Aleksandr Timofeyevich Sukin (25-mart (6-aprel) 1887-yil, Orenburg viloyati – 1938-yil 28-mart, Toshkent) – general-mayor, Orenburg kazak armiyasining bolsheviklarga qarshi qoʻzgʻolonchilar janubiy otryadining shtab boshligʻi (1918), Orenburg 11-kazak polki qoʻmondoni (1918–1920). Surgunda Sovet harbiy razvedkasida ishlagan. General-leytenant Nikolay Sukinning ukasi.

Aleksandr Sukin
Tavalludi 25-mart 1887-yil
Orenburg viloyati
Vafoti 28-mart 1938-yil
Toshkent
Fuqaroligi Rossiya imperiyasining bayrogʻi Rossiya imperiyasi SSSR bayrogʻi SSSR
Xizmatdagi yillari 19041920
Unvoni general-mayor

Biografiyasi tahrir

Aleksandr Timofeyevich 25-mart 1887-yilda Orenburg kazak armiyasi birinchi (Orenburg) harbiy boʻlimining Burannoye qishlogʻida kapitan Timofey Petrovich Sukinning oilasida tavallud topgan. Aleksandr Ikkinchi Orenburg kadet korpusini tamomlagan, soʻngra Nikolayev otliq maktabiga oʻqishga kirgan va uni birinchi toifa bilan tugatgan. Bundan tashqari, Ofitserlar gimnastikasi maktabida tahsil olgan.

Sukin 1918-yil sentyabr oyining oʻrtalarida Orenburg kazak armiyasining harbiy qoʻmondonligi tarkibida boʻlgan. Dastlab, Orenburg 7-kazak polkining vaqtincha qoʻmondoni etib tayinlangan, ammo bu buyruq Ural armiyasi korpusiga yuborilganligi sababli bekor qilingan. 19191920-yillardaoktyabr oyining boshida Orenburg 11-kazak polkining qoʻmondoni etib tayinlangan[1].

Sukin Oq Armiyaning Perm, Krasnoufimsk va Yekaterinburg operatsiyalarida qatnashgan. Toʻbil va Ishimda jang qilgan hamda Buyuk Sibir muzlik yurishida (Shimoliy Armiya ustuni tarkibida) qatnashgan. Keyinchalik general-mayor A. V. Zuyev oʻzining sobiq qoʻmondoni Sukinni „avantyurachilik va oʻzboshimchalik“ uchun qoralagan. Sukin va uning akasi 1920-yilda Rossiyaning Sharqiy chekkalari qurolli kuchlarida xizmat qilishni davom ettirgan[2].

Sukin 1937-yilning kuzida hibsga olingan, u oʻsha paytda Toshkentda yashagan. SSSR NKVD ning navbatdan tashqari yigʻilishida u „davlatga xiyonat va josuslik“da ayblanib, oʻlimga hukm qilingan. Hukm 1938-yil 28-martda amalga oshirilgan.

Mukofotlari tahrir

Aleksandr Sukin 2-va 3-darajali Stanislav ordeni, 4-darajali Avliyo Vladimir ordeni va 1-darajali „Buyuk Sibir yurishi uchun“ ordeni sohibi boʻlgan.

Oilasi tahrir

Aleksandrning akasi Nikolay Timofeyevich Sukin (1878–1937) – general-leytenant, VI Ural armiyasi korpusi qoʻmondoni (1919) boʻlgan va u Ataman A. I. Dutov bilan ziddiyatda boʻlgan .

Aleksandrning oʻgʻli Vadim Aleksandrovich Sukin (1913–1991) – qurilish muhandisi, arxitektor, Sovet razvedkachisi boʻlgan va NKVD lagerlarida 18 yil xizmat qilgan[3].

Manbalar tahrir

  1. „Сукин Александр Тимофеевич“. Qaraldi: 2023-yil 18-noyabr.
  2. „Сукин Александр Тимофеевич“. Qaraldi: 2023-yil 18-noyabr.
  3. Yegorov V. V. Dixanie togo, chto pomnyu i lyublyu. Vospominaniya i razmishleniya. Yekaterinburg, 2022. S. 457 – 460 (s foto) --ISBN 978-5-6048857-1-0