Yahudiy xalqining toʻliq huquqlariga erishish uchun ittifoq

Rossiyada yahudiy xalqining toʻliq huquqliligiga erishish uchun ittifoq (yiddish: fol, folksgrupe „xalq guruhi“) ― 1905-yil mart oyida Vilnada boʻlib oʻtgan anjumanga asoslangan Rossiyada yahudiy anti — dushman siyosiy tashkilotidir. IIttifoq „Rossiyada yahudiy xalqining fuqarolik, siyosiy va milliy huquqlarini“ belgilash boʻyicha ishlarni eʼlon qildi. Uning izdoshlari yutuqlar[1][2][3] sifatida tanilgan.

Ittifoq uchta taniqli advokat Maksim Vinaver, Oskar Gruzenberg va Heinrich Sliozberg tomonidan boshqarildi. U kadet partiyasidan koʻplab Liberal elementlarni oʻz ichiga oladi. Ittifoqning talablari teng fuqarolik huquqlarini, yahudiylarga cheklovlar qoʻyadigan qonunlarni bekor qilishni, til huquqlarini (yiddish va ibroniy tilida oʻqish huquqini) va diniy muassasalarning mustaqilligini oʻz ichiga olgan. Shunga qaramay, Ittifoqning siyosiy dasturi yahudiylar uchun milliy avtonomiyadan tashqariga chiqmadi[4][5][6].

Ittifoqning Markaziy byurosi Sankt-Peterburgda joylashgan. Byuro aʼzolarining yarmi poytaxt vakillari, ikkinchi yarmi esa Rossiya imperiyasining viloyatlaridan edi[7].

Sionist va yahudiy xalq partiyasi rahbari Semyon Dubnov ittifoqni assimilyatsiya qilishni qoʻllab-quvvatlashda aybladi. Dubnov dastlabki bosqichda ittifoqqa kirdi va Markaziy byuroning sempatizan qismini ajratdi. Biroq, partiya umumiy tilni topishga va Sionizmga qarshi kurashda Bund bilan hamkorlik qilishga muvaffaq boʻldi.

Havolalar

tahrir

Manbalar

tahrir