Belva Ann Bennett Lockwood (1830-yil 24-oktabr — 1917-yil 19-may) amerikalik huquqshunos, siyosatchi, pedagog va yozuvchi edi. U ayollar huquqlari, shu jumladan ayollarning saylov huquqi uchun faol ishlagan. Lockwood gender cheklovlari bilan bogʻliq koʻplab ijtimoiy va shaxsiy toʻsiqlarni yengib oʻtdi. Kollejni tugatgandan soʻng u oʻqituvchi va direktor boʻlib, taʼlim sohasida ayollarning ish haqini tenglashtirish uchun ishladi[1]. U dunyo tinchligi uchun harakatni qoʻllab-quvvatlagan va Temperance harakati tarafdori edi.

Belva Lockwood
Tavalludi
Belva Ann Bennett

24-oktyabr 1830-yil
Vafoti 19-may 1917-yil(1917-05-19)
(86 yoshda)
Washington, AQSh
Fuqaroligi AQSh
Turmush oʻrtogʻi Uriah McNall (1848-yildan 1853-yilgacha)
Ezekiel Lockwood (1868-yildan 1877-yilgacha)

Lockwood Vashingtondagi huquqshunoslik fakultetini tamomladi va Qoʻshma Shtatlardagi birinchi ayol yuristlardan biri boʻldi. 1879-yilda u Kongressga Amerika Qoʻshma Shtatlari Oliy sudi oldida amaliyot oʻtashiga ruxsat berish uchun muvaffaqiyatli ariza berdi va bu imtiyozga ega boʻlgan birinchi ayol advokat boʻldi. Lockwood 1884 va 1888-yillarda Milliy Teng huquqlar partiyasidan prezidentlikka nomzod boʻlgan va rasmiy saylov byulletenlariga chiqqan birinchi ayol boʻlgan[2]. Viktoria Voodhull odatda prezidentlikka daʼvogarlik qilgan birinchi ayol sifatida tilga olinsa-da, Lockwooddan farqli oʻlaroq, u saylovda qatnashish uchun yetarli yoshda emas edi.

Belva Ann Bennett Lockwood, 1880-yil

Shaxsiy hayoti tahrir

U Nyu-Yorkning Royalton shahrida tugʻilgan, fermer Lewis Johnson Bennett va uning rafiqasi Xannah Greenning qizi. Uning bolaligining bir qismini oʻtkazgan xolasining uyi hali ham Grisvold koʻchasi, 5070-uyda joylashgan. Bu uyning oldida uning hayotining qisqacha tarjimai holini aks ettiruvchi lavha bilan yodgorlik oʻrnatilgan. 14 yoshida u mahalliy boshlangʻich maktabda dars bergan[3]. 1848-yilda, 18 yoshida u mahalliy fermer Uriah McNallga turmushga chiqqan[4].

McNall 1853-yilda, qizi Lura tugʻilgandan uch yil oʻtgach, sil kasalligidan vafot etdi. 1868-yilda Belva bu safar oʻzidan ancha katta odamga turmushga chiqdi. Muhtaram <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Ezekiel_Lockwood" rel="mw:ExtLink" title="Ezekiel Lockwood" class="new cx-link" data-linkid="98">Ezekiel Lockwood</a>, Amerika fuqarolik urushi faxriysi, baptistlar vaziri va amaliyotchi stomatolog edi. Ularning Jessie isimli qizi bor edi.. Lockwood ayollarning jamiyatdagi roli haqida ilgʻor gʻoyalarga ega, u Belvaning qizi Lurani birinchi turmushidan boshlab tarbiyalashda yordam berdi va xotinining yuridik oʻqishga boʻlgan istagini qoʻllab-quvvatladi, shuningdek, uni oʻzi qiziqqan mavzular bilan shugʻullanishga undadi[4]. Ezekiel Lockwood 1877-yil aprel oyining oxirida vafot etdi. 1879-yil iyul oyida Lockwoodning qizi Lura McNall farmatsevt DeForest Ormega turmushga chiqdi.

