Antimutagenlar (yun. ami — qarshi va mutagenlar) — sunʼiy (in-dutsirlangan) yoki tabiiy (spontan) mu-tatsiyalarning paydo boʻlishini kamay-tirish xususiyatiga ega moddalar. Anti-mutagen taʼsirga ega boʻlgan preparatlar turli tipdagi kimyoviy birikmalardan iborat: purinli ribozidlar; alifa-tik poliaminlar; akridin va uning aminli hosilalari; xinakrin va uning analoglari; benzakridin va xinolin hosilalari; antibiotiklar (streptomi-sin, xloramfenikol, aktinomitsin D); sulfanilamidli preparatlar; digidro-piridinlar va 3-oksipiridinlar; baʼzi aminokislotalar; fenolli birikmalar (gʻallatlar, ionol, parakvatlar, katexinlar); aminopropionli kislotalarning anilidlari va boshqa Basharti kimyoviy muta-genlar tabiiy (spontan) mutatsiyalarning vujudga kelishida muhim ahamiyatga ega ekan, demak hujayralarda bu mutagenlar qarama-qarshi taʼsir koʻrsatuvchi anti-mutagen kuchga ega, ammo asosiy vazifasi mutatsiyalarning tabiiy sodir boʻlish tezligini susaytirishdan iborat bufer tizim ham boʻlishi kerak. Katalaza shun-day taʼsirga ega. Katalaza ishtirokida vodorod peroksidining mutagen taʼsiri tezda toʻxtaydi. Atrof muhit omillari (radiatsion, kimyoviy va boshqalar) mutagen taʼsiri xavfining tobora oshib borishi sababli, uni-versal A.ni yaratish muammosi oʻta muhim amaliy ahamiyat kasb etadi.

Adabiyotlar tahrir

  • OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil