Himni i Flamurit (tarjimasi „Bayroq madhiyasi“) — Albaniyaning milliy madhiyasi boʻlib, 1912-yilda qabul qilingan. Uning musiqasi Ciprian Porumbescu tomonidan yaratilgan rumin vatanparvarlik qoʻshigʻi „Pe-al nostru steag e scris Unire“dan olingan[1]. Asl rumin lirikasiga yaqin boʻlgan qoʻshiq matni alban shoiri Asdreni tomonidan yozilgan. Madhiya dastlab „Betimi mbi Flamur“ (tarjimasi „Bayroqdagi garov“) deb nomlangan[2].


Albaniya davlat madhiyasi
Soʻz muallif(lar)i Asdreni,, 1912-yil
Bastakor Ciprian Porumbescu
Qabul qilindi 1912 yil 28 noyabr;
Audio
Albaniya davlat madhiyasi

Tarixi

tahrir

1912-yil 21-aprelda „Betimi mbi Flamur“ ilk bor sheʼr sifatida Bolgariyaning Sofiya shahrida alban gazetasi bo‘lgan Liri e Shqipërisë (Albaniya Ozodligi)da chop etildi. Keyinchalik u Buxarestda Drenovaning „Ëndra e lotë“ (Orzular va koʻz yoshlar) nomli sheʼrlar toʻplamida nashr etilgan. Lasgush Poradecining xotiralarida qayd etilishicha, matnni musiqaga moslashtirish natijasida yaratilgan madhiya dastlab milliy madhiya bo‘lish uchun mo‘ljallanmagan, lekin u xalq tomonidan shu qadar yaxshi ko‘rilganki, 1912-yilda davlat madhiyasi deb eʼlon qilingan. Uning musiqasi bilan Albaniya bayrogʻi Vloreda Albaniya Mustaqilligini eʼlon qilish paytida koʻtarilgan.

Musiqasi

tahrir

Venger musiqashunosi György Ligeti, Porumbesku tomonidan musiqa nemis va avstriya musiqa anʼanalariga asoslangan holda yaratilgan, ammo bu uning taʼsiri va keyinchalik yaratilishining aniq asosli izohi emas. Bu Porumbeskuning musiqiy maʼlumotiga asoslangan nuqtai nazar, chunki u Venadagi Musiqa va ijrochilik sanʼati universitetida oʻqigan. Bu fikrni alban musiqashunosi Ramadan Sokoli ham bildirgan.

Har bir misraning ikkinchi yarmi naqorat hisoblanib, takrorlanadi. Odatda, terma jamoalar oʻrtasidagi sport musobaqalarida faqat birinchi misra ijro etiladi.

Rasmiy matni

tahrir
Albaniya rasmiy[3][4] IPA transkripsiyasi Inglizcha tarjima

I
Rreth flamurit të përbashkuar
Me një dëshir' e një qëllim,
Të gjith' atij duke u betuar
Të lidhim besën për shpëtim.
𝄆 Prej lufte veç ai largohet
Që është lindur tradhëtor,
Kush është burrë nuk frigohet,
Po vdes, po vdes si një dëshmor! 𝄇

II
Në dorë armët do t'i mbajmë,
Të mbrojmë atdheun në çdo kënd,
Të drejtat tona ne s'i ndajmë;
Këtu armiqtë s'kanë vend!
𝄆 Se Zoti vetë e tha me gojë
Që kombe shuhen përmbi dhe,
Po Shqipëria do të rrojë;
Për të, për të luftojmë ne! 𝄇

III
O Flamur, flamur, shenj' e shenjtë
Tek ti betohemi këtu
Për Shqipërin' atdheun e shtrenjtë,.
Për nder' edhe lavdimn e tu.
𝄆 Trim burrë quhet dhe nderohet
Atdheut kush iu bë therror.
Përjetë ai do të kujtohet
Mbi dhe, nën dhe si një shenjtor! 𝄇

