Ahmadiyya in the United Kingdom

 

Londondagi Baytul Futuh masjidi Buyuk Britaniyadagi eng katta masjid va G'arbiy Yevropadagi eng katta masjidlardan biridir.

Ahmadiya Musulmonlar Jamiyati Buyuk Britaniyada 1913-yil iyul oyida Londonga kelgan kashshof Chaudri Fateh Muhammad Sialning sa'y-harakatlari bilan tashkil etilgan. Sial Ahmadiya Musulmon Jamiyati tomonidan xorijga yuborilgan birinchi missioner edi va harakatning birinchi xalifasi Hakim Nur-ud-Dinning shaxsan rahbarligi ostida xizmatda bo`lgan.[1]

Tarixi tahrir

Kelganidan keyin ko'p yillar o'tmay, Buyuk Britaniyada masjidga ehtiyoj paydo bo'ldi va 1926-yilda Londonda Fazl masjidi rasman ochildi va u shaharning birinchi masjidi bo'ldi.[2][3] Jamiyat mamlakat bo'ylab ko'plab masjidlar va missiya uylarini kengaytirdi va qurdi. Ulardan eng mashhuri Janubiy Londondagi Baytul Futuh masjidi bo'lib, G'arbiy Yevropadagi eng katta masjidlardan biri hisoblanadi.[4]

Xalqaro shtab-kvartirasi tahrir

Ahmadiya Musulmon Jamiyatining Xalqaro Bosh qarorgohi 1984-yildan beri Buyuk Britaniyada (London shahrida). Jamiyatning toʻrtinchi xalifasi Mirzo Tohir Ahmad 1984-yilda Pokistondan majburiy surgun qilinganidan beri Londondagi Fazl masjidi to 2019-yil 15-aprelda Xalqaro shtab-kvartirani Islomobod, Tilfordga koʻchirilgunch 35 yil davomida Xalqaro shtab-kvartira boʻlib xizmat qilgan.

Demografiyasi tahrir

2017-yil holatiga ko'ra, Buyuk Britaniyada 150 mahalliy bo'limda 30 000 Ahmadiy bor.[5][6]

Ahmadiy ta'limotini qabul qilgan taniqli shaxslar tahrir

Mirzo Masrur Ahmad – beshinchi xalifa va butun jahon Ahmadiya musulmonlar jamoasining hozirgi rahbari

Mirzo Tohir Ahmad - To'rtinchi xalifa, uning davrida Jamiyat shtab-kvartirasi Pokistondan Buyuk Britaniyaga ko'chib o'tgan.

Doktor Abdus Salam - birinchi musulmon Nobel mukofoti sovrindori va jamiyatning sodiq a'zosi, Londonning Putni shahrida yashagan.

Tariq Ahmad, Uimbldonlik baron Ahmad – Buyuk Britaniyaning Lordlar palatasi aʼzosi, Hamdoʻstlik va Janubiy Osiyo boʻyicha Davlat vaziri va Bosh vazirning mojarolarda jinsiy zoʻravonlikning oldini olish boʻyicha maxsus vakili[7]

Iftixar A. Ayaz – Tuvalu konsulligi xodimi

Cllr Iftixar Chaudhri - Runnymede meri

Abdul Rahim Dard - yozuvchi, missioner, tarixiy Fazl masjidining imomi va Pokiston harakatining siyosiy faoli

Foteh Muhammad Sial - Ahmadiya Musulmon Jamoasi tomonidan xorijga yuborilgan birinchi Ahmadiy missioner

Bashir Ahmad Orchard - Ahmadiya Musulmon Jamiyatining yevropalik nasldagi birinchi missioneri

Ahmadiyaga qarshi kampaniya tahrir

Harakat Buyuk Britaniyadagi sunniy mutaassibligidan aziyat chekadi. Ular Britaniya Musulmonlar Kengashi tomonidan musulmonlar sifatida tan olinmagan va Xatme Nubuvvat akademiyasi tomonidan qoralash nishoniga olingan.[8][9][10]

Manbalar tahrir

  1. „28 February - 5 March“ (en-GB). Al Hakam (2020-yil 28-fevral). Qaraldi: 2020-yil 7-aprel.
  2. „Fazl Mosque“. Qaraldi: 4-may 2012-yil.
  3. „The Baitulfutuh Mosque- Ahmadiyya Muslim Community: An Overview“. www.baitulfutuh.org. Qaraldi: 2020-yil 7-aprel.
  4. Association, Press. „Western Europe's largest mosque opens in Morden“ (en-GB). The Guardian (2003-yil 2-oktyabr). Qaraldi: 2020-yil 7-aprel.
  5. „A religious killing in Scotland: A quiet man with a loud message: A horrific murder prompts fears of more attacks on a small Islamic sect“. The Economist (2-aprel 2016-yil). Qaraldi: 2-aprel 2016-yil.
  6. „Why Britain’s Ahmadis are worried“. The Economist. Qaraldi: 2020-yil 7-aprel.
  7. „Lord Ahmad of Wimbledon“ (en). GOV.UK. Qaraldi: 2020-yil 30-avgust.
  8. „The murder of an Ahmadi“. The Economist (21-may 2016-yil). Qaraldi: 21-may 2016-yil.
  9. „Mosque warned over 'kill Ahmadis' leaflets“ (en-GB). BBC News (2019-yil 21-mart). Qaraldi: 2020-yil 7-aprel.
  10. Nasser, Tahir. „The Muslim Council of Britain is failing Ahmadis like Asad Shah | Tahir Nasser“ (en-GB). The Guardian (2016-yil 25-aprel). Qaraldi: 2020-yil 7-aprel.