Yanus
Yanus
tahrir— Rim mifologiyasida eshik, kirishchiqish, keyinchalik — har qanday ishning boshi (shu jumladan, inson hayotining ham boshlanishi) hamda bitimlar va ittifoqlar xudosi. Ya. qasri darvozasini urush eʼlon qilinganda ochishgan (qoʻshinlar jangga shu darvozadan chiqqan) va sulh tuzilgandan soʻng yopishgan. Yilning 1oyi — yanvar unga bagʻishlangan (Ya. sharafiga bayram 9 yanvarda nishonlangan). Turli tomonga qarab turgan 2 qiyofada (keksa va yosh koʻrinishida) tasvirlangan. Bunda oʻtmishgina emas, balki kelajak ham Ya.ga maʼlum, degan fikr oʻz ifodasini topgan. Koʻchma maʼnoda — „ikki qiyofali Ya.“ — ikkiyuzlamachi odam.
Yanus asoslari
tahrirYanus, odatda qurbonliklarni qabul qiladigan xudolardan birinchi boʻlgan. Konsul o'z lavozimining oy taqvimi — yanvarda boshlandi.
Yanus va Salian ruhoniylari
tahrirSalian ruhoniylari muqaddas qalqonlarni ushlab, Yanusga madhiya kuylashdi. Ushbu madhiya quyidagicha tarjima qilingan satrlarni o'z ichiga oladi:
"Mart oyida kuku bilan chiqing. Haqiqatan ham hamma narsani ochib berasiz. Sen Janus Kuriati, sen yaxshi ijodkorsan. Yaxshi hukmdorlarning boshlig'i Yaxshi Yanus kelmoqda. " - "Yanusga salianiy madhiya"
Rabun Teylor (quyida keltirilgan iqtibos) Yanus haqidagi izchil hikoyaning yo'qligini yaxshi tasvirlaydi:
"Yanus, hikoyaning mohiyatini tushunmaydigan ko'plab qadimiy xudolar singari, xotira stolidan parchalanib ketgan parchalarning ifloslanganligi edi. Uning beparvosi Rim imperatorligi davrida ba'zi jumboqlarga sabab boʻlgan va shuning uchun u vaqti-vaqti bilan unga duchor boʻlgan. Ovid singari ip-yigiruv ustalari yoki kosmologlar va faylasuflar tomonidan uning ikki yoqlama chuqur ramziylikni topishga intilgan izohlari. "
O'tish davri Xudo: urush, tinchlik, o'tish joylari
tahrirYanus nafaqat boshlanishlar va o'tishlarning xudosi, balki urush / tinchlik bilan ham bog'liq edi, chunki uning ziyoratgohining eshiklari tinchlik vaqtlaridan tashqari ochilgan edi. Ehtimol, u oqim o'tish xudosi boʻlgan.
Yanus afsonasidagi ovid
Mifologik ertaklarning Avgust asridagi Ovid, Yanus tomonidan berilgan ilk foyda haqida hikoya qiladi.
227 "Men juda ko'p narsalarni o'rgandim, lekin nima uchun mis tangani bir tomoniga muhr bosgan kemaning surati, ikkinchisida ikki boshli shakl tasvirlangan?" Ikkala tasvir ostida, — dedi u, — ehtimol sizda bo'lishi mumkin. o'zimni tanidim, agar uzoq vaqt tanaffuslar tugamagan bo'lsa. Endi kemaning sababi uchun. Kemada o'roq xudosi dunyo bo'ylab kezgandan keyin Toskan daryosiga keldi. Bu mamlakatda Saturnni qanday qabul qilgani esimda: uni Yupiter samoviy olamdan olib chiqqan edi. O'sha paytdan boshlab xalq uzoq vaqt shatniya nomini saqlab qoldi va bu mamlakat ham xudoning yashirinishidan (latente) Latium deb nomlandi. Ammo taqvodor avlod avlodlari begona xudoning kelishini xotirlash uchun mis pulga kema yozib qo'yishdi. Men o'zim tuproqda yashar edim, uning chap tomoni qumli Tiberning oynali to'lqini bilan qoplangan edi. Mana endi Rim qaerda, yashil o'rmon to'ldirilmagan va bu ulkan qudratli hudud faqat bir necha sigir uchun yaylov edi. Mening qasrim hozirgi zamon mening ismim va Janikulum deb atashga odatlangan tepalik edi. Er xudolar bilan to'la bo'ladigan kunlarda men hukmronlik qilardim va ilohiyliklar odamlar makonida bemalol harakat qilar edi. Odamzodning gunohi hali ham adolatni puchga chiqara olmadi (u er yuzini tark etgan samoviy samolarning eng so'nggisi edi): o'z qadr-qimmati, qo'rquvi yo'q, odamlarni zo'ravonlikka chaqirmasdan hukmronlik qildi: solih odamlarga huquqni tushuntirib beradigan hech kim yo'q edi.. Men urush bilan hech qanday aloqam yo'q edi: men tinchlik va eshik oldida qo'riqchi edim va bular, — dedi u kalitni ko'rsatib, — bular mening ko'taradigan qurolimdir. " Ovid Fasti 1
Xudolarning birinchisi
Yanus shuningdek avugur va vositachi edi, ehtimol u ibodatlarda xudolar orasida birinchi bo'lib nomlangan. Teylorning aytishicha, Yanus qurbonlik va folbinlikning asoschisi sifatida, chunki u o'tmish va kelajakni ikki yuzi orqali ko'ra oladigan dunyoning birinchi ruhoniyidir.
Omad uchun Janus
Yangi yilda Rim urf-odati ilohga asal, kek, tutatqi va sharobni yoqimli belgilar va omadlar sotib olish uchun berish edi. Tilla pullaridan ko'ra oltin yaxshiroq natijalarga olib keldi.
"Keyin men so'radim:" Nega, Janus, men boshqa xudolarni qo'yganimda, birinchi navbatda sizlarga tutatqi va sharob olib kelaman? "" Siz xohlagan xudolaringizga kirishingiz uchun, "u javob berdi:" Men orqali kimni himoya qilaman. — Nega endi sizning kalendlaringizda yoqimli so'zlar aytilmoqda? Va nima uchun biz eng yaxshi tilaklarni qabul qilamiz va qabul qilamiz? "Shunda xudo o'ng qo'lidagi tayoqqa suyanib dedi:" Omenlar avvalgiday yashashga odatlanmaydilar. Siz tashvishli quloqlaringizni birinchi qo'ng'iroqqa o'rgatasiz va augur u ko'rgan birinchi qushni izohlaydi. Xudolarning ibodatxonalari va quloqlari ochiq, tillarang ibodatlar bekor qilinmaydi va so'zlar og'irlashadi. "Yanus tugagan edi. Men uzoq vaqt jim turmadim, lekin oxirgi so'zlarini o'zimning so'zlarim bilan yozib qo'ydim." Xurmo nima va ajinlar anjir degani, yoki qor-oq kavanozga asal sovg'a qilish kerakmi? "" Buning sababi shundaki, — dedi u — "shirinlik voqealarni takrorlaydi va yil o'z boshidan kelib chiqib, shirin bo'lishi kerak. ". Ovid tarjimasi Tez. 1.17 1-188 Teylor maqolasidan)
Ushbu maqolada Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (2000-2005) maʼlumotlaridan foydalanilgan. |
Bu andozani aniqrogʻiga almashtirish kerak. |