Budaguru Ramakrishnaiax Panthulu (inglizcha: Budaguru Ramakrishnaiah Panthulu, tam. பி. ஆர். பந்துலு. 1910-yil 26-iyul — 1974-yil 8-oktyabr) — hind kino rejissyori, prodyuseri va aktyori. U kannada, tamil, telugu va hind tillarida rejissyorlik qilgan filmlar bilan mashhur. Uning eng mashhur filmlari: Karnan, Veerapandiya Kattabomman, Shri Krishnadevaraya, School Master va Kittur Channamma, BR Panthulumuvaffaqiyatli aktyor va Ma. Po. Si.ning biografik asarlari Veerapandiya Kattabomman (18-asrda Tamilnaduda inglizlar bilan jang qilgan mahalliy boshliq haqida film) va Kappalottiya Thamizhan (tamillarga yuk tashish kompaniyalarini boshqarishni taqiqlovchi Britaniya qoidasiga qarshi isyon koʻtargan advokat haqidagi film) filmlari.

B. R. Panthulu
Tavalludi
Boodgur Ramakrishnaiah Panthulu

26-iyul 1910-yil
Vafoti 8-oktyabr 1974-yil(1974-10-08)
(64 yoshda)
Fuqaroligi Hindiston, Britaniya Hindistoni va Hindiston ittifoqi
Kasbi Aktyor, rejissyor, prodyuser
Turmush oʻrtogʻi B. R Kamalamma (B. R. Andalammal)
Bolalari B. R. Vijayalakshmi, B. R. Ravishankar

Yoshligi tahrir

Panthulu1910-yil 26-iyulda sobiq Madras shtatining Arkot tumanidagi Rallabudaguru qishlog‘ida (hozirgi Andhra-Pradesh shtatining Chittoor tumanida) tug‘ilgan[1]. Mehnat faoliyatini o‘qituvchilikdan boshlagan. Oʻsha paytda professional teatrning taʼsiri ostida u Chandrakala Nataka Mandali truppasiga qoʻshildi. Samsara Nouka, Sadarame va Guleba Kavali spektakllarida rol ijro etgan. U shuningdek, bir muncha vaqt Gubbi Veeranna truppasi bilan ishlagan va boshqalar qatori Shri Krishna Garudida rol ijro etgan. Keyin Panthuluoʻzining Kannada professional teatr truppasini — Kalaseva Nataka Mandalini tuzib, oʻzi tanlagan spektakllarni sahnalashtirgan[1].

Faoliyati tahrir

U aktyor sifatida debyutini 1936-yilda Kannada filmi Samsara Nauka filmida qilgan. Film Chennayda joylashgan Devi Films tomonidan ishlab chiqarilgan. H.L.N. Simha rejissyori boʻlgan filmda Pantxulu, M.V. Rajamma, Dikki Madhava Rao, S. K. Padmadevi va M.S. Madhava Rao rol ijro etgan. Qahramon bobosining xohishiga qarshi uylanadi va haydab yuboriladi. Uning qayg‘ulari shu bilan tugamaydi — qaynona-qaynotalaridan iltifot topolmaydi, ishidan ayriladi va bobosi tanlagan kelinni o‘ldirganlikda ayblanadi. Film Chadrakala Natak Mandali pyesasiga moslashtirilgan va asl nusxadagi islohotchilik idealiga sodiq qolgan. 1950-yilda u kinorejissyor P. Pullaya bilan hamkorlikda Macharekhai tamil filmini suratga oldi, keyinchalik u Sukumar Productions nomi bilan mashhur boʻlib, musiqachi TR Mahalingam hamkori sifatida tanildi. Yozuvchi P. Neelakantan bilan u Padmini Pictures kompaniyasini ochdi va 1954-yilda Tamil tilida Kalyanam Panniyum Brahmachari filmini suratga oldi. Shu ostida u Kannada filmlarining School Master (1958), Kittur Chennamma (1961) va Shri Krishnadevaraya (1970) filmlarini ishlab chiqarishni davom ettirdi, bu esa muhim filmlarga aylandi. Uning Vijayanagara qiroli Krishnadevarayaning bosh vaziri Timmarusu obrazi unga eng yaxshi aktyor uchun Karnataka shtati kino mukofotini qoʻlga kiritdi. Rejissor sifatida Panthulurejissyor sifatida debyuti Kannada filmi Rathnagiri Rahasya bilan oʻsha paytda katta tijorat muvaffaqiyatiga erishdi[1]. U Padmini Pictures bayrogʻi ostida barcha janubiy hind tillarida 57 ta film ishlab chiqargan[2].

Filmografiyasi tahrir

Yil Sarlavha sifatida kreditlangan Til Rol Eslatma
Rejissor Prodyuser Aktyor
1936 Samsara Nauka  N  N  Y Kannada Sundar
1941 Bhaktimala  N  N  Y Telugu Mohan
1943 Radha Ramana  N  N  Y Kannada
1944 Tahsildar  N  N  Y Telugu
1946 Lavangi  N  N  Y Tamil
1947 Nam Iruvar  N  N  Y Tamil Jayakumar
1948 Bhaktha Jana  N  N  Y Tamil Panthoji, a devotee of Panduranga
1950 Macha Rekai  N  N  Y Tamil
1953 Ammalakkalu  N  N  Y Telugu
1954 Kalyanam Panniyum Brahmachari  N  Y  Y Tamil
1954 Jaladurga  N  N  Y Kannada
1954 Karkottai  N  N  Y Tamil
1955 Modala Thedi  N  Y  Y Kannada
1955 Mudhal Thethi  N  Y  Y Tamil
1955 Vadina  N  Y  Y Telugu
1955 Shivasharane Nambekka  N  Y  Y Kannada
1955 Modalatedi  N  Y  Y Shivram
1955 Doctor Savithri  N  N  Y Tamil
1956 Sivasakthi  N  Y  Y Tamil
1957 Thangamalai Ragasiyam  Y  Y  Y Tamil
1957 Rathnagiri Rahasya  Y  Y  Y Kannada
1958 Sabaash Meena  Y  Y  Y Tamil
1958 School Master  Y  Y  Y Kannada
1958 Suhag  Y  Y  Y Hindi
1959 School Master  Y  Y  Y Hindi
1959 Abba! A Hudgi  N  N  Y Kannada
1959 Veerapandya Kattabomman  Y  Y  Y Tamil
1959 Veerapandya Kattabrahmana  Y  Y  Y Telugu
1959 Sabaash Pilla  Y  Y  Y Telugu
1959 Amar Shaheed  Y  Y  Y Hindi
1960 Makkala Rajya  Y  Y  Y Kannada
1960 Kuzhandhaigal Kanda Kudiyarasu  Y  Y  Y Tamil
1960 Pillalu Techina Challani Rajyam  Y  Y  Y Telugu
1960 Sangaili Thevan  Y  Y  Y Tamil
1961 Kittur Chennamma  Y  Y  Y Kannada
1961 Kappalottiya Thamizhan  Y  Y  Y Tamil
1961 Kaanal Neer  N  N  Y Tamil Apparao
1962 Gaali Gopura  Y  Y  Y Kannada
1962 Bale Pandiya  Y  Y  Y Tamil
1962 Dil Tera Diwana  Y  Y  Y Hindi
1962 Gaali Medalu  Y  Y  Y Telugu
1963 Pempudu Koothuru  Y  Y  Y Telugu
1963 Saaku Magalu  Y  Y  Y Kannada
1964 School Master  N  Y  N Malayalam
1964 Chinnada Gombe  Y  Y  Y Kannada
1964 Muradan Muthu  Y  Y  Y Tamil
1964 Karnan  Y  Y  Y Tamil
1965 Aayirathil Oruvan  Y  Y  Y Tamil
1966 Enga Pappa  Y  Y  Y Tamil 25th Film
1966 Nadodi  Y  Y  Y Tamil
1966 Nammaveetu Lakshmi  Y  Y  Y Tamil
1966 Parakkum Paavai  N  N  Y Tamil
1966 Dudde Doddappa  Y  Y  Y Kannada
1966 Emme Thammanna  Y  Y  Y Kannada
1967 Gange Gowri  Y Kannada
1967 Beedi Basavanna  Y  Y  Y Kannada
1968 Chinnari Puttanna  Y  Y  Y Kannada
1968 Amma  Y  Y  Y Kannada Hullalli Ramaraya
1968 Ragasiya Police 115  Y  Y  Y Tamil
1969 Gandondu Hennaru  Y  Y  Y Kannada
1970 Sri Krishnadevaraya  Y  Y  Y Kannada Timmarusu
1970 Thedi Vandha Mappillai  Y  Y  Y Tamil
1971 Aliya Geleya  Y  Y  Y Kannada
1971 Malathi Madhava  Y  Y  Y Kannada
1972 Ondu Hennina Kathe  Y  Y  Y Kannada
1973 Ganga Gowri  Y  Y  Y Tamil
1973 School Master  Y  Y  Y Tamil
1974 Kadavul Mama  Y  Y  Y Tamil

