Zeta uzum navi

Zeta (veng.: Zéta) - texnik uzum navi. Vengriyada oq sharob ishlab chiqarish uchun yetishtiriladi.

Kelib chiqishi

Bu nav Vengriyaning Pech shahrida 1951-yilda Bouvier × Furmint navlarini payvandlash orqali hosil qilingan. Chatishtirishni selektsioner Ferents Kiray Oremus vino zavodida Oremus^[1] ^[2] nomi bilan amalga oshirgan. 1990-yilda navni keng miqyosda yetishtirishga ruxsat berilgan. 1999-yili vengriyalik yozuvchi Geza Gardonining ^[2] „Koʻrinmas odam“ romani qahramoni Zeta sharafiga Zeta^[3] deb oʻzgartirilgan.

Yetishtiriladigan hududi

Vengriyaning Tokaj-Hegyalya hududida yetishtiriladi^[2].

Asosiy xususiyatlari

Bargi oʻrtacha kattalikda, uch yoki besh boʻlakli. Band chiqarish chuqurchasi yopiq, tomchi shaklidagi yoriqchali. Shingili kichik oʻlchamda, silindrsimon, shalviragan, kamdan-kam hollarda — oʻrtacha zichlikda. Rezavorlari yumaloq, toʻliq pishganida oltin rangda, quyoshga qarab turgan tomoni qahrabo tusda. Poʻsti yupqa, moʻrt. Magʻzi yengil, oʻziga xos xushboʻy hidli, sersuv. Shakar miqdori odatda juda yuqori, 22-27 % oraligʻida, ishqoriyligi standart. Serhosil, ayniqsa, payvandtag Furmint navi bilan qiyoslaganda. Erta-oʻrta pishar. Texnik yetuklik faol haroratlar yigʻindisi 2500-2600°C darajani tashkil etgan sentabr oyining oʻrtalariga toʻgʻri keladi. Bu nav payvandtag Furmintdan 5-6 hafta oldin yetiladi. Asosiy uzum kasalliklariga qarshi chidamlilik zaif. Yetarli himoya qilinmasa, chirish kasalligi kuchli ziyon yetkazadi, oidiumga unchalik emas. Noqulay iqlim sharoitida kulrang chirish kasalligiga ham koʻp uchraydi^[3].

Qoʻllanilishi

Bu nav, garchi baʼzi sharob ishlab chiqaruvchilar quruq oshxona sharoblarini tayyorlash uchun foydalanishsa-da, tokaj vinolarini ishlab chiqarishda yordamchi vosita sifatida baholanadi^[2], Baʼzan bir navli sharoblarni tayyorlash uchun ishlatishadi^[2]. Bunday sharoblar oq mevalar (yashil olma, nok) qoʻshimchalari bilan ajralib turadi. Ushbu uzumdan tayyorlangan sharoblar uzoq saqlanishi mumkin^[1]^[3].

Sinonimlari

Oremus, Oremus.^[1] ^[2]

Adabiyotlar

Jancis Robinson, Julia Harding, José Vouillamoz. Zéta // Wine Grapes — A complete guide to 1,368 vine varieties, including their origins and flavours (angl.). — Penguin Books, 2012. — ISBN 978-1-846-14446-2.

Manbalar

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 „Zeta Wine“ (en). Wine-Searcher (2015-yil 30-noyabr). 2017-yil 16-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 6-sentyabr.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 Wine Grapes 2012.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 „Зэта (Zéta)“ (ru). Форум виноград (2017-yil 24-dekabr).

[winesearcher-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 „Zeta Wine“ (en). Wine-Searcher (2015-yil 30-noyabr). 2017-yil 16-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 6-sentyabr.

[FOOTNOTEWine_Grapes2012-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 Wine Grapes 2012.

[forum_wine-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 „Зэта (Zéta)“ (ru). Форум виноград (2017-yil 24-dekabr).

[1]

[2]

[3]