Xalifa

Xalifa (arabcha: خليفة‎) — xalifalikni boshqaradigan inson va Islom Ummatini shariat ahkomlariga boʻysungan holda boshqaradigan amaldor. Arabchadan lugʻaviy maʼnosi „elchi“, „namoyonda“. Muhammad (s.a.v) vafotlaridan keyin, musulmon ummatini boshqaradigan amaldorlar xalifa deb yuritiladi.

Xalifa (arab. — oʻrinbosar, noib) — musulmon jamoasi va musulmon davlatining diniy hamda dunyoviy boshligʻi. Xalifa Muhammadning (s.a.v) oʻrinbosari, umaviylar davridan boshlab esa Allohning yerdagi noibi hisoblangan. Muhammaddan (s.a.v) keyingi toʻrt Xalifa (Abu Bakr Siddiq, Umar, Usmon, Ali (r.a))ni xulafoi roshidin, yaʼni toʻgʻri yoʻldan boruvchi Xalifalar deb atashgan. Abbosiylar, fotimiylar sulolasidan boʻlgan hukmdorlar Xalifa nomi bilan atalgan. 13-asrdan keyin ayrim musulmon mamlakatlarining hukmdorlari oʻzini diniy boshliq deb ham daʼvo qilib, Xalifa nomiga ega boʻlishgan. 16-asrda turk sultonlari oʻzlarini Xalifa deb atay boshlaganlar, bu holat 1924-yilgacha, yaʼni usmonlilar davlati tugaguncha davom etgan.