Aisai
Aisai (yaponcha: 愛西市 Aisai-shi) Yaponiyadagi Aichi prefekturasida joylashgan shahardir. 2019-yil 1-oktyabr holatiga ko‘ra, shahardagi 23451 ta xonadonda 61320 nafar aholi istiqomat qiladi[1], aholi zichligi — har kvadrat kilometrga 919 nafarni tashkil etadi. Shaharning umumiy maydoni 66,70 kvadrat kilometr (25,75 milya) ga teng. Aisai Jahon sogʻliqni saqlash tashkilotining Sogʻlom shaharlar alyansi (AFHC) aʼzosi hisoblanadi[2].
Aisai 愛西市 | |
|---|---|
| Shahar | |
 | |
 Bayroq  Gerb | |
| 35°9′10.0″N 136°43′41.6″E / 35.152778°N 136.728222°E | |
| Mamlakat | Yaponiya |
| Viloyat |
[[Chūbu Tōkai]] |
| Prefektura | Aichi |
| Maydon | 66.70 km2 (25.75 kv mi) |
| Rasmiy til(lar)i | yapon |
| Aholisi (2019-yil 1-oktyabr) |
61 320 kishi |
| Zichligi | 920 kishi/km2 |
| Vaqt mintaqasi | UTC+9:00 |
| Telefon kodi | 0567-26-8111 |
|
| |
Geografiyasi
tahrirAisai uzoq gʻarbiy Aichi prefekturasining qirgʻoq tekisligida joylashgan boʻlib, gʻarbda Gifu prefekturasi bilan chegaradosh. Janubi-gʻarbda Mie prefekturasi bilan ham qisqa chegaraga ega. Shahardan Kiso va Nagara daryolari oqib oʻtadi.
Atrofdagi munitsipalitetlar
tahrirIqlimi
tahrirShahar issiq va nam yoz hamda nisbatan yumshoq qish bilan tavsiflangan iqlimga ega (Köppen iqlim tasnifi Cfa). Aisaida oʻrtacha yillik harorat 15.6 °C (60.1 °F) ni tashkil etadi. Yillik oʻrtacha yogʻin miqdori 1,729.9 mm (68.11 in) eng seryogʻin oy sentyabr hisoblanadi. Avgustda eng yuqori harorat 27.7 °C (81.9 °F) atrofida va eng past harorati yanvarda, taxminan 4.2 °C (39.6 °F) boʻladi.
| Aisai (1991−2020 oʻrtaha qiymatlar, ekstremallar 1979−hoziga qadar) iqlimi | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Koʻrsatkich | Yan | Fev | Mart | Apr | May | Iyun | Iyul | Avg | Sen | Okt | Noy | Dek | Yil |
| Mutlaq maksimal, °C | 17,5 | 21,1 | 24,8 | 29,1 | 33,6 | 36,8 | 39,0 | 40,3 | 37,9 | 31,8 | 25,2 | 22,0 | 40,3 |
| Oʻrtacha maksimal, °C | 8,8 | 9,9 | 13,8 | 19,5 | 24,2 | 27,4 | 31,2 | 33,0 | 28,9 | 23,1 | 17,1 | 11,3 | 20,7 |
| Oʻrtacha harorat, °C | 4,2 | 4,9 | 8,4 | 13,8 | 18,8 | 22,6 | 26,5 | 27,7 | 23,8 | 17,9 | 11,8 | 6,5 | 15,6 |
| Oʻrtacha minimal, °C | 0,2 | 0,6 | 3,6 | 8,7 | 14,1 | 18,8 | 22,9 | 23,9 | 20,0 | 13,7 | 7,3 | 2,2 | 11,3 |
| Mutlaq minimal, °C | −7,8 | −8,5 | −7,5 | −0,8 | 4,7 | 12,0 | 16,2 | 15,8 | 10,6 | 2,0 | −1,7 | −6 | −8,5 |
| Yogʻingarchilik meʼyori, mm | 57,2 | 67,9 | 122,8 | 149,3 | 175,1 | 213,2 | 223,5 | 164,3 | 244,0 | 166,6 | 82,1 | 64,0 | 1 729,9 |
| Manba: Yaponiya Meteorologiya Agentligi[3][4] | |||||||||||||
Demografiyasi
tahrirYaponiya aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra[5], Aisai aholisi soni soʻnggi 30 yil ichida nisbatan barqaror boʻlgan.
| Yil | Aholi | ±% |
|---|---|---|
| 1960 | 38,629 | — |
| 1970 | 48,104 | +24.5% |
| 1980 | 61,337 | +27.5% |
| 1990 | 63,143 | +2.9% |
| 2000 | 65,597 | +3.9% |
| 2010 | 64,981 | −0.9% |
Tarixi
tahrirEdo davri
tahrirEdo davrida zamonaviy Aisai hududi Nagoyadagi Ovari Tokugavaning saqlovchilari — Yokoi urugʻi tomonidan nazorat qilingan.
