Arizona Aspidi

Arizona aspidi
Biologik klassifikatsiya
Olam:	Hayvonlar;

Arizona Aspidi(lotincha Micruroides euryxanthus) — Ushbu turkumning yagona vakili. Ilondoshlar oilasiga mansub ilon turi

Tavsifi

Umumiy uzunligi 40 sm ga yetadi.Boshi juda kichik, tanasi juda nozik. Rangi navbatma-navbat joylashtirilgan qora, sariq va qizil halqalardan iborat. Ushbu ilonning tish apparati tuzilishidagi muhim xususiyati — bu zaharli tishning orqasida maksiller suyagida kichik tishning mavjudligi.Zaharli tishlar orqaga egilib, zahar chiqadigan kanalga ulanadi. Hajmi boʻyicha ular qolganlardan kattaroqdir. Koʻpincha, faqat bitta tish ishlaydi, agar ilon biron sababga koʻra birinchisini yoʻqotsa, ikkinchisini ishlatadi. Biroz vaqt oʻtgach, yoʻqolgan tish oʻrniga yangisi oʻsadi.^[1]

Koʻpayishi

Tuxum qoʻyish orqali koʻpayadi.

Yashash tarzi

Cho'lda yashaydi. Xavf yoki hatar tugʻilganda, bu ilon o'pkaga havo tortadi va uni ritmik tarzda chiqaradi, bu esa tezda almashinadigan bir qator zarba tovushlarini chiqaradi. Kichik amfibiyalar, kaltakesaklar va hasharotlar bilan oziqlanadi.

Xavfliligi

Neyrotoksik zaharga ega. Tishlashdan keyin birinchi marta aniq alomatlar(qizarish, shishish) yoʻq. Qon bilan qusish, bosh ogʻrigʻi, uyquchanlik boshlanishi mumkin. Agar tibbiy yordam koʻrsatilmasa, oʻlim tezda sodir boʻladi. Zahar nafas olish tizimining falajiga va yurakning toʻxtashiga olib keladi. Oʻlim 50 % hollarda sodir boʻladi, 8-24 soatdan keyin antidot yoʻq. Kamdan-kam hollarda odam yashaydigan joyda paydo boʻladi, choʻl joylarni afzal koʻradi. Bundan tashqari, ular kamdan-kam hollarda odamlarga va yirik hayvonlarga hujum qilishadi. Qachonki tahdid qilinsa, ular yashirinishni tanlashadi.^[2]

Tarqalishi

AQShning janubi-gʻarbiy qismida va Meksikaning shimolida yashaydi.

Kichik turlari

Micruroides euryxanthus australis(Zweifel & Norris, 1955)
Micruroides euryxanthus euryxanthus(Kennicott, 1860)
Micruroides euryxanthus neglectus(Roze, 1967)^[3]

Manbalar

Havolalar

[Arizona_aspidi-1] ttps://ru.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D1%80%D0%B8%D0%B7%D0%BE%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%B0%D1%81%D0%BF%D0%B8%D0%B4

[Xavflilik-2] ttps://oreptiliya.ru/micruroides-euryxanthus.html

[Filadelfiya_Tabiiy_fanlar_akademiyasining_materiallari-3] ttps://archive.org/details/proceedingsofac12acaduoft/page/n7/mode/2up

[1]

[2]

[3]