Blüse Neuwerk
Blüse Neuwerk (Fuerbüse deb ham ataladi) – 1644-yilda Hamburg shahri aholisi tomonidan Neuwerk orolida qurilgan mayoq. Oʻsha paytda faqat istehkom boʻlgan Buyuk Neuverk minorasi bilan birgalikda u Elba daryosidagi birinchi mayoq edi. Mayoq Germaniya shimoliy dengizi sohilidagi Blüse Helgoland (1630-yil) va Wangerooge (1631-yil) dan keyingi uchinchi mayoq edi[1].
|
| |
 | |
| Joylashuvi | Neuwerk, German Bight |
|---|---|
| Koordinatalar | 53°55′19.546″N 8°29′14.485″E / 53.92209611°N 8.48735694°E |
| Minora | |
| Material | yogʻoch inshoot |
| Balandligi | 23 metr (75 ft) |
| Shakli | tepasida ochiq koʻmir olovi boʻlgan kvadrat, uch qavatli tuzilma |
| Quvvat manbai |
Toshkoʻmir  |
| Operator | Hamburger Admiralität |
Oʻsha payt uchun yogʻoch inshoot juda baland boʻlgan. U orolning shimoli-gʻarbiy sohilida qurilgan edi. 19-asr boshida qirgʻoqning eroziyasi uning joylashuvini xavf ostiga qoʻydi va 1814-yilda uning oʻrniga damba orqasidagi yogʻoch chiroq qurildi.
Rulman 1310-yilda qurilgan Buyuk Neuwerk minorasi (1814-yildan beri mayoq sifatida ishlatilinadi) bilan birga dengizchilarni Scharhörn yaqinidagi Shartonnaga olib keldi. Dengizdan bir oz uzoqda joylashgan shimoliy mayoq Blüsening oʻsha podshipnikdagi olovini toʻsib qoʻydi.
Olaus Magnus 1539-yilda Neuwerk Carta Marinada chiroqni tasvirlagan, ammo Melchior Lorck 1568-yildagi Elba xaritasi haqida koʻproq batafsil maʼlumotga ega boʻlmagan[2].
Mayoq qurulishi
tahrirPlatforma ostidagi uch qismli narvon qorovulxona deb ataladigan, nazoratchiga moʻljallangan kichik xonaga olib borardi. Platformaning oʻzida katta olov panjarasi bor edi. Yogʻoch konstruktsiyani ochiq olovdan himoya qilish uchun yogʻoch plankalar loy, qum va gʻishtli qoplama bilan qoplangan.
Blüse Neuwerkning nusxasi 1979-yildan 1994-yilgacha Bremerhavendagi Germaniya dengiz muzeyida saqlanib qolingan[3].
Operatsiyalar
tahrirBoshida koʻmir oʻtlari faqat 29-sentabrdan 31-martgacha ishlatilardi. 18-asr boshidan boshlab mavsum 1735-yil 14-sentabrdan 30-aprelgacha davom etdi.
1761-yildan boshlab butun yil davomida ishlashi uchun 1000 tonna koʻmir kerak edi. Gamburg qattiq koʻmirni 1771-yilgacha Shotlandiyadan toʻgʻridan-toʻgʻri import qildi. Koʻmir Gamburgdan olinadi. Gamburg oʻz koʻmirga ega boʻlgan galliyotini qurdi va mayoq yaqinida koʻmir portini saqlab qoldi. 1673-yildan boshlab u Gamburgda ishlaydigan Blüse kompaniyasiga Helgolanddagi toshkoʻmirni ham yetkazib berardi. Nazoratchi 2 yordamchilari bilan birga Blüseni boshqargan va dastlab yiliga atigi 30 taler, 1656-yildan 50 taler, 1692-yildan 530 taler va 1695-yildan 650 taler ishladi[4][5].
Operatsiya 1807-yildan 1813-yilgacha toʻxtatildi ammo muzning siljishi va yogʻoch konstruktsiya 1724-1794-yillarda yonib ketganligi sababli platformada doimo suv oʻchirilishiga qaramay yana uzilishlar boʻldi.
| dan | gacha | Blüse zavodining boshligʻi |
|---|---|---|
| 1688 | Jacob von Goldbeck | |
| 1688 | 1710 | Joseph fon Goldbeck |
| 1710 | 1719 | Peter Tode |
| 1719 | 1726 | Johann Hinrich Voss |
| 1726 | 1727 | Peter Voss |
| 1727 | 1732 | Thomas Untenberg |
| 1732 | 1759 | Magnus Wilckens I. |
| 1759 | 1765 | Magnus Wilckens II. |
| ? | ||
| 1773 | 1783 | David Wilhelm Kühlstein |
| 1783 | 1805 | Christian Wichmann |
| 1805 | 1815 | Claus Schmidt (shuningdek, 1815-yildan boshlab Buyuk Qodirning birinchi yorugʻlik saqlovchisi) |
Manbalar
tahrir- ↑ Geschichte des Seezeichenwesens. Entwicklung, Aufbau und Verwaltung des Seezeichenwesens an der deutschen Nordseeküste bis zur Mitte des 19. Jahrhunderts, 1965 — 59–61, 70–72-bet.
- ↑ Geschichte des Seezeichenwesens. Entwicklung, Aufbau und Verwaltung des Seezeichenwesens an der deutschen Nordseeküste bis zur Mitte des 19. Jahrhunderts — 34-bet.
- ↑ „Die Neuwerker Feuerblüse“. 2010-yil 7-yanvarda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 2019-yil 26-yanvar.
- ↑ Ein Turm und seine Insel – Monographie der Nordseeinsel Neuwerk. Aug. Rauschenplat, 1952 — 17, 36, 64-bet.
- ↑ Der Turm und das Leuchtfeuer auf Neuwerk, 1909 — 5-bet.