Betsi Yakovlevna Shidfar (qizlik ismi Shuster; 1928-yil 27-fevral, Zmiiv – 1993-yil 29-may, Moskva[1][2]) – sovet va rus filologi, sharqshunos, arabshunos, tarjimon. Arab tili va adabiyotining eng yirik mutaxassislaridan biri. Qur’on tarjimoni.

Betsi Yakovlevna Shidfar
Tavalludi 27-fevral 1928-yil
Zmiiv
Vafoti 29-may 1993-yil
Moskva
Fuqaroligi SSSR va Rossiya
Sohasi makroiqtisodiyot
Ish joylari Oʻrta Osiyo davlat universiteti

Hayoti tahrir

Betsi Yakovlevna Shuster 1928-yil 27-fevralda Xarkov yaqinidagi Zmiiv qishlogʻida yahudiy oilasida tugʻilgan. Onasi mikrobiolog, otasi esa terapevt, jarroh va kichik aholi punkti aholisi uchun zarur boʻlgan boshqa shifokorlarni birlashtirgan umumiy amaliyot shifokori edi. Betsi Shidfarning ota-onasi SSSRda 30-yillarda ocharchilik davrida boshlangan epidemiyalarga qarshi kurashda, jumladan, Qozogʻistonda bemorlarni davolashda qatnashgan. Keyinchalik Yakov Shuster Tuapse portidagi sanitariya-epidemiologiya xizmati boshligʻi etib tayinlandi. Qishki urush va Ulugʻ Vatan urushlarida ham qatnashgan. Betsi Yakovlevnaning onasi urush davomida Qora dengiz floti markaziy kasalxonasida ishlagan va Betsi 14 yoshidan boshlab u yerda hamshira boʻlib ishlagan. Oila Sevastopol qamalidan omon qoldi va chekinayotgan Qizil Armiya boʻlinmalari bilan birga evakuatsiya qilindi. Keyin Tuapseda, Novorossiysk yaqinida va Malaya Zemlyada harbiy kundalik hayot mavjud edi. Urushdan keyin Betsi dengiz maktabiga oʻqishga kirdi, chunki u dengiz kemasining kapitani boʻlishni orzu qilgan. Bu tanlovga asosan dengiz flotida shifokor boʻlib xizmat qilgan otasi yordam berdi. Ammo ayollarga daryo kemalarida navigatorlardan yuqori lavozimlarni egallash taqiqlanganidan soʻng, Betsi Yakovlevna maktabdan ketdi. 1946-yilda Betsi Shidfar Leningradga joʻnab ketdi va u yerda Leningrad davlat universitetining sharqshunoslik fakultetiga muvaffaqiyatli oʻqishga kirdi. U yerda arab tili boʻlimida tahsil oldi[3].

1952-1955-yillarda Buxoro oʻqituvchilar malakasini oshirish institutida metodist, kafedra mudiri va rus tilidan dars bergan[2][4].

1955-1958-yillarda Toshkentdagi Oʻrta Osiyo davlat universitetida dars bergan. 1956-yilda Betsi Shidfar Oʻzbekiston SSR Fanlar akademiyasi Sharqshunoslik instituti aspiranturasiga oʻqishga kirdi[2][5].

1959-yilda Betsi Yakovlevna Moskvaga xizmat safari chogʻida eronlik siyosiy muhojir Kazem Alievich Shidfar bilan uchrashdi, u oʻsha yili turmushga chiqdi[5].

U 1993-yil 28-mayda Moskvada vafot etdi[6][2].

Manbalar tahrir

  1. Pyat knig nedeli[sayt ishlamaydi]Andoza:Недоступная ссылка // NG-Ex libris, 22.09.2011 g.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Betsi Shidfar // Vek perevoda – Russkiy poeticheskiy perevod XX—XXI vekov / Sost. Yevgeniy Vitkovskiy.
  3. N. A. Uspenskaya Betsi Yakovlevne Shidfar[sayt ishlamaydi]// B. Ya. Shidfar Obraznaya sistema arabskoy klassicheskoy literaturi (VI—XII vv.). – M.:.Izdatelskiy dom Mardjani/ In-t vostokovedeniya, Казанский (Приволжский) федеральный университет, kafedra regionovedeniya i islamovedeniya, 2011. – 320 s. – (Seriya: Bibliotheca Islamica) ISBN 978-5-903715-46-6
  4. N. A. Uspenskaya Betsi Yakovlevne Shidfar[sayt ishlamaydi]Andoza:Недоступная ссылка// B. Ya. Shidfar Obraznaya sistema arabskoy klassicheskoy literaturi (VI—XII vv.). – M.:.Izdatelskiy dom Mardjani/ In-t vostokovedeniya, Казанский (Приволжский) федеральный университет, kafedra regionovedeniya i islamovedeniya, 2011. – 320 s. – (Seriya: Bibliotheca Islamica) ISBN 978-5-903715-46-6
  5. 5,0 5,1 N. A. Uspenskaya Betsi Yakovlevne Shidfar[sayt ishlamaydi]// B. Ya. Shidfar Obraznaya sistema arabskoy klassicheskoy literaturi (VI—XII vv.). – M.:.Izdatelskiy dom Mardjani/ In-t vostokovedeniya, Казанский (Приволжский) федеральный университет, kafedra regionovedeniya i islamovedeniya, 2011. – 320 s. – (Seriya: Bibliotheca Islamica) ISBN 978-5-903715-46-6
  6. Pyat knig nedeli[sayt ishlamaydi]// NG-Ex libris, 22.09.2011 g.