Bogxed (Shotlandiyadagi Boghead degan joy nomi bilan atalgan) — saproyayeli/yalarning eng toza xili. B. tarkibidagi organizm qoldiqlarining miqdori, hosil boʻlish sharoiti, sifati bilan koʻmirdan farq qiladi. B. botqoqliklar, dengiz koʻrfazlarida biyokimyoviy va geokimyoviy jarayonlar taʼsirida hosil boʻladi. Rangi qoramtir. B. tarkibini gazsimon, uchuvchan moddalar (75—90%), vodorod (8 — 12%) tashkil qiladi. Yonuvchi massaning issiklik berishi 33,5—37,7 Mj/kg. Gumusli koʻmir qatlamlari orasida yupqa qatlam koʻrinishida uchraydi. B.dan qoramoy, suyuqyonilgʻi olinadi va kimyo sanoatida foydalaniladi.

Adabiyotlar tahrir

  • OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil