Edmund Persival Hillary (1919-yil 20-iyulda tugʻilgan, 2008-yil 11-yanvarda vafot etgan) yangi zelandiyalik alpinist va tadqiqotchi edi. U Sherpa yoʻlboshchisi Tenzing Norgay bilan Everest togʻiga birinchi boʻlib koʻtarilgan odamlar edi. Ular 1953-yil 29 mayda choʻqqiga chiqdilar. Everest togʻi Yerdagi eng baland tog'dir. Oʻsmirlik yillarida Hillary Oklend grammatika maktabida oʻqigan.

Sir Edmund Hillary
Tavalludi
Edmund Percival Hillary

20-iyul 1919-yil
Vafoti 11-yanvar 2008-yil(2008-01-11)
(88 yoshda)
Auckland, Yangi Zelandiya
Fuqaroligi Yangi Zelandiya[1][2][3]
Turmush oʻrtogʻi Louise Mary Rose (1953–1975)
June Mulgrew, QSM (1989–2008)
Bolalari Peter (1954)
Sarah (1955)
Belinda (1959–1975)
Otasi Percival Augustus Hillary
Onasi Gertrude Clark

Edmund Hillaryning shon-shuhrati Nepaldagi Everest togʻini zabt etgan dunyodagi birinchi yangi zelandiyalik boʻlishi natijasida paydo boʻldi. Portreti, besh dollarlik Yeni Zelanda banknotu ustida joylashgan. Shuningdek, u Everest togʻidan keyin yana oʻnta tog'ga chiqdi, ularning barchasi Himoloyda.

Yoshlik tahrir

Hillary 1919-yil 20-iyulda Yangi Zelandiyaning Oklend shahrida Persival Avgust Hillary va Gertruda Hillary, nei Klark oilasida tug‘ilgan[4]. Uning oilasi 1920-yilda otasi ( Galipolida xizmat qilgan) yer olganidan keyin Tuakauga ( Oklendning janubida) koʻchib oʻtdi[5]. Uning bobosi va buvisi 19-asrning oʻrtalarida Angliyaning Yorkshir shahridan koʻchib oʻtgandan soʻng shimoliy Vayroada erta koʻchganlar edi[6]

Hillary Tuakau boshlangʻich maktabida, keyin Oklend grammatika maktabida oʻqigan.[5]Boshlang‘ich maktabni ikki yil erta tugatdi, lekin o‘rta maktabni unchalik yaxshi o‘qimagan. Avvaliga u boshqa talabalarga qaraganda kichikroq edi va juda uyatchan edi, shuning uchun u kitoblari bilan xavfsiz his qilardi va koʻpincha sarguzashtlarga toʻla hayot haqida oʻylardi. U har kuni o‘rta maktabga poyezdda borib-kelar va bu vaqtini tez-tez o‘qish uchun ishlatar edi. Boks bilan shug'ullanishni oʻrganish unga yanada ishonchli boʻlishga yordam berdi. 16 yoshida uning toqqa chiqishga qiziqishi maktabda Ruapexu togʻiga sayohat paytida boshlangan. Boʻyi 6 da juda baland fut 5 dyuym (195 sm), u koʻplab sayohatchilardan kuchliroq edi.[7]U Oklend universitetida matematika va fanni oʻrgandi va 1939-yilda Ollivier togʻining choʻqqisiga chiqqan birinchi muhim koʻtarilishni yakunladi[5]

Shaxsiy hayot tahrir

Hillary 1953-yilda Luiza Meri Rouzga turmushga chiqdi, undan bir oʻgʻil va ikki qiz koʻrdi. 1975-yilda uning xotini va kenja qizi samolyot halokatida halok boʻldi. Hillary 1989-yilda Iyun Mulgryuga turmushga chiqdi; u vafot etguncha ular turmush qurishdi.

Oʻlim tahrir

Hillary Oklendda 88 yoshida yurak xurujidan vafot etdi.

Galereya tahrir

 
 

Ma'lumotnomalar tahrir

  1. (unspecified title)
  2. (unspecified title)
  3. (unspecified title)
  4. Christchurch City Libraries, Famous New Zealanders. Retrieved January 23, 2007.
  5. 5,0 5,1 5,2 The early years - Ed Hillary, New Zealand History online - Nga korero aipurangi o Aotearoa, Ministry for Culture and Heritage, Wellington, New Zealand. Updated 2008-01-11. Accessed 2008-01-12.
  6. Tyler, Heather Tyler Authorised Hillary biography reveals private touches (Wayback Machine saytida 2007-09-30 sanasida arxivlangan). NZ Herald. October 8, 2005
  7. Timesonline.co.uk dated January 11, 2008, retrieved January 12, 2008