Davlatlar roʻyxati

suveren mamlakatlar roʻyxati
(Mamlakatlar roʻyxatidan yoʻnaltirildi)

Jahonning siyosiy xaritasida, 2023-yil holatiga koʻra, 278 dan ortiq mamlakat boʻlib, jumladan jahon hamjamiyati tomonidan mustaqilligi rasman tan olingan 195 ta suveren davlat mavjud. Bulardan 193 tasi BMTning faoliyatida aʼzo davlatlar sifatida, 2 tasi (Vatikan, Falastin[1])esa kuzatuvchi-davlat boʻlib ishtirok etmoqda.

Jahonning hozirgi siyosiy xaritasi turli tarixiy jarayonlar taʼsirida shakllangan. Ayniqsa, Birinchi va Ikkinchi jahon urushlari, mustamlaka tizimining yemirilishi, sotsialistik tuzumning barham topishi kabi jarayonlar alohida eʼtiborga loyiqdir. Ushbu tarixiy voqealar taʼsirida XX va XXI asrlar mobaynida dunyoda mustaqil davlatlar soni muttasil oʻsib keldi.

Hozirda dunyoning koʻp joylarida aholisi oʻz mustaqil davlatchiligini tan olish uchun kurashayotgan mintaqalar mavjud boʻlib kelmoqda.

Tan olingan davlatlar

Bayroq Mamlakat Davlatlarning toʻliq nomi
1.   Avstraliya Avstraliya
2.   Avstriya Avstriya Respublikasi
3.   Albaniya Albaniya Respublikasi
4.   Amerika Qoʻshma Shtatlari
5.   Angola Angola Respublikasi
6.   Andorra Andorra Knyazligi
7.   Antigua va Barbuda
8.   Argentina Argentina Respublikasi
9.   Armaniston Armaniston Respublikasi
10.   Afgʻoniston Afgʻoniston Islom Amirligi
11.   Bagama orollari Bagama orollari Hamdoʻstligi
12.   Bangladesh Bangladesh Xalq Respublikasi
13.   Barbados
14.   Bahrayn Bahrayn Qirolligi
15.   Belorussiya Belorus Respublikasi
16.   Beliz
17.   Belgiya Belgiya Qirolligi
18.   Benin Benin Respublikasi
19.   Birlashgan Arab Amirliklari
20.   Bolgariya Bolgariya Respublikasi
21.   Boliviya Koʻpmillatli Boliviya Davlati
22.   Bosniya va Gertsegovina
23.   Botsvana Botsvana Respublikasi
24.   Braziliya Braziliya Federativ Respublikasi
25.   Bruney Bruney Dar-us-Salom Davlati
26.   Burkina-Faso Burkino-Faso Respublikasi
27.   Burundi Burundi Respublikasi
28.   Butan Butan Qirolligi
29.   Buyuk Britaniya Buyuk Britaniya va Shimoliy Irlandiya Qo‘shma Qirolligi
30.   Vanuatu Vanuatu Respublikasi
31.   Vatikan Vatikan - Shahar Davlati
32.   Vengriya
33.   Venesuela Venesuela Bolivar Respublikasi
34.   Vyetnam Vyetnam Sotsialistik Respublikasi
35.   Gabon Gabon Respublikasi
36.   Gaiti Gaiti Respublikasi
37.   Gayana Gayana Kooperativ Respublikasi
38.   Gambiya Gambiya Respublikasi
39.   Gana Gana Respublikasi
40.   Gvatemala Gvatemala Respublikasi
41.   Gvineya Gvineya Respublikasi
42.   Gvineya-Bisau Gvineya-Bisau Respublikasi
43.   Germaniya Germaniya Federativ Respublikasi
44.   Gonduras Gonduras Respublikasi
45.   Grenada
46.   Gretsiya Grek Respublikasi
47.   Gruziya
48.   Daniya Daniya Qirolligi
49.   Dominika
50.   Dominikan Respublikasi
51.   Jazoir Jazoir Xalq Demokratik Respublikasi
52.   Janubiy Afrika Respublikasi
53.   Janubiy Sudan Janubiy Sudan Respublikasi
54.   Jibuti Jibuti Respublikasi
55.   Zambiya Zambiya Respublikasi
56.   Zimbabve Zimbabve Respublikasi
57.   Isroil Isroil Davlati
58.   Indoneziya Indoneziya Respublikasi
59.   Iordaniya Iordaniya Hoshimiylar Qiroligi
60.   Iroq Iroq Respublikasi
61.   Irlandiya Irlandiya Respublikasi
62.   Ispaniya Ispaniya Qirolligi
63.   Islandiya
64.   Italiya Italiya Respublikasi
65.   Kabo-Verde Kabo-Verde
66.   Kambodja Kombodja Qirolligi
67.   Kamerun Kamerun Respublikasi
68.   Kanada
69.   Keniya Keniya Respublikasi
70.   Kipr Kipr Respublikasi
71.   Kiribati Kiribati Respublikasi
72.   Kolumbiya Kolumbiya Respublikasi
73.   Komor orollari Komor orollari Ittifoqi
74.   Kongo Kongo Respublikasi
75.   Kongo Demokratik Respublikasi
76.   Koreya Xalq Demokratik Respublikasi
77.   Koreya Koreya Respublikasi
78.   Kosta-Rika Kosta-Rika Respublikasi
79.   Kot-d'Ivuar Kot-d'Ivuar Respublikasi
80.   Kuba Kuba Respublikasi
81.   Laos Laos Xalq Demokratik Respublikasi
82.   Latviya Latviya Respublikasi
83.   Lesoto Lesoto Qirolligi
84.   Liberiya Liberiya Respublikasi
85.   Livan Livan Respublikasi
86.   Liviya Liviya Davlati
87.   Litva Litva Respublikasi
88.   Lixtenshteyn Lixtenshteyn Knyazligi
89.   Lyuksemburg Lyuksemburg Gertsogligi
90.   Mavrikiy Mavrikiy Respublikasi
91.   Mavritaniya Mavritaniya Islom Respublikasi
92.   Madagaskar Madagaskar Respublikasi
93.   Malavi Malavi Respublikasi
94.   Malayziya
95.   Mali Mali Respublikasi
96.   Maldiv orollari Maldiv orollari Respublikasi
97.   Malta Malta Respublikasi
98.   Markaziy Afrika Respublikasi
99.   Marokash Marokash Qirolligi
100.   Marshall orollari
101.   Meksika Meksika Qoʻshma Shtatlari
102.   Mikroneziya Federativ Shtatlar
103.   Misr Misr Arab Respublikasi
104.   Mozambik Mozambik Respublikasi
105.   Moldaviya Moldova Respublikasi
106.   Monako Monako Knyazligi
108.   Myanma Myanma Ittifoqi Respublikasi
109.   Namibiya Namibiya Respublikasi
110.   Nauru Nauru Respublikasi
111.   Nepal Nepal Federativ Demokratik Respublikasi
112.   Niger Niger Respublikasi
113.   Nigeriya Nigeriya Federativ Respublikasi
114.   Niderlandiya Niderlandiya Qirolligi
115.   Nikaragua Nikaragua Respublikasi
116.   Norvegiya Norvegiya Qirolligi
117.   Ozarbayjon Ozarbayjon Respublikasi
118.   Pokiston Pokiston Islom Respublikasi
119.   Palau Palau Respublikasi
120.   Panama Panama Respublikasi
121.   Papua Yangi Gvineya Papua Yangi Gvineya Mustaqil Davlati
122.   Paragvay Paragvay Respublikasi
123.   Peru Peru Respublikasi
124.   Polsha Polsha Respublikasi
125.   Portugaliya Portugal Respublikasi
126.   Rossiya Rossiya Federatsiyasi
127.   Ruanda Ruanda Respublikasi
128.   Ruminiya
129.   Salvador El-Salvador Respublikasi
130.   Samoa Samoa Mustaqil Davlati
131.   San-Marino San-Marino Respublikasi
132.   San-Tome va Prinsipi San-Tome va Prinsipi Demokratik Respublikasi
133.   Saudiya Arabistoni Saudiya Arabistoni Qirolligi
134.   Seyshell orollari Seyshell orollari Respublikasi
135.   Senegal Senegal Respublikasi
136.   Sent-Vinsent va Grenadina
137.   Sent-Kits va Nevis Sent-Kits va Nevis Federatsiyasi
138.   Sent-Lyusiya
139.   Serbiya Serbiya Respublikasi
140.   Singapur Singapur Respublikasi
141.   Suriya Suriya Arab Respublikasi
142.   Slovakiya Slovakiya Respublikasi
143.   Sloveniya Sloveniya Respublikasi
144.   Solomon orollari
145.   Somali Somali Federativ Respublikasi
146.   Sudan Sudan Respublikasi
147.   Surinam Surinam Respublikasi
148.   Syerra-Leone Syerra-Leone Respublikasi
149.   Tojikiston Tojikiston Respublikasi
150.   Tailand Tailand Qirolligi
151.   Tanzaniya Tanzaniya Birlashgan Respublikasi
152.   Togo Togo Respublikasi
153.   Tonga Tongo Qirolligi
154.   Trinidad va Tobago Trinidad va Tabago Respublikasi
155.   Tuvalu
156.   Tunis Tunis Respublikasi
157.   Turkmaniston
158.   Turkiya Turkiya Respublikasi
159.   Uganda Uganda Respublikasi
160.   Ukraina Ukraina Respublikasi
161.   Ummon Ummon Sultonligi
162.   Urugvay Sharqiy Urugvay Respublikasi
163.   Fiji Fiji Respublikasi
164.   Filippin Filippin Respublikasi
165.   Finlandiya Finlandiya Respublikasi
166.   Fransiya Fransiya Respublikasi
167.   Xitoy Xitoy Xalq Respublikasi
168.   Xorvatiya Xorvatiya Respublikasi
169.   Chad Chad Respublikasi
170.   Chernogoriya
171.   Chexiya Chexiya Respublikasi
172.   Chili Chili Respublikasi
173.   Shveytsariya Shveytsariya Konfederatsiyasi
174.   Shvetsiya Shvetsiya Qirolligi
175.   Shri-Lanka Shri-Lanka Demokratik Sotsialistik Respublikasi
176.   Sharqiy Timor Sharqiy Timor Demokratik Respublikasi
177.   Shimoliy Makedoniya Shimoliy Makedoniya Respublikasi
178.   Ekvador Ekvador Respublikasi
179.   Ekvatorial Gvineya Ekvatorial Gvineya Respublikasi
180.   Eritreya Eritreya Davlati
181.   Eron Eron Islom Respublikasi
182.   Esvatini Esvatini Qirolligi
183.   Estoniya Estoniya Respublikasi
184.   Efiopiya Efiopiya Federativ Demokratik Respublikasi
185.   Yamayka
186.   Yaman Yaman Respublikasi
187.   Yangi Zelandiya
188.   Yaponiya Yaponiya Davlati
189.   O‘zbekiston O‘zbekiston Respublikasi
190.   Qatar Qatar Davlati
191.   Qirgʻiziston Qirg‘iz Respublikasi
192.   Qozogʻiston Qozogʻiston Respublikasi
193.   Quvayt Quvayt Davlati
194.   Hindiston Hindiston Respublikasi

