Arxitektor Shmidtning uyi
Arxitektor Pavel Shmidtning uyi — Shimoliy Osetiyaning Vladikavkaz shahridagi, meʼmoriy yodgorlikdir. Rossiyaning madaniy merosining aniqlangan obʻekti[1]. U shaharning tarixiy markazida, Iristonskiy tumanida, Maksim Gorkiy koʻchasi, 30-uyda joylashgan.
Modern uslubidagi gʻishtli ikki qavatli bino 1907-yilda mintaqaviy arxitektor Pavel Pavlovich Shmidtning loyihasiga koʻra qurilgan[2].
Uy rejasi murakkab relefda yaratilgan. Arxitektor uyda toʻliq yashash xonalarini yaratib, relyef bilan mavjud vaziyatdan unumli foydalangan. Binoning jabhasi ikki rangli dizayn bilan ajralib turadi: devorlarni yotqizishda oq va qizil gʻishtlardan foydalanilgan. Fasadning barcha chiqadigan qismlari oq gʻisht bilan qoplangan, fasadning kirgan qismi asosiy tekisligi qizil gʻisht bilan qoplangan. Binoning jabhasida oʻsha paytda keng tarqalgan boʻlib, kengligi taxminan ½ gʻishtli doiralar va tor vertikal chiziqlarning relyefli gʻisht birikmalari ishlatilgan. Plintus va deraza tokchalari tabiiy oq toshdan[3][4]. Modern uslubida podvalning ikkita panjarasi qilingan.
Bino muallifi Sankt-Peterburgdagi arxitektura-sanitariya fakultetlarini tamomlagan, bu uning bilimlarini binoni loyihalashda qoʻllash imkonini berdi. Asl meʼmoriy yechimlardan tashqari, u oʻz uyida muhandislik texnikasini qoʻllagan. Xususan, uyda suv minorasi vazifasini oʻtaydigan muhandislik inshooti oʻrnatildi, uning yordamida suv binoning chodir boʻshligʻida joylashgan beton hovuzga toʻplandi[5].
Shmidtning saroyi Pavlovskiy koʻchasidagi advokat Byome saroyining qurilishi uchun namuna boʻldi[6].
1934-yilgacha uyda meʼmor P.P.Shmidtning oʻzi yashagan. 1937-yildan 1977-yilgacha bu yerda SSSR xalq artisti Vladimir Vasilyevich Txapsaev yashagan. 1994-yil yanvar oyidan beri binoda Txapsaev nomidagi Teatr sanʼati muzeyi va V. Txapsaeva nomidagi uy-muzeyi joylashgan[2].
Manbalar tahrir
- ↑ „Перечень выявленных объектов культурного наследия Республики Северная Осетия-Алания“. 2020-yil 14-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 22-yanvar.
- ↑ 2,0 2,1 Torchinov V. A., Vladikavkaz., Kratkiy istoriko-kraevedcheskiy spravochnik, str. 155
- ↑ Tsallagov S. F., Vladikavkaz — letopis v kamne, Kniga-fotoalbom, str. 74
- ↑ „Владикавказ. Особняк П. П. Шмидта. Театральный Музей“. 2020-yil 3-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2020-yil 22-yanvar.
- ↑ Osobnyaki Vladikavkaza
- ↑ Tsallagov S. F., Vladikavkaz — letopis v kamne, Kniga-fotoalbom, str. 75
Manbalar tahrir
- Tsallagov S.F., Vladikavkaz — toshdagi xronika, Kitob-fotoalbom, Vladikavkaz, Vesta dizayn studiyasi, 2008. — 136 bet, rasmlar. 320
- Torchinov V. A., Vladikavkaz., Qisqacha tarixiy maʼlumotnoma, Vladikavkaz, Shimoliy Osetiya ilmiy markazi, 1999-yil, 149-bet, ISBN 5-93000-005-0
- Kireev F. S., Gorkiy — Evdokimovskaya / Vladikavkaz, Vladikavkaz koʻchalari orqali, Hurmat, 2014-yil, 35-46-betlar, ISBN 978-5-906066-18-4.