1
[rɛθ̟ fla.mu.ɾit tə pəɾ.baʃ.ku.aɾ]
[mɛ ɲə də.ʃiɾ ɛ ɲə c͡çə.ɫim |]
[tə ɟ͡ʝiθ̟ a.tij du.kɛ‿u bɛ.tu.aɾ]
[tə li.ð̟im bɛ.sən pəɾ ʃpə.tim ‖]
𝄆 [pɾɛj luf.tɛ vɛt͡ʃ a.i laɾ.gɔ.hɛt]
[c͡çə əʃ.tə lin.duɾ tɾa.ð̟ə.tɔɾ |]
[kuʃ əʃ.tə bu.rə nuk fɾi.kɔ.hɛt |]
[pɔ‿vdɛs | pɔ‿vdɛs si ɲə dəʃ.mɔɾ ‖] 𝄇

2
[nə dɔ.ɾə aɾ.mət dɔ ti‿mbaj.mə |]
[tə‿mbɾɔj.m‿at.ð̟ɛ.un nə‿t͡ʃdɔ kənd |]
[tə dɾɛj.tat tɔ.na nɛ si‿ndaj.mə |]
[kə.tu aɾ.mic͡ç.tə ska.nə vɛnd ‖]
𝄆 [sɛ zɔ.ti vɛ.t‿ɛ θ̟a mɛ gɔ.jə]
[c͡çə kɔm.bɛ ʃu.hɛn pəɾm.bi ð̟ɛ |]
[pɔɾ ʃc͡çi.pə.ɾi.a dɔ tə rɔ.jə |]
[pəɾ tə | pəɾ tə luf.tɔj.mə nɛ ‖] 𝄇

3
[ɔ fla.muɾ | fla.muɾ ʃɛɲ ɛ ʃɛɲ.tə]
[tɛk ti bɛ.tɔ.hɛ.mi kə.tu]
[pəɾ ʃc͡çi.pə.ɾi.n‿at.ð̟ɛu̯n ɛ ʃtɾɛɲ.tə |]
[pəɾ‿ndɛɾ ɛ.ð̟ɛ lav.dimn‿ɛ tu ‖]
𝄆 [tɾim bu.rə c͡çu.hɛt ð̟ɛ‿ndɛ.ɾɔ.hɛt]
[at.ð̟ɛ.ut kuʃ iu̯ bə θ̟ɛ.rɔɾ ‖]
[pəɾ.jɛ.t‿a.i dɔ tə kuj.tɔ.hɛt]
[mbi ð̟ɛ | nən ð̟ɛ si ɲə ʃɛɲ.tɔɾ ‖] 𝄇

I
Around our flag we stand united,
With one wish and one goal,
A sacred oath we bestow upon it
Proclaiming loyalty for our salvation.
𝄆 From war abstains only he,
Who a traitor is born,
He who is a true man is not frightened,
But dies a martyr to the cause. 𝄇

II
With weapons in our hands a-brandished,
We will defend our fatherland,
Our sacred rights weʼll not relinquish,
The foe has no place in our land.
𝄆 For God himself proclaimed:
Some nations of the earth shall wane,
But Albania will live, will thrive Albania.
For her, for her we fight. 𝄇

III
O Flag, flag, you sacred symbol
Upon you we now swear
For Albania, our dear fatherland
For honour and your glory.
𝄆 Brave man is named and honoured
The one who sacrificed himself for the fatherland
Forever he will be remembered
On earth and under as a saint! 𝄇

Manbalar

tahrir
  1. „Himni kombëtar“ (2009-yil 26-oktyabr). 2009-yil 26-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2013-yil 25-mart.
  2. Tole, Vasil „Edhe një herë rreth himnit tonë kombëtar“. 2023-yil 8-iyunda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 17-noyabr.
  3. „Himni I Flamurit“. teksteshqip. 2019-yil 19-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 19-avgust.
  4. Canco, Dhimitër. Epiri: vështrim historik dhe etnografik (sq). Botimet Toena, 1999. ISBN 978-99927-1-180-4. 

Havolalar

tahrir