Aristoksen

Aristoksen (Aristoksenos) (miloddan avvalgi 354, Tarent — taxminan 300) — yunon musiqa nazariyotchisi. Aristotelning shogirdi. Uch kitobdan iborat „Gar-monika“ asari, „Ritmika“sidan par-chalar bizgacha yetib kelgan. Tanqidiy oʻzlashtirilgan Pifagor taʼlimoti bilan Aristotel gʻoyalarini qoʻshishga harakat qilgan. A birinchilardan boʻlib, musiqa tovushlari bevosita eshitilishi bilan „sof sozli tovushlar tizmasi“ oʻrtasida 620farq mavjudligini koʻrsatdi. Mutlaq balandlik, intervallar, lad (tuzuk) yara-tilajak modulyatsiya, kompozitsiyey prin-sipi jihatidan farq qiluvchi „garmo-nik“ (musiqa) hodisalar tizimini ish-lab chiqdi; intervallarning sadolanishi jihatidan konsonant va dissonantligini bayon qildi. A. taʼlimoti, ayniqsa, oʻrta asrlardagi Sharq musiqa nazariyasiga hamda Uygʻonish musiqa namoyandalariga taʼsir qildi.

Adabiyotlar

• OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil