A kapella
A kapella (italyancha: „a cappella“) — cholgʻular joʻrligisiz xor tomonidan ijro qilinadigan musiqiy asar[1][2].
Tarixi
tahrirProfessional xor sanʼati uslubi sifatida oʻrta asrlarda katolik cherkovidagi diniy marosimlarda yuzaga kelgan. Niderland maktabi namoyandalari, Italiya kompozitorlari (J. Palestrshsh va b.) ijodida oʻz choʻqqisiga koʻtarilgan. Uygʻonish davridan boshlab kapella uslubi dunyoviy xonandalik sanʼatida, xususan, madrigal turidagi xonaki vokal janrida rivojlandi. Unda inson ovozining boyligi va goʻzalligi toʻla namoyon boʻlgani uchun turli davr kompozitorlarining bu uslubga qiziqishi kuchayib borgan (F. Shubert, I. Brams, B.Bartok, S. Taneyev, G. Sviridov va b.). Mazkur uslubda kuylash bolgar, gruzin, rus, eston va boshqa xalqlar ijodida ham keng tarqalgan.
Oʻzbekistonda 1940-yillardan rivojlanishni boshlagan. A kapella janri asoschisi Mutal Burhonov hisoblanadi. Uning anʼanalarini Oʻrta Osiyo kompozitorlari va oʻzbek kompozitorlaridan Sobir Boboyev, M. Nasimov, Ikrom Akbarov, Botir Umidjonov, Mustafo Bafoyev va boshqalar davom ettirishgan[3].
Yana qarang
tahrirManbalar
tahrir- ↑ I. A. Akbarov. Музика луғати. Toshkent: Gʻafur Gʻulom nomidagi Adabiyot va sanʼat nashriyoti, 1987.
- ↑ I. A. Akbarov. Мусиқа луғати. Toshkent: Oʻqituvchi nashriyoti, 1997 — 384-bet. ISBN 5-645-02422-2.
- ↑ „A kapella“ OʻzME. K-harfi Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil
| Ushbu maqolada Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (2000-2005) maʼlumotlaridan foydalanilgan. |
 |