa tarmoqlarda ham ishtirok etishi mumkin. Xizmat koʻrsatish tarmogʻining mantiqiy asosi shundaki, har bir tashkilot oʻzi eng yaxshi qiladigan narsaga eʼtibor qaratadi.[2]
Xizmat koʻrsatish tarmogʻini ayrim xizmatni taqdim etish hamda umumiy biznes maqsadiga erishish uchun Internetda birlashtirilgan odamlar va maʼlumotlar toʻplami sifatida ham aniqlash mumkin. Bu xizmat koʻrsatish tizimlarining rivojlanayotgan kengaytmasi boʻlib, korporatsiyalarga biznes manfaati uchun isteʼmolchi interneti yutuqlaridan foydalanish imkonini berish uchun korporativ ijtimoiy dasturiy taʼminot sifatida ham tanilgan Enterprise 2.0 texnologiyalarini qoʻllaydi. Bunday holda, xizmat koʻrsatish tarmogʻi olomonning donoligidan va insonning tabiiy moyilligi va maʼlumot almashish, hamkorlik qilish va umumiy manfaatlar va maqsadlarga ega boʻlgan jamoalarda oʻzini oʻzi tashkil qilish istagidan foydalanish uchun moʻljallangan. Biznesda hamkorlikning ahamiyati aniq tan olinadi, lekin bu qobiliyatga koʻpincha qattiq tashkiliy chegaralar va parchalangan axborot tizimlari toʻsqinlik qiladi. Xizmat koʻrsatish tarmogʻi korxonalarga zamonaviy tashkiliy tuzilmalar va tizimlarning cheklovlariga qaramay, ommaviy hamkorlikning afzalliklarini amalga oshirish imkonini beradi.
Xizmat koʻrsatish tarmogʻi atamasi akademiya, biznes hamda hukumatni qamrab olgan xizmat koʻrsatish innovatsion tashabbuslari kontekstida tobora koʻproq foydalanilmoqda. Ayrim misollar quyidagilarni oʻz ichiga oladi:
- Cambridge universiteti va IBM korporatsiyasi oʻzlarining „Xizmat innovatsiyasi orqali muvaffaqiyatga erishish“[3] munozarali maqolalarida xizmat koʻrsatish tarmogʻi atamasidan foydalanadilar va uni xizmat koʻrsatish tizimlari tarmoqlari kontekstida tavsiflaydilar.
- Ingres korporatsiyasi Enterprise 2.0 AT xizmatlarini boshqarishni yoqish uchun dasturiy taʼminot xizmatida yangi paradigma sifatida xizmat tarmogʻi atamasidan foydalanadi.[4]
- Openwater korporatsiyasi oʻz mahsulot takliflari va yechimlarini tavsiflash va brendlashda yordam berish uchun xizmat tarmogʻi atamasidan foydalanadi.[5]
Tarixi tahrir
Jahon iqtisodiyoti qishloq xo‘jaligi va ishlab chiqarishdan xizmat ko‘rsatish sohasiga shiddat bilan o‘tmoqda. Amerika Qoʻshma Shtatlari mustaqilligini eʼlon qilganida, dunyo iqtisodiyotining 90 % fermada edi.[6] Bugungi kunda xizmatlar sohasi AQSh iqtisodiyotining taxminan 80 % ni tashkil qiladi.[7] Ammo kompyuter fanlari va muhandislik kabi anʼanaviy fanlardan farqli oʻlaroq, innovatsiyalar va xizmat koʻrsatish innovatsiyasiga yoʻnaltirilgan investitsiyalar tarixan oʻsish sur’atlariga mos kelmagan.
Biroq, 2007-yilda xizmatlar innovatsiyasiga investitsiyalar keskin darajada oʻsdi hamda xizmat koʻrsatish tarmoqlarini yaratish va evolyutsiya koʻplab boshqa xizmat tashabbuslari bilan bir qatorda jiddiy tarzda boshlandi.
Xizmat innovatsiyalariga investitsiyalar tahrir
Ushbu xizmat innovatsiyalariga investitsiyalar xizmat koʻrsatish tarmoqlarini oʻz ichiga oladi, ammo ular bilan umuman cheklanmaydi.
- Business Week jurnali 2007-yil 29-martdagi maqolasida xizmat innovatsiyasini navbatdagi katta narsa deb atagan.[8]
- IBM akademiya, sanoat va hukumatlarni xizmatlar sohasidagi innovatsiyalarga koʻproq eʼtibor va tizimli boʻlishga olib keladigan vosita sifatida xizmat koʻrsatish faniga, menejment va muhandislikka (SSME) katta miqdorda sarmoya kiritmoqda.
- Universitetlar xizmat koʻrsatish fanlari boʻyicha ilmiy daraja dasturlarini yaratishni boshlaydilar. Missuri shtat universiteti va IBM 2007-yil 19-sentabrda AQShda IT xizmatlarini boshqarish boʻyicha birinchi bakalavr (BS) darajasini eʼlon qildi.[9]
- Yuqori texnologiyali dasturiy taʼminot kompaniyalari xizmat koʻrsatish tarmoqlaridan foydalangan holda keyingi avlod xizmat koʻrsatish platformalarini chiqarishni boshlaydilar.[5]
- Yuqori texnologiyalar sanoatida xizmat koʻrsatish innovatsiyasini rivojlantirishga yordam beradigan bir nechta xizmat koʻrsatish konsorsiumlari va hamjamiyatlari oʻsishda davom etmoqda. Bularga Xizmat innovatsiyalari konsorsiumi hamda Xizmatlar, Tadqiqotlar va Innovatsiyalar Hamjamiyati kiradi.
Yetkazib berish va foydalanish tahrir
Xizmat tarmoqlarida odatda onlayn va joylashtirilgan yechim sifatida taqdim etilad. shuningdek, yana dasturiy taʼminot xizmat sifatida (SaaS) yechimlari deb ataladi.
Manbalar tahrir
- ↑ Wynstra, F., Spring, M., & Schoenherr, T. (Forthcoming). Service Triads: A Research Agenda for Buyer-Supplier-Customer Triads in Business Services. Journal of Operations Management.
- ↑ Holcomb, T. R., & Hitt, M. A. (2007). Toward a Model of Strategic Outsourcing. Journal of Operations Management, 25(2), 464-481
- ↑ "Succeeding through Service Innovation". Cambridge Service Science, Management and Engineering Symposium. 2007-07-14. Archived from the original on 2016-04-13. https://web.archive.org/web/20160413173811/http://www.ifm.eng.cam.ac.uk/ssme/documents/ssme_discussion_final.pdf/.
- ↑ „The Ingres Service Network“.
- ↑ 5,0 5,1 „Openwater Service Networks“.
- ↑ „Service Systems Engineering“. Michigan Technological University.
- ↑ „Hillary Clinton's Innovation Agenda“. 2008-yil 27-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 3-sentyabr.
- ↑ „Service Innovation: The Next Big Thing“.
- ↑ „Missouri State University Introduces New Degree in IT Service Management“.