Qisman tan olingan davlatlar

Qisman tan olingan davlatlarBirlashgan Millatlar Tashkilotiga aʼzo boʻlmagan davlatlar kamida bitta va undan ortiq BMTga aʼzo davlat tomonidan tan olingan davlatlar kiradi.

Bayroq Mamlakat Davlatlarning toʻliq nomi
1.   Abxaziya Abxaziya Respublikasi
2.   Janubiy Osetiya Janubiy Osetiya Respublikasi
3.   Kosovo Kosovo Respublikasi
4.  
Sahroi Arab Demokratik Respublikasi
5.   Falastin Falastin Davlati
6.  
Xitoy Respublikasi
7.  
Shimoliy Kipr Turk Respublikasi

Tan olinmagan davlatlar

Tan olinmagan davlatlar — oʻzini suveren davlatlar deb eʻlon qilgan va aholining mavjudligi, hududni nazorat qilish, huquq va boshqaruv tizimlari kabi davlatchilik belgilariga ega boʻlgan, lekin ayni paytda davlat tomonidan diplomatik tan olinmagan mintaqalarning umumiy nomi. Birlashgan Millatlar Tashkilotiga aʻzo davlatlar tomonidan bir yoki bir nechta aʻzo davlatlarning suvereniteti ostida hisoblanadi.

Bayroq Mamlakat Davlatlarning toʻliq nomi
1.   Ambazoniya Ambazoniya Federativ Respublikasi
2.  
Dnestrboʻyi Moldova Respublikasi
3.   Somalilend Somalilend Respublikasi
4.  
Tog‘li Qorabog‘ Respublikasi

Muxtor davlatlar

Muxtor davlatlar — katta davlat doirasidagi maqomiga ega boʻlgan muxtor respublika yoki boshqa muxtor birlik. U oʻzining konstitutsiyasi, qonun hujjatlari, hududi, fuqaroligi, oliy davlat organlari, maʼlum darajada byudjet va soliq mustaqilligiga ega. Lekin, u boshqa katta davlat doirasida tuzilganligi sababli oʻz pul tizimiga, armiyasiga, tashqi siyosiy va tashqi iqtisodiy munosabatlarda toʻliq mustaqillikka va xakazoga ega boʻlmaydi.

