Edouard Charlz Filipp (fransuzcha talaffuzi: [edwaʁ ʃaʁl filip] ( tinglang), 1970-yil 28-noyabrda tugʻilgan) – fransuz siyosatchisi, 2020-yildan beri Gavr meri boʻlib ishlagan, avval bu lavozimni 2010—2017-yillarda egallab kelgan[1]. 2017-yilning 15-mayidan 2020-yilning 3-iyuligacha prezident Emmanuel Makron davrida Fransiya bosh vaziri boʻlgan[2][3][4][5].

Édouard Philippe
Fransiya Bosh vaziri
Mansab davri
2017-yil 15-maydan – 2020-yil 3-iyulgacha
Prezident Emmanuel Macron
Oʻtmishdoshi Bernard Cazeneuve
Vorisi Jean Castex
Fransiya Parlamenti a’zosi
Mansab davri
2012-yil 23-martdan – 2017-yil 15-iyungacha
Oʻtmishdoshi Jean-Yves Besselat
Vorisi Jean-Louis Rousselin
Le Havre provinsiyasi raisi
Mansab davri
2010-yil 18-dekabrdan – 2017-yil 25-iyungacha
Oʻtmishdoshi Antoine Rufenacht
Vorisi Luc Lemonnier
Shaxsiy maʼlumotlari
Tavalludi
Édouard Charles Philippe

28-noyabr 1970-yil (1970-11-28) (53 yosh)
Rouen

Kasb-hunari boʻyicha advokat Filipp keyinchalik Respublikachilarga (LR) aylangan Xalq Harakati Ittifoqining (UMP) sobiq aʼzosi. U 2012 yildan 2017 yilgacha Milliy Assambleya aʼzosi boʻlib ishlagan, Seine-Maritime ettinchi saylov okrugi vakili. 2017-yil 7-may kuni prezidentlikka saylanganidan soʻng Makron uni Fransiya bosh vaziri etib tayinladi. Filipp 17 mayda oʻz hukumatini tayinladi. Gavr merligiga qayta saylanishidan oldin uning oʻrnini Jan Kasteks egalladi.

Bosh vazir sifatida u markazchi LREM – MoDem koalitsiyasini 2017 yil iyun oyida boʻlib oʻtgan qonunchilik saylovlarida boshqargan va u oʻz hukumatini Milliy Assambleyada sezilarli koʻpchilik bilan qaytargan.

Filipp oʻz lavozimida boʻlgan vaqtlarida Makronning oʻzini „biznes tarafdori“ deb eʼlon qilgan kun tartibining bir qismi sifatida mehnat qonunchiligi va soliq tizimini isloh qilish toʻplamining oʻtkazilishini nazorat qilgan. U, shuningdek, 2018 yil oxiridan boshlangan „Sariq jiletlilar“ inqiroziga politsiyaning munozarali javobini boshqargan va keyinchalik Frantsiya hukumatining COVID-19 pandemiyasiga erta javob berishda etakchi shaxs boʻlib, 2020 yil 17 martdan boshlab 55 kunlik milliy blokirovkani amalga oshirgan. U 2020-yil 3-iyulda, 2020-yilgi mahalliy saylovlarning ikkinchi bosqichidan koʻp oʻtmay, Bosh vazir lavozimidan isteʼfoga chiqdi.

2021 yilda, oʻzining premerligi tugaganidan bir yil oʻtgach, Filipp 2022 yilgi qonunchilik saylovlari kontekstida boshqaruvchi Ansambl koalitsiyasining bir qismi boʻlgan oʻng markazchi Horizons partiyasini tuzdi.

Biografiya tahrir

Eduard Filipp 1970-yilda Ruan shahrida fransuz oʻqituvchilarining oilasida tugʻilgan. Uning bir ukasi, bir singlisi bor[6][7]. U Ruen shahar chetidagi mahallada oʻsgan. Ruendagi Mishel maktabining oʻquvchisi boʻlgan, Jan-Teksier kollejida oʻqigan, keyinroq Sotvil-les-Ruendagi les Bruyères litseyida oʻqigan[8].

Bonndagi Ecole de Goll-Adenauer universitetida bakalavr darajasini oldi. 1995-yildan École Nationale dʼadministration (ÉNA)da tahsil oldi[9][10].

Filipp 1994-yilda milliy xizmati davomida artilleriya ofitseri sifatida xizmat qilgan. Keyinchalik bir necha yil davomida tezkor zaxirada xizmat qilishni davom ettirdi[11].

Sciences Poʻda ishlagan yillarida u Mishel Rokarni qoʻllab-quvvatladi. Sotsialistik partiyaning Rokar va sotsial-demokratik qanotlari bilan tanishib, undan taʼsirlandi. Uning sotsialistlar bilan qisqa hamkorligi Rokarning Sotsialistik partiya rahbariyatidan agʻdarilganidan keyin tugadi. 1997-yilda ÉNA ni tark etgach, Davlat Kengashida davlat xaridlari huquqi boʻyicha ixtisoslashgan holda ishladi[12][13][14].