Meidzi davri
tahrirMeidzi davrida hudud Kasai tumani va Aichi prefekturasining Kaito tumani ostidagi bir necha qishloqlar tashkil etilgan, keyinchalik ular Taisho davrida Ama tumanini hosil qilgan.
Zamonaviy tarix
tahrirAisai shahri 2005-yil 1-aprelda Saya va Saori shaharlari hamda Hachikai va Tatsuta qishloqlarining qoʻshilishi natijasida barpo etilgan.
Hukumat
tahrir
Aisai toʻgʻridan-toʻgʻri saylanadigan mer hamda 18 aʼzodan iborat bir palatali shahar qonun chiqaruvchi organi boʻlgan mer-kengash boshqaruv shakliga ega. Shaharda Aichi prefekturasi assambleyasiga bir aʼzoni qoʻshish huquqi mavjud. Milliy siyosat nuqtai nazaridan, shahar Yaponiya Diet quyi palatasining 8-Aichi tumani tarkibiga kiradi.
Iqtisodiyoti
tahrirAisai lotus ildizini ishlab chiqarish bilan ajralib turadi. Boshqa asosiy qishloq xoʻjaligi ekinlariga zanjabil, qulupnay, pomidor kabilar kiradi. Shuningdek, shaharda sake tayyorlash ham rivojlangan.
Taʼlim tizimi
tahrirAisayda shahar hukumati tomonidan boshqariladigan oʻn ikkita davlat boshlangʻich maktabi va sakkizta davlat oʻrta maktabi hamda Aichi prefekturasi taʼlim kengashi tomonidan boshqariladigan ikkita davlat yuqori maktabi faoliyat yuritadi. Shuningdek, ikkita xususiy yuqori maktab mavjud. Prefekturada nogironlar uchun bitta maxsus taʼlim maktabi ham bunyod etilgan.
Transport
tahrir
Temir yoʻllar
tahrirAnʼanaviy chiziqlar
tahrir
Markaziy Yaponiya temir yoʻl kompaniyasi
.svg){kind=logo}
- Kansai magistral liniyasi : — Eiva -
Meitetsu
- Tsushima liniyasi : — Shobata — Fujinami -
- Bisai liniyasi :- Saya — Hibino --(Tsushima)-- Machikata --(Inazava)-- Fuchidaka -
Yoʻllar
tahrirTezkor yoʻllar
tahrir
Higashi-Meyhan tezkor yoʻli
Yaponiya milliy marshruti
tahrir- Milliy yoʻnalish 1
- Milliy yoʻnalish 155
Mahalliy diqqatga sazovor joylar
tahrir
Aisaydan taniqli odamlar
tahrir- Katō Takaaki, urushdan oldingi Yaponiya Bosh vaziri
- Shoichi Yokoi, yapon imperatorlik armiyasi Guamda topilgan
- Daiki Vakamatsu, professional futbolchi
- Ryoji Kuribayashi, Hirosima Toyo Carp va 2021-yilgi Markaziy liganing eng yaxshi yangi futbolchisi.
Galereya
tahrir-
Saya tumani Aisai shahrining Aerofotosurati -
Kracie Tsushima zavodi -
MT-Saya stansiyasining binosi -
Nagaragava va Tatsuta koʻpriliklari
Manbalar
tahrir- ↑ Aisai City official statistics (yaponcha)
- ↑ Alliance for Healthy Cities official home page
- ↑ „ja:観測史上1～10位の値（年間を通じての値）“. JMA. Qaraldi: 2022-yil 13-aprel.
- ↑ „ja:気象庁 / 平年値（年・月ごとの値）“. JMA. Qaraldi: 2022-yil 13-aprel.
- ↑ Aisai population statistics
Havolalar
tahrir- Aisai shahrining rasmiy veb-sayti (yaponcha)