Shoʻro (islom)
Shoʻro (Ar dan. sẖwry̱̱ — maslahat) — islom olamidagi davlat hokimiyatining kanonik tamoyili. Shoʻro (kengash) musulmon jamiyati manfaatlarini ifodalovchi organ sifatida mamlakat jamoati yoki xalifalikdagi barcha musulmonlar jamoasi — ummat boʻlishi mumkin. Shoʻro tamoyili — bu davlat hokimiyati organlari — musulmon jamiyati boshligʻi (xalifa) va jamoatchilik (musulmon jamoasi) oʻrtasida maslahatlashuvlar oʻtkazish tamoyilidir. Ushbu tamoyilni klassik tushunishning mohiyati: qaror qabul qilishda hokimiyat jamiyatning pozitsiyasini bilishi, Shoʻro bilan maslahatlashishi kerak.
Islomdagi Shoʻro tamoyili, aslida, Gʻarb siyosiy tafakkuridagi demokratik tamoyilning oʻxshashidir. U uchta asosiy amrga asoslanadi. Birinchidan, har qanday jamiyatdagi barcha insonlar teng inson va fuqarolik huquqlariga ega. Ikkinchidan, ommaviy savollar koʻpchilikning fikriga koʻra yaxshiroq hal qilinadi. Uchinchidan, islom dinining axloqiy oʻzagi boʻlgan, inson va fuqarolik huquqlariga oid barcha islomiy tushunchalar kelib chiqadigan yana uchta adolat, tenglik va inson qadr-qimmati tamoyillari davlat hukmronligi ostida shaxsiy va jamoat hayotida yaxshiroq amalga oshiriladi. shura. Shoʻro, qoida sifatida, Qur’onning oʻzida ildiz otgan. Qur’on shoʻroni boshqaruv tizimi sifatida emas, balki printsip sifatida taʼriflagan[1].
Ilk islom tarixida ikkinchi xalifa (musulmon jamiyati boshligʻi) Umar I (634-644)dan iborat boʻlgan saylovchilar kengashi uning oʻrnini bosuvchi shaxsni tanlashni maqsad qilgan. Keyinchalik musulmon mamlakatlarida shoʻro (turli hollarda) davlat kengashini yoki suveren maslahatchilari, parlamentni (zamonaviy davrda), baʼzi arab mamlakatlarida esa fuqarolar va mansabdor shaxslarning shikoyatlarini koʻrib chiqish vakolatiga ega boʻlgan sudyani tayinlagan. hukumat[2].
shuningdek tahrir
Eslatmalar tahrir
- ↑ „Sadek Jawad Sulaiman. The Shura principle in Islam“. 2019-yil 24-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 21-noyabr.
- ↑ „Shūrā ISLAM Encyclopædia Britannica“. 2020-yil 24-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 21-noyabr.
Havolalar tahrir
- Liberal demokratiya va siyosiy islom: umumiy asoslarni izlash Arxivdan koʻchirma
- Ijtihad.org Arxivdan koʻchirma -da arxivlangan
- Alhewar.com Arxivdan koʻchirma
- shura.org
- Qur’on anʼanalari va musulmon ilohiyotida Ash-Shoʻro // Islom hamma uchun!
- Schur printsipi Gʻarb parlamentarizmining asoschisi sifatida Arxivdan koʻchirma
- Shura. Arxivdan koʻchirma -ning Mutual Consultation-da Adam Xani Uoker tomonidan arxivlangan, Buyuk Britaniya Arxivdan koʻchirmada arxivlangan