Alexander Grothendieck
Alexander Grothendieck (talaffuzi: Aleksandr Grotendik) (28-mart 1928-yil – 13-noyabr 2014-yil) – fransiyalik matematik. U „Nicolas Bourbaki“ taxallusi ostida ijod qilgan matematiklar guruhining aʼzosi boʻlgan. Grothendieck algebraik geometriya, sonlar nazariyasi, toifalar nazariyasi va gomologik algebra sohalariga katta hissa qoʻshgan. U 1966-yil Fields medali va 1988-yilda Crafoord mukofoti bilan taqdirlangan.
| Alexander Grothendieck | |
|---|---|
 | |
| Tavalludi |
28-mart 1928-yil Berlin, Prussiya, Germaniya |
| Vafoti |
13-noyabr 2014-yil (86 yoshda) Saint-Lizier, Fransiya |
| Fuqaroligi |
Fuqaroligi yoʻq (1945–1971) Fransiya (1971-yildan) |
| Sohasi | Matematika |
| Institutlar |
Ilmiy tadqiqot oliy instituti Montpellier universiteti São Paulo universiteti |
| Taʼlimi |
Montpellier universiteti Nancy universiteti |
| Akademik rahbarlari | Laurent Schwartz |
| Mashhur shogirdlari | Pierre Berthelot |
| Mashhur ishlari | algebraik geometriya hamda ushbu soha bilan sonlar nazariyasi va topologiya oʻrtasidagi sintez |
| Mukofotlari |
Fields medali (1966) Crafoord mukofoti (1988) |
Grothendieck tadqiqotlari algebraik geometriya sohasi kengayishi olib keldi, uning „nisbiy“ qarashlari esa sof matematikaning bir necha sohasida yirik yutuqlarga sabab boʻldi. Koʻpchilik Grothendieckni 20 asrning eng buyuk matematigi deb hisoblaydi.
Grothendieck Germaniyada tugʻilgan, ammo Fransiyada ulgʻaygan. Uzoq yillar davomida uning fuqaroligi boʻlmagan. U matematikadagi faoliyatini 1949–yilda boshlagan. 1958–1970-yillarda Ilmiy tadqiqot oliy institutida ishlagan. Keyinchalik Montpellier universitetida ishini davom ettirgan. 1988-yilda rasman nafaqaga chiqqanidan keyin, Fransiyaning Lasserre qishlogʻiga koʻchib borib, yolgʻiz yashadi. 2014-yil vafot etgunicha matematik masalalar ustida ishlashda davom ettirdi.
 |