Bahnhof – 1994-yilda shvetsiyalik tadbirkor Oskar Shvarts tomonidan Uppsala shahrida asos solingan shved internet-provayderi. U Shvetsiyaning birinchi mustaqil internet-provayderi hisoblanadi. Hozirgi kunda kompaniya Stokgolm, Gyoteborg, Uppsala, Malme, Burlenge va Umeo shaharlarida faoliyat yuritadi[1].

Bahnhof
Qachon asos solingan 20-may, 1994-yil (30 yil avval) (1994-05-20)
Joylashuvi Shvetsiya
Asoschi(lari) Oskar Shvarts
Rahbariyat

Jon Karlung

Andreas Norman

Mashhur WikiLeaks loyihasi oʻz xostingi uchun Bahnhof kompaniyasining maʼlumotlar markazidan foydalangan. Bu markaz Stokgolm yaqinidagi Oq togʻlarda joylashgan, alohida himoyalangan Pionen bunkerida joylashtirilgan[2].

Tarixi

tahrir

Bahnhof 1994-yilda Oskar Shvarts tomonidan asos solingan. U Shvetsiyaning dastlabki internet-provayderlaridan biriga aylangan[3].

Kompaniya 2007-yil dekabr oyidan boshlab BAHN-B (Aktietorget)[4] nomi ostida fond birjasida ochiq savdoga chiqqan.

2008-yil 11-sentabrda Bahnhof Stokgolmdagi Oq togʻlarda joylashgan sobiq Pionen fuqaro mudofaasi markazi ichida yangi maʼlumotlar markazini ishga tushirgan. Keyinchalik, ushbu maʼlumotlar markazi oʻzining yuqori ishonchliligi tufayli WikiLeaks loyihasi tomonidan foydalanilgan[5].

Keyingi voqealar

tahrir

2005-yil 10-martda Shvetsiya politsiyasi mualliflik huquqini buzuvchi materiallarni topish umidida Bahnhof binolarida joylashgan toʻrtta serverni musodara qilgan. Bu serverlar Bahnhof bosh serveriga yaqin (tarmoq laboratoriyasida) joylashgan boʻlsa-da, kompaniya bu 4 ta server oʻzlarining mulki emasligini, balki kompaniya xodimlarining shaxsiy mulki ekanligini taʼkidlagan. Kompaniya, shuningdek, ushbu serverlardagi materiallar mualliflik huquqi buzilishlariga qarshi kurashuvchi Svenska Antipiratbyrån tashkilotining soʻroviga binoan joylashtirilganini koʻrsatuvchi dalillarni ham taqdim etgan[6].

2009-yilda Bahnhof Shvetsiya hukumatining fayllardan noqonuniy foydalanishga qarshi kurashish boʻyicha yangi qonunlarini bekor qilish maqsadida mijozlarning maxfiy maʼlumotlarini, jumladan IP-manzillarini saqlay olmaganligi sababli sud jarayonini boshlagan. IPRED deb nomlangan yangi Yevropa Ittifoqi qonuni hukumatga maʼlumotlarni oʻsha paytdagi maʼlumotlarni himoya qilish toʻgʻrisidagi qonundan koʻra uzoqroq saqlash imkonini bergan, shuningdek, shaxsiy maʼlumotlarga kirishni faqat politsiya soʻrovi bilan soddalashtirilgan tartibda ruxsat etgan[7].

2010-yil dekabr oyida WikiLeaks veb-sayti Amazon veb-xizmatlarida toʻsilgandan soʻng, u Bahnhof server quvvatlariga koʻchgan. Resurs raisi Jon Karlung intervyusida Afg‘onistondagi urush paytidagi maʼlumotlar chiqib ketganidan soʻng sayt AQShda kuchli bosimga duch kelganini maʼlum qilgan. U jurnalistlarga maʼlumotlar saqlanadigan ikkita serverni koʻrsatgan va WikiLeaks Bahnhof provayderining mijoziga aylanganini aytgan[8].

2014-yil aprelda CJEU internet provayderlari foydalanuvchilarining maʼlumotlarini saqlashga ruxsat beruvchi koʻrsatmani bekor qilgan. Shvetsiyaning telekommunikatsiya nazoratchi organi PTS Shvetsiya provayderlari va telekommunikatsiya kompaniyalariga endi qoʻngʻiroqlar yozuvlari va internet-trafikni saqlash shart emasligini maʼlum qilgan. Shundan soʻng oʻtkazilgan ikkita hukumat tekshiruvi Shvetsiyaning maʼlumotlarni saqlash toʻgʻrisidagi qonuni mamlakatning Inson huquqlari boʻyicha Yevropa konvensiyasi doirasidagi majburiyatlarini buzmaganligini aniqlagan. Keyin Shvetsiyaning yirik telekommunikatsiya kompaniyalari koʻpchiligi bu qarorga eʼtiroz bildirgan, ammo qonun baribir bekor qilinmagan. Bahnhof hukumat 24-noyabrgacha, qonunga rioya qilish zarurligi haqida ultimatum qoʻymaguncha, uzoq vaqt davomida qonun talablarini bajarmagan. Aks holda kompaniya besh million kron miqdorida jarimaga tortilishi mumkin edi. Natijada kompaniya oʻz faoliyatini qonun talablariga moslashtirib, mijozlar xavfini kamaytirish uchun ularga Shvetsiya hukumati tomonidan harakatlarini kuzatishni minimallashtiruvchi bepul VPN xizmatini taklif etgan[9].

2018-yil oktabrda Elsevier sudda gʻalaba qozonib, Shvetsiya internet-provayderlaridan Sci-Hub kabi saytlarga kirishni toʻsishni talab qilgan. Bahnhof sud qarorini ijro etish vaqti kelganda, Sci-Hubni toʻsish bilan birga, Elsevierning oʻzini ham qisman toʻsib qoʻygan[10].

Manbalar

tahrir
  1. „WikiLeaks' new home is in a former bomb shelter“ (en-US). LA Times Blogs - Technology (2010-yil 2-dekabr). 2019-yil 3-aprelda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 17-may.
  2. „Inside the Mountain That Used to House Wikileaks's Servers“ (en). www.vice.com. 2021-yil 17-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 17-may.
  3. „Jon Karlung kliver av“ (sv). IT24. 2021-yil 17-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 17-may.
  4. „Serversafari 30 meter under jorden“ (sv). Computer Sweden. 2020-yil 9-noyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 17-may.
  5. „Realtid.se TMT - Bahnhof spränger Vita bergen“ (deadlink). web.archive.org (2011-yil 13-yanvar). 2011-yil 13-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 17-may.
  6. „Sweden won't enforce data retention law against ISP that deleted metadata“ (en). PCWorld (2014-yil 11-aprel). 2019-yil 31-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 17-may.
  7. „ISP sabotages file sharing law - The Local“ (deadlink). web.archive.org (2012-yil 3-oktyabr). 2012-yil 3-oktyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 17-may.
  8. „Bahnhof AB (BAHN B) Company Profile - CorporateInformation.com“ (deadlink). web.archive.org (2016-yil 14-sentyabr). 2016-yil 14-sentyabrda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 17-may.
  9. David Meyer. „Swedish ISP Bahnhof threatened with fine for not storing customer data for law enforcement“ (en-US). gigaom.com (2014-yil 29-oktyabr). Qaraldi: 2021-yil 17-may.[sayt ishlamaydi]
  10. „Elsevier Forces ISP to Block Access to Sci-Hub, ISP Blocks Elsevier as Well“. The Wire. 2021-yil 17-mayda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2021-yil 17-may.