Arishta (armancha: արիշտա) ― oʻziga xos qoʻlbola lapsha turi[1], undan palov tayyorlanadi[2], shoʻrva tayyorlash uchun ishlatiladi. Rshta deb yozilishi uchraydi[3]. Ism forscha reshte (forscha: رشته) soʻzidan kelib chiqqan boʻlib, bu „iplar“ yoki „chiziqlar“ degan maʼnoni anglatadi. Eron oshxonasining lapshasidan farqli oʻlaroq, ular kapellini kabi mayda uchramaydi. Shunga oʻxshash retseptga ega boʻlgan lapsha koʻp xalqlarning oshxonalarida[4], nomi oʻxshash lapsha esa turk (turkcha: kesme, erişte)[5] kesme, erishte va Ozarbayjon (ozarbayjoncha: əriştə) erishte[6] oshxonalarida uchraydi, lekin ikkinchisidan[7] farqli oʻlaroq, arishta uchun xamir tayyorlashda sut ishlatilmaydi.

U sanoatda ham ishlab chiqarilishi mumkin[8]. Arishta un, suv va tuzda tayyorlanadi va bunda ancha qattiq xamir boʻlishi kerak[9]. Har bir boʻlakni lavash kabi qalinligi 1,5 mm qilib yoyish, rulet qilib oʻrash, keyin mayda boʻlaklarga kesish (ehtimol, maxsus joʻva bilan)[10] va quritish[11] kerak. Quritilgan arishta quruq tovada pushti-oltin ranggacha qizartirib pishiriladi. Roʻza taomi sifatida tuxumsiz variant ham uchraydi[12]. Arishta uchun klassik podliva eritilgan sariyogʻ, matsun va sarimsoq[13].

Ikki xil arishta mavjud: tushlik va shirinlik uchun. Shirin arishtadan xolva tayyorlanadi[14].

Manbalar

tahrir
  1. „Аришта-плов“. Едим Дома. 2017-yil 25-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 19-dekabr.
  2. А. Титюнник, Ю. Новоженов. Советская национальная и зарубежная кухня. М.: «Высшая школа», 1981 — 123-bet. 
  3. „Традиционная пища армян“. EHU.by. 2016-yil 24-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 19-dekabr.
  4. Lapsha v natsionalnix kuxnyax
  5. „Turkish Egg Noodle (Erişte)“. Almost Turkish Recipes. 2016-yil 22-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 21-dekabr.
  6. „Əriştə“. resept.az. 2016-yil 22-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 21-dekabr.
  7. „Kışlık Erişte Yapımı..“. Sevgiden Esintiler. 2016-yil 22-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 21-dekabr.
  8. ХАЧАТРЯН ВРУЙР МУШЕГОВИЧ, АРУСТАМОВА ЭММА ДАНИЛОВНА, МЕЛКУМЯН РОЗА МИХАЙЛОВНА, СТЕПАНЯН САМВЕЛ СТЕПАНОВИЧ, ТУТХАЛЯН СЕРГЕЙ СЕДРАКОВИЧ, ВАРТАНЯН ЗАВЕН ЛЕВОНОВИЧ. „Способ производства мучного изделия типа лапши "аришта“. Патентный поиск, Поиск патентов и изобретений РФ и СССР. 2016-yil 21-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 19-dekabr.
  9. „Суп из лоби и аришты“. Barev today. 2017-yil 24-avgustda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 19-dekabr.
  10. „Вкусная Армения: как приготовить аришту - рецепт прост и легок“. ru.armeniasputnik.am. 2019-yil 25-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 25-mart.
  11. „Аришта“. kulivedia. 2016-yil 21-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 19-dekabr.
  12. „Армянская постная кухня“. Как готовить?. 2016-yil 21-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 19-dekabr.
  13. Элеонора Малхасян. „И суп с хвостом…“. Im Yerevan (2013-yil 14-noyabr). 2018-yil 13-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 19-dekabr.
  14. „Аришта“. Дадаеда.ру. 2016-yil 22-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2016-yil 19-dekabr.


Havolalar

tahrir