2001-yilda Le Gavr meri Antoine Rufenachtning yuridik masalalar boʻyicha oʻrinbosari boʻldi[15]. Rufenacht 1995-yildan 2010-yilgacha Gavr meri va 2002-yilgi prezidentlik saylovlarida Jak Shirakning saylovoldi tashviqoti direktori lavozimlarida ishlagan[16]. Mishel Rokar va Alen Juppe oʻrtasidagi mafkuraviy yaqinlikni tan olib, Filipp 2002-yilda Xalq Harakati uchun Ittifoq (UMP) tashkil etilganda ikkinchisini qoʻllab-quvvatladi va chap qanotdagi faolligini tugatdi[16]. Oʻsha yili saylovlarda oʻz saylov okrugida gʻalaba qozona olmadi[17]. U Jupe qoʻl ostida UMP xizmatlari bosh direktori lavozimida 2004-yilgacha ishlagan, oʻshanda Bordo meri Respublika uchun miting bilan bogʻliq boʻlgan ishi natijasida sudlangan. Keyinroq xususiy sektorda ish olib, Amerikaning „Debevoise & Plimpton“ yuridik firmasida ishladi[18][16]. Oʻsha yili Yuqori Normandiya mintaqaviy kengashiga saylandi[15].

2020-yil 3-iyulda Filipp bosh vazirlikdan isteʼfoga chiqdi[19]. 2020-yilgi Gavr meri saylovida gʻalaba qozondi[20].

Manbalar tahrir

  1. „As it happened: France's local elections see Greens surge, far-right win Perpignan“ (2020-yil 28-iyun). 2020-yil 29-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 5-iyul.
  2. Chazan, David. „Edouard Philippe resigns as French prime minister“ (en-GB). The Telegraph (2020-yil 3-iyul). 2020-yil 3-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 3-iyul.
  3. „Les moments-clés de la vie politique dʻEdouard Philippe“ (fr). Le Monde.fr (2017-yil 15-may). Qaraldi: 2017-yil 6-avgust.
  4. „Edouard Philippe, un fidèle juppéiste qui sʻaffranchit pour recomposer“ (fr-FR). lesechos.fr (2017-yil 15-may). Qaraldi: 2017-yil 6-avgust.
  5. „La jeunesse rouennaise dʻEdouard Philippe“ (fr-FR). www.paris-normandie.fr. Qaraldi: 2017-yil 6-avgust.
  6. „Les moments-clés de la vie politique d'Edouard Philippe“ (fr). Le Monde.fr (2017-yil 15-may). 2017-yil 4-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 6-avgust.
  7. „Edouard Philippe, un fidèle juppéiste qui s'affranchit pour recomposer“ (fr-FR). lesechos.fr (2017-yil 15-may). 2017-yil 6-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 6-avgust.
  8. „La jeunesse rouennaise d'Edouard Philippe“ (fr-FR). www.paris-normandie.fr. 2017-yil 25-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 6-avgust.
  9. Valérie Peiffer; Pierre Simon; Pascal Mateo. „Edouard Philippe de A à Z“. Le Point (2010-yil 16-dekabr). 2012-yil 12-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 15-may.
  10. Jules Pecnard. „Trois choses à savoir sur Edouard Philippe, le potentiel futur Premier ministre“. L'Express (2017-yil 10-may). 2017-yil 14-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 15-may.
  11. „Prime Minister“ (en-US). Gouvernement.fr. 2020-yil 30-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 22-iyul.
  12. Valérie Peiffer; Pierre Simon; Pascal Mateo. „Edouard Philippe de A à Z“. Le Point (2010-yil 16-dekabr). 2012-yil 12-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 15-may.
  13. Jules Pecnard. „Trois choses à savoir sur Edouard Philippe, le potentiel futur Premier ministre“. L'Express (2017-yil 10-may). 2017-yil 14-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 15-may.
  14. Justine Chevalier. „Qui est Edouard Philippe, juppéiste pressenti pour être Premier ministre?“. BFM TV (2017-yil 11-may). 2017-yil 8-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 14-may.
  15. 15,0 15,1 „Biographie et actualités de Edouard Philippe“. France Inter. 2017-yil 16-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 15-may.
  16. 16,0 16,1 16,2 Jules Pecnard. „Trois choses à savoir sur Edouard Philippe, le potentiel futur Premier ministre“. L'Express (2017-yil 10-may). 2017-yil 14-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 15-may.
  17. Justine Chevalier. „Qui est Edouard Philippe, juppéiste pressenti pour être Premier ministre?“. BFM TV (2017-yil 11-may). 2017-yil 8-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 14-may.
  18. Valérie Peiffer; Pierre Simon; Pascal Mateo. „Edouard Philippe de A à Z“. Le Point (2010-yil 16-dekabr). 2012-yil 12-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 15-may.
  19. „France's Macron picks Jean Castex as PM after Philippe resigns“ (en-UK). BBC News (2020-yil 3-iyul). 2020-yil 3-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 4-iyul.
  20. „French PM Édouard Philippe elected Le Havre mayor in municipal elections“. France 24 (2020-yil 28-iyun). Qaraldi: 2023-yil 29-iyun.