Akira Kurosava

Akira Kurosava (1910.23.3, Tokio – 1998.9.6) — yapon kinorejissyori, ssevariychi. Rejissyorlik faoliyatini 1936-yil boshlagan. 1950-yil ekranlashtirgan "Rasyomon" filmi bilan jahonga tanildi.

"Ovsar", "Yetti samuray", "Dersu Oʻzala", "Jangchining soyasi", "Jarohat", "Avgust rapsodiyasi" filmlari mashxur. Uning filmlari inson harakterini ochishda oʻziga xos talqini, oʻtkir dramatik ziddiyatlari bilan ajralib turadi. Axloq, shaxsning ruhiy takomili, insonning doimo ezgulikka intilishi lozimligi Kurosava ijodining asosiy mavzusidir.

Kurosava yapon kino sanoatiga 1936-yilda qisqa vaqt ichida rassom sifatida kirib kelgan. Ko'p yillar davomida rejissyor yordamchisi va ssenariy muallifi sifatida ko'plab filmlar ustida ishlagandan so'ng, u Ikkinchi Jahon urushi paytida mashhur "Sanshiro Sugata" (1943) filmida rejissyor sifatida debyut qildi. Urushdan keyin Kurosava o‘sha paytdagi unchalik mashhur bo‘lmagan aktyor Toshiro Mifuneni bosh rolni ijro etgan, tanqidchilar tomonidan e’tirof etilgan “Mast farishta” (1948) filmi rejissyorning Yaponiyadagi eng muhim yosh kinoijodkorlardan biri sifatidagi obro‘sini mustahkamladi. Ikki kishi yana o'n beshta filmda hamkorlik qilishdi.

1990 yilda u umr bo'yi muvaffaqiyat uchun Akademiya mukofotini oldi. O'limidan so'ng u AsianWeek jurnali va CNN tomonidan "San'at, adabiyot va madaniyat" nominatsiyasida "Asrning osiyosi" deb topildi va u erda XX asrda Osiyoni yaxshilashga eng ko'p hissa qo'shgan besh kishidan biri sifatida qayd etildi. Uning karerasi ko'plab retrospektivlar, tanqidiy tadqiqotlar va bosma va videodagi biografiyalar va ko'plab iste'molchi ommaviy axborot vositalarida nashr etilgan.