Aisne (AYN, fransuzcha: [ɛːn] ( tinglang)) — Fransiyaning shimolidagi Hauts-de-France mintaqasida joylashgan fransuz departamenti. U Aisne daryosi sharafiga nomlangan. 2019-yilda uning aholisi 531 345 kishi edi[1].

Aisne

Aisne
Shahar
{{{rasmiy_nomi}}}ning bayrogʻi
Bayroq
{{{rasmiy_nomi}}}ning rasmiy gerbi
Gerb
49°30′0″N 3°30′0″E / 49.50000°N 3.50000°E / 49.50000; 3.50000 G OKoordinatalari: 49°30′0″N 3°30′0″E / 49.50000°N 3.50000°E / 49.50000; 3.50000 G O
Mamlakat Fransiya
Aholisi
531,345
Milliy tarkib fransuzlar
Vaqt mintaqasi UTCUTC+1
Pochta indeks(lar)i 02
Aisne xaritada

Geografiyasi tahrir

 
Laondagi Aisne boʻlimi, 2018-yil

Departament Nord (shimolda), Somme va Oise (gʻarbda), Ardennes va Marne (sharqda), Sene-et-Marne (janubiy-gʻarbda) va Belgiya (Haynaut provinsiyasi) (shimoli-sharqda) bilan chegaradosh. Aisne daryosi sharqdan gʻarbga tomon hududni kesib oʻtadi va u yerda Oise bilan birlashadi. Sena va Marna departamenti bilan departamentning janubiy chegarasining bir qismini tashkil qiladi. Boʻlimning janubiy qismi la Brie poilleuse deb nomlanuvchi geografik mintaqa boʻlib, sut mahsulotlari va Bri pishloqi bilan mashhur.

2003-yilgi aholini roʻyxatga olish maʼlumotlariga koʻra, boʻlimning oʻrmonli maydoni 123,392 gektarni tashkil qiladi (oʻrtacha 27,4% ga teng)[2].

Landshaftda koʻpincha tik yon bagʻirlari boʻlgan tosh massalari mavjud. Bu jinslar butun mintaqada paydo boʻladi. Shuningdek, Laon va Chemin des Dames tizmalari mashhur.

Asosiy shaharlari tahrir

 
Hududning asosiy shaharlari

Aisne departamenti (Sent-Kventin) va uchta kichik shaharni (Laon, Soissons va Château-Tierry) oʻz ichiga oladi, ularga Chauny va Tergnier tomonidan tashkil etilgan konglomeratsiya qoʻshilishi mumkin. Shahar harakteridagi boshqa koʻplab aglomeratsiyalar mavjud. Chunki Aisneda aholi XIX asrdan buyon zich joylashgan. Qishloqlar koʻp va juda kichik. Aholi eng koʻp yashaydigan kommuna — Sen-Kventin. Laon prefekturasi aholi soni boʻyicha uchinchi oʻrinda turadi. 2019-yil holatiga koʻra, 10 000 dan ortiq aholisi boʻlgan 7 ta kommuna mavjud[1].

Kommuna Aholi (2019)
Sent-Kventin 53 570
Soissons 28 712
Laon 24 304
Chateau-Tierry 15 254
Tergnier 13 588
Chauny 11 653
Villers-Kotterets 10 424

Shuningdek qarang: Aisne departamenti kommunalari roʻyxati .

Gidrografiyasi tahrir

 
Soissonsdagi Aisne daryosi, 2008-yil

Shelda (oʻz manbasini Le Catelet yaqinida oladi), Aisne, Marna, Ourcq, Vesla, Somme (Fonsommesda koʻtariladi), Oise va Serre nomli suv havzalari bor. Departamentning janubida Surmelin, Verdonnel va Dhuy daryolari bor (bu daryo Duis akvedukiga quyiladi). 1865-yil 1-oktyabrdan boshlab Parijni ichimlik suvi bilan taʼminlash uchun ishlatiladi.

Temir yoʻllari tahrir

Departamentga Parijdan uchta temir yoʻl liniyalari orqali oʻtiladi.

Departament kengashi tahrir

Bosh kengash prezidenti liberal Nicolas Fricoteaux hisoblanadi. 2021-yilgi idoraviy saylovda Aisne departamenti kengashi quyidagi tarzda saylandi[3]:

Partiya Oʻrindiqlar
Oʻnglar 16
Soʻllar 12
Turli markaz 8
Miscellaneous 2
Respublikachilar 2
Markaziy oʻng 2

Manbalar tahrir