Yamayka 1988-yilgi Qishki Olimpiada o‘yinlarida

Yamayka 1988-yilda Kanadaning Kalgari shahrida oʻtkazilgan qishki Olimpiya oʻyinlarida ishtirok etgan. Bu Yamaykaning qishki Olimpiadada birinchi ishtiroki boʻlgan. Yamaykaliklar faqat bitta sport turi – bobsleyda, ikkilik va toʻrtlik musobaqalarida qatnashib, ikkala holatda ham medalga sazovor boʻla olishmagan. Sportchilar Yamayka mudofaa kuchlari askarlaridan tanlab olingan edi. Dastlab, jamoaga Dadli Stouks, Devon Xarris, Maykl Uayt va Kasvel Allen chaqirilgan, biroq Allen musobaqa boshlanishidan sal oldin jarohatlanib, oʻrniga akasi Dadlini qoʻllab-quvvatlash uchun Kanadaga kelgan Kris Stouks jalb etilgan. Avval juftlik musobaqalari oʻtkazilib, unda Dadli Stouks va Maykl Uayt 30-oʻrinni egallagan. Amerika televideniyesi toʻgʻridan-toʻgʻri efirda Yamayka toʻrtligining poygasini namoyish etgan. Ular uchinchi bosqichda musobaqani tark etib, oxirgi oʻrinda yakunlashgan. Muvaffaqiyatsizlikka qaramay, 1993-yilda Yamayka bobsleychilarining chiqishlariga asoslangan „Krutoye viraji“ filmi suratga olingan.

Olimpiya oʻyinlarigacha

tahrir

Yamayka Olimpiya uyushmasi 1936-yilda tashkil etilgan[1], biroq Ikkinchi jahon urushi sababli 1940 va 1944-yillardagi oʻyinlar bekor qilingani tufayli, mamlakat ilk bor 1948-yilda Londonda oʻtkazilgan Olimpiya oʻyinlarida ishtirok etgan. Keyinchalik yamaykaliklar barcha Olimpiya oʻyinlarida ishtirok etishgan[2], shu jumladan 1960-yilgi oʻyinlarda ham ishtirok etishgan bu musobaqada Yamayka Gʻarbiy Hindiston terma jamoasi tarkibida ishtirok etgan[3]. 1956 va 1964-yilgi Olimpiadalardan tashqari, Yamayka terma jamoasi barcha Olimpiya oʻyinlarida medallar sohibiga aylanishgan[2].

Bobsley

tahrir

Biznesmenlar George Fitch va Uilyam Maloni Yamayka aeroportlaridan birida yuklarni tashish aravasini misol qilib, Yamayka bobsley terma jamoasini tuzish gʻoyasini ilgari surishgan. Yamayka Olimpiya assotsiatsiyasi raisi bu gʻoyani qoʻllab-quvvatlagan, shu tariqa terma jamoaga sportchilarni jalb qilish zaruriyati paydo boʻlgan[4]. Reklama kampaniyasi mamlakat tarixidagi birinchi bobsley jamoasiga qoʻshilish uchun sinovlarni „xavfli va mashaqqatli“ deb taʼriflagan[5]. Biroq, tropik mamlakatda bobsleychilarni topish mushkul boʻlgani sababli, Yamayka mudofaa kuchlari xodimlarini yollashga toʻgʻri kelgan. Dadli Stouks, Devon Xarris va Maykl Uayt 1987-yil oktabrda jamoaga qabul qilingan, keyinchalik ularga Kasvell Allen qoʻshilgan[4].

Fitch va Yamayka sayyohlik kengashi tomonidan moliyalashtirilgani tufayli, Olimpiadaga tayyorgarlik Avstriya va Kanadada olib borilgan. Terma jamoaga Zepp Haydaxer murabbiy etib tayinlangan. Yamaykaliklar Olimpiada oʻyinlarida ikkilik va toʻrtlik musobaqalarida ishtirok etish uchun Xalqaro bobsley federatsiyasi bilan kelishuv tuzishga majbur boʻlishgan[4]. Kalgariga kelganidan soʻng, jamoa bunday sharoitlarga koʻnikish uchun muzlagan koʻlda mashq qilgan. Mashqlardan birida Allen yiqilib, jarohat olgan. Hech qachon bobsleyda oʻtirmagan va faqat ukasi Dadlini qoʻllab-quvvatlash uchun Kanadaga kelgan Kris Stouks musobaqadan uch kun oldin terma jamoa tarkibiga kiritilgan[5].