Mukofotlari tahrir

Mukofot Marosim Turkum Nomzod(lar) Natija Ref.
Afro-Osiyo filmlari festivali Afro-Osiyo kinofestivali — 1960-yil Eng yaxshi film BR Pantxulu Gʻolib
Eng yaxshi aktyor Sivaji Ganesan Gʻolib
Eng yaxshi musiqa direktori G. Ramanatan Gʻolib
Milliy kino mukofotlari
  • 1958-yil: Uchinchi eng yaxshi badiiy film uchun Butun Hindistonning faxriy sertifikati — School Master[3]
  • 1959-yil: Tamil tilida eng yaxshi badiiy film uchun faxriy yorliq — Veerapandiya Kattabomman[4]
  • 1961-yil: Kannadadagi eng yaxshi badiiy film uchun faxriy yorliq — Kittur Chennamma[5]
  • 1961-yil: Tamil tilida eng yaxshi badiiy film uchun Prezidentning kumush medali — Kappalottiya Tamizxan[5]
Karnataka shtati kino mukofotlari
  • 1969―1970-yillar: Eng yaxshi aktyor uchun Karnataka davlat kino mukofoti — Shri Krishnadevaraya
Filmfare mukofotlari
  • 1970-yil: Eng yaxshi film uchun Filmfare mukofoti — Kannada — Shri Krishnadevaraya

BRPantulu boʻyicha kitob tahrir

AN Prahlada Rao Kannadada BRPanthuluboʻyicha „Danivillada Dhani“ kitobini yozgan boʻlib, uning bolaligi, teatri, Kannada, Tamil, Telugu, Hind va Malayalam tillarida suratga olingan filmlari tafsilotlaridan iborat. Kitob Karnataka Chalanachitra akademiyasi tomonidan nashr etilgan. Kitob 2016-yil noyabr oyida doktor Bharati Vishnuvardhan tomonidan chiqarilgan. Jurnalist va qissa yozuvchi Jogi Kitob haqida gapirdi. SV Rajendra Singx Baabu raislik qildi.

Manbalar tahrir

  1. 1,0 1,1 1,2 Khajane. „A born showman“. The Hindu (2010-yil 23-iyul). 2020-yil 11-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2017-yil 9-aprel.
  2. „Hundred years of legendary director BR Panthulu“. merinews.com. 2017-yil 9-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2014-yil 3-dekabr.
  3. „6th National Film Awards“. International Film Festival of India. 2012-yil 20-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 3-sentyabr.
  4. „7th National Film Awards“. Directorate of Film Festivals. 2015-yil 26-martda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 4-sentyabr.
  5. 5,0 5,1 „9th National Film Awards“. International Film Festival of India. 2016-yil 2-dekabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2011-yil 8-sentyabr.