Yevropa madhiyasi
„Yevropa madhiyasi“ ham Yevropa Ittifoqi (EI) ham Yevropa Kengashining madhiyasidir. Madhiya Yevropa Ittifoqi va shu bilan birga butun Yevropani ifodalash uchun ishlatiladi. Uning maqsadi umumiy Yevropa qadriyatlarini hurmat qilishdir. Yevropa Ittifoqi madhiyani erkinlik, tinchlik va birdamlik gʻoyalarini ifodalovchi sifatida taʼriflaydi[1][2].
| Soʻz muallif(lar)i | Friedrich Schiller, 1785 |
|---|---|
| Bastakor | Ludwig van Beethoven |
| Qabul qilindi | 1972 va 1985-yillar |
U Ludwig van Beethovenning 1823-yilda yozilgan 9-simfoniyasining yakuniy qismidan olingan „Ode to Joy“ sheʼriga asoslangan. Madhiya rasmiy holatlarda, masalan, siyosiy yoki fuqarolik tadbirlarida yangraydi.
Tarix tahrir
Friedrich Schiller 1785-yilda „Inson birodarligi bayrami“ sifatida „An die Freude“ („To Joy“) sheʼrini yozgan. Keyingi davrlarda shoir bu mashhurlikka nafrat bilan qaragan va sheʼrni o‘zi yozilgan „zamonning yomon taʼmi“ga xos deb hisoblagan[3] . Friedrich Schiller oʻlimidan soʻng, sheʼr Ludwig van Beethovenning 9-simfoniyasining xor harakati uchun soʻzlarni taqdim etdi.
1971-yilda Yevropa Kengashi Parlament Assambleyasi 1955-yilda Richard von Coudenhove-Kalergi tomonidan bildirilgan taklifni hisobga olgan holda, Betxovenning 9-simfoniyasidan „Ode to Joy“ni madhiya sifatida qabul qilishni taklif qilishga qaror qildi[4]. Bu Yevropa madhiyasi uchun tabiiy tanlov. Yevropa Kengashi Vazirlar Qoʻmitasi 1972-yil 19-yanvarda Strasburgda Ludwig van Beethovenning 9-simfoniyasining 4-qismi, „Ode to Joy“ ning debochasini Yevropa madhiyasi sifatida rasman eʼlon qildi. 1974-yilda xuddi shu musiqa asari tan olinmagan Rodeziya davlatining milliy madhiyasi sifatida qabul qilindi.
Dirijyor Herbert von Karajandan uchta instrumental aranjirovka yozishni soʻrashdi. Madhiya 1972-yilda Yevropa kunida yirik axborot kampaniyasi orqali boshlangan. 1985-yilda u Yevropa Ittifoqi davlat va hukumat rahbarlari tomonidan o‘sha paytdagi Yevropa hamjamiyatining — 1993-yildan Yevropa Ittifoqining rasmiy madhiyasi sifatida qabul qilingan. Bu aʼzo davlatlarning milliy madhiyalarini almashtirish uchun emas, balki ular oʻzaro baham koʻradigan qadriyatlarni va xilma-xillikdagi birligini nishonlash uchun moʻljallangan. Unda birlashgan Yevropa ideallari ifodalangan: erkinlik, tinchlik va birdamlik gʻoyalari mujassam edi[5].
U boshqa Yevropa ramzlari bilan birga Yevropa Konstitutsiyasiga kiritilishi kerak edi, ammo shartnoma ratifikatsiya qilinmadi va uning oʻrniga hech qanday ramzni oʻz ichiga olmagan Lissabon shartnomasi keldi. Shartnomaga deklaratsiya ilova qilindi, unda oʻn olti aʼzo davlat taklif qilingan ramzlarni rasman tan oldi. Bunga javoban Yevropa Parlamenti madhiyadan, masalan, rasmiy holatlarda koʻproq foydalanishga qaror qildi. 2008-yil oktyabr oyida parlament oʻz ish tartibini oʻzgartirib, madhiyani parlamentning saylovlardan soʻng ochilishida va rasmiy yigʻilishlarda yangrashi belgilandi.
Foydalanish tahrir
„Ode to Joy“ — Yevropa Kengashi (KE) va Yevropa Ittifoqi (YI) madhiyasi. Yevropa Ittifoqi kontekstida madhiya butun Yevropani ifodalash uchun ishlatiladi. U Yevropa kuni va shartnomalar imzolanishi kabi rasmiy tadbirlarda qoʻllaniladi. Oʻsha paytdagi parlament prezidenti Hans-Gert Pöttering Isroilga tashrifi chogʻida unga madhiya yangraganida taʼsirlanganini va Yevropada tez-tez qoʻllanilishi kerakligini aytdi.
Manbalar tahrir
- ↑ „The European Anthem“. Council of Europe. Qaraldi: 2022-yil 4-avgust.
- ↑ „European Anthem“. Europa. 2010-yil 15-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2010-yil 29-avgust.
- ↑ Schiller and Körner. Correspondence of Schiller with Körner. London: Richard Bentley, 1849 — 221 bet. „ode-to-joy schiller bad-poem.“
- ↑ „Letter to Paul Levy, 3 August 1955“. 2009-yil 2-aprelda asl nusxadan arxivlangan.
- ↑ „The Council of Europe: Guardian of Human Rights, Democracy and the Rule of Law for 700 million citizens“. Council of Europe. 2009-yil 30-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 4-avgust.
Havolalar tahrir
- Beethoven's Ninth: A Political History
- Delegation of the European Commission
- European anthem
- The European anthem – European Commission website