Anna Vasilyevna Zbrueva (1894-iyul 7-yil, Москва, Rossiya Imperiyasi-1965-yil 6-sentyabr, Moskva SSSR)- Sovet arxeologi, Tarix fanlari doktori (1953-yil), 50 ta dan ortiq nashr etilgan asarlar muallifi.

Anna Zbrueva, Vasilevna
Tavalludi 7-iyul 1894
Vafoti 6-sentyabr 1965

Tarjimayi holi

tahrir

1894-yil 25-iyun kuni (yangi uslubda 7-iyul) Moskvada tugʻilgan.

Oʻn olti yoshida oʻrta maktabni tugatgach, dastlab Moskva viloyatida, keyin Moskvada xalq oʻqituvchisi boʻlgan.

Oktyabr inqilobidan soʻng oʻz oʻqishini davom ettirdi 1922-yilda u Moskva davlat universitetiga arxeologiya va sanʼat tarixi fakulteti ijtimoiy fanlar fakultetiga oʻqishga kirgan. B. S. Jukovning shogirdi. 1925-yilda universitetni tugatgandan soʻng, birinchi sovet arxeologlari qatorida Zbrueva oʻzining ilmiy muzey faoliyatini Davlat tarixiy muzeyining shtatdan tashqari xodimi sifatida boshlagan. Keyinchalik Moskva universitetining xalqshunoslik muzeyi va antropologiya muzeyida ilmiy xodim boʻlib ishlagan. 1928-yilda Nizhny Novgorod viloyati (Navasha tumani) hududida A. E. Alixova bilan birgalikda. Bronza davridagi Pozdnyakov madaniyatining kichik okul kurgan qabristonini qazish ishlarini olib borgan[1].

1936-yilda Anna Zbrueva Davlat Moddiy madaniyat tarixi akademiyasining Moskva filialiga (GAIMK, keyinchalik SSSR fanlar akademiyasining arxeologiya instituti) koʻchib oʻtgan, u erda uning barcha keyingi ilmiy ishlari 1962-yilda nafaqaga chiqqunga qadar davom etgan.

Dastlab SSSR shimolidagi ibtidoiy joylarni oʻrgangan. Keyinchalik c A. ya. Bryusov bilan birga u A. P. Smirnov Komi ASSR, Arxangel va Kostroma viloyatlariga ekspeditsiyalarda boʻlgan. Ushbu ishlar natijasida u Shimoliy qabilalar qoldirgan qadimiy yodgorliklar toʻgʻrisida maqolalar chop etgan. 1932-1934 yillarda u DAIMK arxeologik ekspeditsiyasi tarkibida kanal qurilishida ishlagan. Moskva va Moskva metrosining birinchi bosqichini qurish paytida. 1936-yilda Moskva davlat universitetining Qrim paleoantropologik ekspeditsiyasi ishlarida ishtirok etgan. 1933 – 1937-yillarda Perm[2] va qazishmalarida Kama ekspeditsiyas[3]i otryadiga rahbarlik qilgan, Chusova, Tuye va Gareva daryolarida razvedka oʻtkazgan. 1938 – 1940-yillarda Zbrueva Elabuga yaqinidagi yodgorliklar majmuasini qazishda ishtirok etgan.1941-yilda A. V. Zbruyeva „ananin madaniyati aholi punktlari“ mavzusida nomzodlik dissertatsiyasini himoya qilgan.

Buyuk Vatan urushi davrida A. V. Zbruyeva evakuatsiyada ishlashni davom ettirgan. Urushdan keyin u Kuybishev ekspeditsiyasining 2-otryadiga rahbarlik qildi, Kuybishev gidroelektr stantsiyasini qurishda suv toshqini zonasida dala ishlarini olib borgan. Keyin ananin qabilalarining kelib chiqishi masalasi bilan shugʻullanib, Shimoliy-gʻarbiy Boshqoriston hududida kech bronza davri yodgorliklarini oʻrgangan. Bir necha yil davomida arxeologiya instituti hamda SSSR fanlar Akademiyasining boshqargan hamda filiali ekspeditsiyasiga rahbarlik qilgan, ular davomida M. I. Kasyanov nomidagi kurmantau madaniyati turar joyi, balanbash madaniyati Metev-Tamak qabristonini oʻrgangan. Novobaskakovskiy tepaliklari va Srubna madaniyatining Metevtamak, Novobaskakovskiy, Starotukmaklinskiy joylari. Zbrueva Ufa shahridan 60 km shimoli-gʻarbda, miloddan avvalgi 2-ming yillikning oxiriga tegishli Axmetov Axmetov i va II turar joylari ochilgan. 1953-yilda „Ananin davridagi Kamya atrofidagi aholi tarixi“ ishi uchun tarix fanlari doktori darajasini olgan[1].

19650-yil 6-sentabrda Moskvada uzoq davom etgan kasallik natijasida vafot etgan.

Mukofotlar

tahrir

Asosiy nashrlar

tahrir
  • Stark qishlogʻi / / SE. 1934. № 5. 72-77 betlar
  • Ananin qabristoni / / sa. 1937. T. 2. 95-111-betlar
  • Ananin davrida Kamya atrofidagi aholining mafkuralari / / Tie. Ilmiy toʻplam. 1947. 1-jild 25-54 betlar
  • Lugovskiy qabristoni / / Tie. Ilmiy toʻplam. 1947. T. 2. 257-281-betlar
  • Ananin davrida Kamya atrofidagi aholi tarixi. M., 1952 yil. 32 s. (Mia. 30-jild)
  • Prikazansk Volga va quyi Kamaniya boʻyidagi kech bronza davri yodgorliklari / / Mia. 1960. 80-modda. 10-95 betlar[4]

Yana qarang:

tahrir
  • Ananin madaniyati

Manbalar

tahrir
  1. 1,0 1,1 „ЗБРУЕВА Анна Васильевна“. 2017-yil 1-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 18-oktyabr.
  2. „Мыс Стрелка — Галкинское городище“. 2016-yil 22-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 18-oktyabr.
  3. „Конецгорское селище“. 2020-yil 28-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 18-oktyabr.
  4. „Збруева Анна Васильевна — "Отечественные этнографы и антропологи. XX век"“. ethnographica.kunstkamera.ru. 2022-yil 24-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2022-yil 24-fevral.

Havolalar

tahrir