Botqoq kiyigi (lotincha: Blastocerus dichotomus) — Janubiy Amerikada yashovchi Blastocerus monotipik jinsiga mansub kiyiklar turi.

Botqoq kiyigi
Biologik klassifikatsiya
Sinf: Sutemizuvchi
Oila: Bug'usimon
Urugʻ: Botqoq kiyigi
Blastocerus
Series: Botqoq kiyigi

Xalqaro Qizil kitob

Находятся в уязвимом положении
Уязвимые
IUCN 3.1 Vulnerable : 2828

Tashqi koʻrinishi

tahrir

Botqoq kiyiktari Janubiy Afrikadagi eng yirik kiyiklaridan biri. Tana uzunligi 153 — 195 sm, balandligi 110 — 127 sm, vazni 80 — 150 kg. Koʻchmachilik davrida yungi yorqin qizil-jigarrang tusga ega boʻlib, qolgan vaqtda ocharib ketadi. Oyoqlari toʻq jigarrangdan qoraga ozgaruvchan boʻladi. Botqoq kiyiklarining ikkala shoxlari 4-ga butalangan. Tuyoqlari botqoq sharoitlariga moslangan xolda engli. Quloqlari oq dumli kiyiklar kabi latta.

Istiqomat joylari

tahrir

Botqoq kiyiklarini daryolar va koʻllar boʻyida zich qamishzorlar, shuningdek, koʻpincha suv bosgan nam savannalarda uchratsa boʻladi. Botqoq kiyiklari uchus mos jiylar Argentina simoli, Peru, Boliviya, Poragvay va Braziliya janubiy-shaq qisimlari, ammo Amazonka oʻrmonlari toʻgri kelmaydi.liyaning janubi-sharqida joylashgan. Amazon oʻrmonlarida botqoq kiyiklari yoʻq.

Eng katta populyatsiyalar Paragvay va Parana daryolari maydonlarida joylashgan. Aholining toʻrtdan uch qismi Pantanalada yashgan.

Hayot tarzi

tahrir

Botqoq kiyiklari kechqurun faolashadi, yolgʻiz yoki 5 tagacha hayvonlardan iborat boʻlgan kichik guruhlarda yashaydi. Boshqa kiyiklardan farqli oʻlaroq, erkaklar bu turdagi urgʻochi uchun kurashishlari hech qachon kuzatilmagan. Asosan, botqoq kiyiklarining erkaklari kamroq tajovuzkorlik bilin kurash olib borishadi. Oziq-ovqat barcha turdagi suv oʻsimliklaridan, jumladan, nilfiyalar va qamishlardan iborat.

Xavf va xavfsizlik

tahrir

Brakonyerlar tufayli botqoq kiyiklari kam uchraydi. Braziliya va Urugvayning suv yoni hududlari kabi oʻz hududining baʼzi maydonlarida u butunlay qirilib ketgan. IUCN botqoq kiyiklarini xavf ostida qolgan turlar qatoriga kiritadi.

Adabiyotlar

tahrir
  • Ronald M. Nowak: Uokerning dunyo sutemizuvchilari. Jons Xopkins universiteti matbuoti, Baltimor, 1999, ISBN 0-8018-5789-9