 
Lockwoodning gravyurasi, taxminan 1883-yil

Siyosiy martabasi tahrir

1866-yil fevral oyida Belva va uning qizi Lura Vashingtonga koʻchib oʻtdilar, chunki Belva bu shahar Qoʻshma Shtatlardagi kuch markazi ekanligiga va advokatlik sohasida koʻtarilish uchun yaxshi imkoniyatlar yaratadi[5]. U huquqni oʻrganish bilan shugʻullanar ekan, kryinchalik xususiy maktab ochdi. 1860-yillarning oʻrtalarida qoʻshma taʼlim gʻayrioddiy edi. Aksariyat maktablar jinsi boʻyicha ajratilardi.

Kolumbiya okrugi advokati shu tariqa uni tan oldi, garchi bir nechta sudyalar Lockwoodga unga ishonchlari yoʻqligini aytishgan boʻlsa-da, u bu reaksiyani qayta-qayta yengishga majbur boʻlgan[5]. U Maryland advokatiga kirishga harakat qilganida, sudya unga maʼruza oʻqidi va unga Xudoning Oʻzi ayollar erkaklar bilan teng emasligini va hech qachon teng boʻlmasligini belgilab qoʻyganligini aytdi. U oʻz nomidan javob bermoqchi boʻlganida, u gapirishga haqqi yoʻqligini aytdi va uni sud zalidan chiqarib yubordi[6]. U, shuningdek, faxriylar va ularning oilalarini himoya qilish uchun daʼvo sudiga murojaat qildi, ammo rad etildi. U kamida uch yil shugʻullanganidan soʻng Amerika Qoʻshma Shtatlari Oliy sudining advokatiga murojaat qildi va Albert G. Riddleni homiy sifatida tasdiqladi, ammo uning iltimosi ham gender asoslari boʻyicha rad etildi[7].

Prezidentlik saylovi tahrir

Belva Lockwoo Qoʻshma Shtatlar prezidentligiga nomzodini qoʻygan birinchi ayol (yoki fikrga qarab, Viktoriya Woodhulldan keyin ikkinchi) boʻldi. Lockwood Milliy teng huquqlar partiyasi nomzodi sifatida ishtirok etdi. U 1884 va 1888-yillardagi prezidentlik saylovlarida qatnashgan. Uning sherigi 1884-yilda Marietta Stow edi. 1888-yilda u dastlab Alfred H. Love bilan kurashgan, ammo u nomzod boʻlganidan tashqari, u bu haqda xabardor qilinmagan. U Umumjahon Tinchlik Ittifoqining prezidenti va butun dunyo tinchlik faoli sifatida bosh qoʻmondonga vitse-prezident sifatida nomzodini qoʻyishdan dahshatga tushdi va poygadan chiqdi. Lockwood vitse-prezidentsiz kurashda edi, shuning uchun oxir-oqibat u ilgʻor Theodore Dwight Weld va Angelina Grimkening oʻgʻli Charles Stuart |Weldni tanladi.

Manbalar tahrir

  1. Bell, Margaret. „Women of Spirit“. The Boston Globe (8-avgust 1922-yil), s. 14. Qaraldi: 23-fevral 2022-yil.
  2. „Belva Lockwood, Lawyer, Dies at 86. Only Woman Who Ran for Presidency and First to Practice in Supreme Court. A Pioneer in Suffrage. She Fought Case of Cherokee Indians Against the Government and Won $5,000,000 Settlement“. The New York Times (20-may 1917-yil). Qaraldi: 12-sentabr 2012-yil. „Mrs. Belva A.B. Lockwood, the first woman admitted to practice before the Supreme Court, a pioneer in the woman suffrage movement, and the only woman who was ever a candidate for President of the United States, died here today in her eighty-sixth year.“.
  3. „Once Ran for President“. The Boston Globe (20-oktabr 1907-yil), s. 59. Qaraldi: 23-fevral 2022-yil.
  4. 4,0 4,1 Kitty Parsons. „Who Was the First Woman to Run for the Presidency?“, Christian Science Monitor, March 11, 1964, p. 19
  5. 5,0 5,1 Belva A. Lockwood. „My Efforts to Become a Lawyer“, Lippincottʼs Monthly Magazine, February 1888, pp. 215-30
  6. "Notes", Albany Law Journal, Nov 9, 1878, p.380
  7. David C. Frederick, Oral Argument in the Supreme Court p.p. 31-32 (2003)