Blaise Pascal
Blaise Pascal (talaffuzi: blɛz paskal; 19-iyun 1623 – 19-avgust 1662) fransuz matematigi, fizigi, ixtirochisi, adibi va faylasufi boʻlgan. "Konus kesimlar nazariyasining tajribasi" nomli asarida (1639) proyektiv geometriyaning asosiy teoremalaridan biri — Paskal teoremasini isbotlagan (qarang Ikkilik prinsipi), 1641-yil jamlash mashinasini qurgan. Arifmetika, sonlar nazariyasi, algebra, ehtimollar nazariyasi, proyektiv geometriya va boshqa sohalarga oid ishlari muhim. P. birinchi marta matematik induksiya usulini qoʻllagan, Sharq matematiklaridan mus-taqil holda binomial koeffitsiyentlarni hisoblash usulini topgan (qarang Arifmetik uchburchak). P. qoʻllagan yuza va hajmlarni hisoblash usullari differensial hamda integral hisoblar yaratilishida asos boʻldi. P. gidrostatika asoschilaridan biri, 1648-yil atm bosimi mavjudligini isbotlaydigan taj-riba oʻtkazgan. Paskal qonunini asoslagan.
| Blaise Pascal | |
|---|---|
 | |
| Tavalludi |
19-iyun 1623-yil Clermont-Ferrand, Fransiya |
| Vafoti |
19-avgust 1662-yil (39 yoshda) Parij, Fransiya |
| Fuqaroligi | Kingdom of France[1] |
| Otasi | Étienne Pascal[1] |
| Onasi | Antoinette Begon |
| Bilimi | Kontinental falsafa, ekzistensializm asosi |
| Qiziqishi | Teologiya, matematika, falsafa, fizika |
| Koʻrsatgan taʼsirlari | Avliyo Augustine, Michel de Montaigne, Descartes, Cornelius Jansen, Epictetus |
| Olgan taʼsirlari | Antoine Arnauld, Pierre Duhem, William James, Henri Bergson |
| Mashhur fikrlari |
Pascal garovi Pascal uchburchagi Pascal qonuni Pascal teoremasi |
P. falsafiy qarashlari bilan ratsionalizm va skeptitsizm orasida ikkilanib turgan. Uning "provinsialga xatlar" asari fransuz prozasi va te-atrida muhim oʻrin tutadi. P. fransuz klassik prozasining shakllanishiga katta hissa qoʻshgan.[2]
ManbalarTahrirlash
- ↑ 1,0 1,1 (unspecified title)
- ↑ OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil
| Ushbu maqolada Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (2000-2005) maʼlumotlaridan foydalanilgan. |
HavolalarTahrirlash
 |