Bayroq Mamlakat Davlatlarning to'liq nomi
1.   Adigeya Adigeya Respublikasi
2.   Ajariya Ajariya Muxtor Respublikasi
3.   Boshqirdiston Boshqirdiston Respublikasi
4.   Buryatiya Buryatiya Respublikasi
5.  
Gagauziya
6.   Dogʻiston Dogʻiston Respublikasi
7.   Ingushetiya Ingushetiya Respublikasi
8.   Kabardino-Bolqoriya Kabardino-Bolqoriya Respublikasi
9.   Kareliya Kareliya Respublikasi
10.   Komi Komi Respublikasi
11.   Mariy El Mariy El Respublikasi
12.   Mordoviya Mordoviya Respublikasi
13.   Naxichevan Naxichevan Muxtor Respublikasi
14.   Qalmogʻiston Qalmogʻiston Respublikasi
15.   Qoraqalpogʻiston Qoraqalpogʻiston Respublikasi
16.   Qorachoy-Cherkasiya Qorachoy-Cherkasiya Respublikasi
17.   Qrim Qrim Respublikasi
18.   Saxa Saxa (Yoqutiston) Respublikasi
19.   Tatariston Tatariston Respublikasi
20.   Tuva Tuva Respublikasi
21.   Udmurtiya Udmurtiya Respublikasi
22.   Xakasiya Xakasiya Respublikasi
23.   Checheniston Checheniston Respublikasi
24.   Chuvashiston Chuvashiston Respublikasi
25.   Shimoliy Osetiya Shimoliy Osetiya — Alaniya Respublikasi

Boshqa hududlar

Yangi Zelandiya bilan Assotsiyalashgan davlat

Bayroq Mamlakat Davlatlarning toʻliq nomi
1.  
Niue
2.  
Kuk orollari

Mulklar

Doimiy (mahalliy) aholisi va oʻz fuqaroligiga ega boʻlgan tuzilishlar

Dengizorti hududlar, baʼzan alohida hududlar sifatida tasniflanadi

Doimiy aholisi boʻlmagan qaram hududlar

Boshqalar

  • Davlatlararo tuzilmalar (konfederatsiyalar): Yevropa Ittifoqi (rasmiy ravishda konfederatsiya yoki davlatning boshqa shakli bo'lmagan davlatdan yuqori siyosiy va moliyaviy darajaga ega tashkilot), Ittifoq davlati
  • milliy hududlar: Muxtoriyatlar (Afon va boshqalar), federatsiya qismlari, rezervatsiyalar, Buyuk Britaniyaning tarkibiy qismlari (Angliya, Shotlandiya, Uels, Shimoliy Irlandiya)
  • Malta ordeni (Xalqaro huquqqa koʻra, Malta oʻrdenining suvereniteti diplomatik missiyalar darajasida koʻrib chiqiladi, lekin davlat suvereniteti sifatida emas; BMTda kuzatuvchi tashkilot maqomiga ega);
  • Kondominiumlar (qoʻshma hududlar);
  • Nizoli hududlar (Ozod Kashmir, Gilgit-Baltiston, Gʻarbiy Sahroi Kabir);
  • Hech kimning yeri boʻlmagan hudud (Antarktika, Bir-Tavil, Serb va Xorvat chegarasidagi hovli);
  • Qabila qirolliklari;
  • Aloqa qilmaydigan xalqlar hududlari;
  • Neytral hududlar;
  • Ijaraga olingan hududlar (Boyqoʻngʻir va boshqalar);
  • Harbiy bazalar;
  • Shaxsiy mulklar;
  • Surgundagi hukumatlar;
  • Maxsus iqtisodiy zonalar;
  • Bir qator mamlakatlarning markaziy hukumatlari tomonidan nazorat qilinmagan va toʻliq mustaqillikka daʼvo qiladigan yoki daʼvo qilmaydigan hududlar (milliy ozodlik harakatlari, isyonchilar, separatistlar).

Manbalar

Adabiyotlar

  • „Geographic Names“. Department of Public Information, Cartographic Section, United Nations (7-sentabr 2000-yil).

(Wayback Machine saytida 12-avgust 2008-yil sanasida arxivlangan)
  1. „Falastin BMTga kuzatuvchi boʻlib kirdk“.