Yamayka ishtirok etgan birinchi musobaqa ikkilik poygasi boʻlib, unda Dudli Stouks va Maykl Uayt qatnashgan. Ular Yamayka davlatining qishki Olimpiya oʻyinlarida ilk ishtirokchilari boʻlishgan[4]. Birinchi poygada yamaykaliklar 34-oʻrinni egallab, Yangi Zelandiyaning bir jamoasini, shuningdek, Portugaliya, Amerika Virjiniya orollari va Meksika davlatlaridan ikki jamoani ortda qoldirishgan[6]. Ikkinchi poygadan soʻng ular 22-oʻringa koʻtarilishgan[7], ammo uchinchi poygadan keyin 31-oʻringa tushib ketishgan. Toʻrtinchi poygadan soʻng esa bir pogʻona yuqoriga koʻtarilib, musobaqani shu oʻrinda yakunlashgan[8][9]. Natijada, juftlik 41 jamoa orasida 30-oʻrinni egallagan[10]. AQShning xokkey jamoasi turnirdan chiqib ketgach, Amerika telekanallari efir vaqtini toʻldirish uchun Yamayka toʻrtlik bobsley jamoasining chiqishini namoyish etishga qaror qilishgan[4]. Birinchi poyga muvaffaqiyatsiz oʻtgan, chunki Dudli Stouks bobsleyga sakrash paytida chananing tormozi ishdan chiqqan[5]. Shu sababli ular 24-oʻrinni egallashgan[11]. Ikkinchi urinishdan soʻng esa, Uaytning chanaga sakrashga muvaffaqiyatsiz urinishi tufayli yamaykaliklar yana bir pogʻona pastga tushishgan[4][12].

Bobsleydagi uchinchi ishtirok tufayli Yamayka terma jamoasi mashhurlikka erishgan. Dudli Stouks poyga oldidan yelkasidan jarohatlanganiga qaramay, musobaqada ishtirok etishga qaror qilgan. Jamoa barcha ishtirokchilar orasida yettinchi boʻlib startga chiqqan. „Kreysel“ burilishida Stouks bobsley boshqaruvini yoʻqotgan, natijada chanalar trek devoriga urilib, agʻdarilib ketgan[4]. Jamoaning barcha aʼzolari chanalarni olib, ularni finishgacha sudrab borishgan[5]. Shu tufayli jamoa toʻrtinchi poygada qatnashishdan voz kechishgan[13], Yamayka diskvalifikatsiya qilingan va oxirgi oʻringa tushirilgan[14].

Sportchi Musobaqa 1-chiqish 2-chiqish 3-chiqish 4-chiqish Umumiy
Vaqt Oʻrin Vaqt Oʻrin Vaqt Oʻrin Vaqt Oʻrin Vaqt Oʻrin
Dadli Stouks
Maykl Uayt
Ikkilik 1:00.20 34 1:00.56 22 1:01.87 31 1:01.23 30 4:03.86 30
Dadli Stouks
Devon Xarris
Maykl Uayt
Kris Stouks
Toʻrtlik 58.04 24 59.37 25 1:03.19 26 DNF DNF

Manbalar

tahrir
  1. „Jamaica“. Olympic.org. 2017-yil 14-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 23-avgust.
  2. 2,0 2,1 „Jamaica“ (deadlink). Sports-Reference.com. 2012-yil 1-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 23-avgust.
  3. „Fact box - West Indies“. BBC Caribbean (2008-yil 7-avgust). 2014-yil 9-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 23-avgust.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 „Crashing Start“ (deadlink). Jamaica Bobsleigh Team. 2016-yil 24-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 15-iyul.
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 Lamont, Tom. „Frozen in Time: Jamaica's bobsleigh team, Calgary Winter Olympics, 13 Feb 1988“ (2010-yil 7-fevral). 2013-yil 17-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 15-iyul.
  6. „Bobsleigh at the 1988 Calgary Winter Games: Men's Two Run 1“ (deadlink). Sports-Reference.com. 2012-yil 23-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 15-iyul.
  7. „Bobsleigh at the 1988 Calgary Winter Games: Men's Two Run 2“ (deadlink). Sports-Reference.com. 2012-yil 24-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 15-iyul.
  8. „Bobsleigh at the 1988 Calgary Winter Games: Men's Two Run 3“ (deadlink). Sports-Reference.com. 2012-yil 24-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 15-iyul.
  9. „Bobsleigh at the 1988 Calgary Winter Games: Men's Two Run 4“ (deadlink). Sports-Reference.com. 2012-yil 23-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 15-iyul.
  10. „Bobsleigh at the 1988 Calgary Winter Games: Men's Two“ (deadlink). Sports-Reference.com. 2012-yil 22-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 15-iyul.
  11. „Bobsleigh at the 1988 Calgary Winter Games: Men's Four Run 1“ (deadlink). Sports-Reference.com. 2012-yil 8-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 15-iyul.
  12. „Bobsleigh at the 1988 Calgary Winter Games: Men's Four Run 2“ (deadlink). Sports-Reference.com. 2012-yil 8-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 15-iyul.
  13. „Bobsleigh at the 1988 Calgary Winter Games: Men's Four Run 4“ (deadlink). Sports-Reference.com. 2012-yil 8-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 15-iyul.
  14. „Bobsleigh at the 1988 Calgary Winter Games: Men's Four“ (deadlink). Sport-Reference.com. 2015-yil 12-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2012-yil 15-iyul.