Gilbert M. „Broncho Billy“ Anderson (Maxwell Henry Aronson, talaffuzi: „Maxwell Henry Aronson“, 1880-yil 21-mart — 1971-yil 20-yanvar) — amerikalik aktyor, yozuvchi, rejissyor va kino prodyuseri, Gʻarb kino janrining birinchi yulduzi[1]. U Essanay studiyalarining asoschisi va yulduzi boʻlgan. 1958-yilda u kino sanoatining kashshofi boʻlgani uchun maxsus Akademiya mukofotiga sazovor boʻldi.

Broncho Billy Anderson
Tavalludi
Maxwell Henry Aronson

21-mart 1880-yil
Vafoti 20-yanvar 1971-yil(1971-01-20)
(90 yoshda)
South Pasadena, Kaliforniya, A. Q. Sh.
Fuqaroligi AQSh
Kasbi
Faoliyat yillari 1903-1965
Turmush oʻrtogʻi
Mollie Louise Schabbleman (turm. 1910)
Bolalari 1

Yoshligi tahrir

Anderson Maxwell Henry Aronson[2] Arkanzas shtatining Litl-Rok shahrida tugʻilgan[3], Nyu-Yorklik Henry va Ester (Ash) Aronsonlarning oltinchi farzandi hisoblanadi[4][5][6]. Uning singlisi aktrisa va qoʻshiqchi Leona Anderson[7]. Oilasi yahudiy edi, otasining ota-onasi Prussiyadan AQShga hijrat qilgan, onasi esa Rossiya imperiyasidan[8]. Anderson uch yoshlik paytida oilasi Arkanzas shtatidagi Pine Bluffga koʻchib oʻtdi. U oilasi bilan Missuri shtatining Sent-Luis shahriga koʻchib oʻtgandan keyin 8 yoshiga qadar Pine Bluffda yashadi. 18 yoshida u Nyu-York shahriga koʻchib oʻtdi va teatrda paydo boʻldi, shuningdek, fotosuratchining modeli va gazeta sotuvchisi sifatida daromadini toʻldirdi. 1903-yilda u Edwin S. Porter bilan uchrashdi, Porter Andersonni aktyor va vaqti-vaqti bilan ssenariy hamkori sifatida yollab turdi[9][10].

Film tahrir

Anderson "The Great Train Robbery" (1903) filmida raqsga tushgan raqqosa, otib oʻldirilgan poezd yoʻlovchisi va № 1 bandit rolini oʻynadi[11]. Filmni birinchi marta vodvil teatrida koʻrgan va tomoshabinlarning munosabatidan hayratda qolgan u faqat kino sanoatida ishlashga qaror qildi. U Gilbert M. Anderson nomi bilan oʻzining vesternlarida yozish, rejissyorlik qilishni boshladi.

 
Francis X. Bushman, Charlie Chaplin va Anderson, 1915-yilda Chikagodagi Essanay studiyasida olingan surat

Shaxsiy hayot va oʻlim tahrir

Anderson Mollie Louise Schabblemanga uylangan va ularning Maxine ismli qizi bor. Umrining soʻnggi yillarida u Kaliforniyaning Vudlend Hills shahridagi Motion Picture & Television Country House va Hospitalda yashadi[12]. Oʻzining keyingi yillarida film suratga olish paytida yuz bergan bel jarohati natijasida oyoqlari falaj boʻlib qolgan[11].

U 1971-yilda 90 yoshida Kaliforniyaning Janubiy Pasadena shahridagi sanatoriyda vafot etdi[13]. U kuydirildi va kuli Los-Anjelesdagi Pines krematoriyasi ibodatxonasiga qoʻyildi. 

Manbalar tahrir

  1. Broncho Billy Anderson is Dead at 88. The New York Times (21-yanvar 1971-yil).
  2. Essanay Silent Film Museum — AKA Gilbert Maxwell Aronson
  3. „"Broncho Billy" Anderson“. Encyclopedia of Arkansas. Qaraldi: 17-yanvar 2019-yil.
  4. Aronson in the United States Federal Census, Pulaski County, Arkansas, 1880, Enumeration District 143, p. 303.
  5. „"Broncho Billy" Anderson“. Encyclopedia of Arkansas. Qaraldi: 17-yanvar 2019-yil.
  6. „Ancestry of Gilbert M. "Broncho Billy" Anderson (1880—1971)“. Freepages.genealogy.rootsweb.ancestry.com (20-yanvar 1971-yil). 2013-yil 18-iyulda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 17-yanvar 2019-yil.
  7. „Staff Directory“. Essanay Studios. 2015-yil 11-fevralda asl nusxadan arxivlangan. Qaraldi: 7-mart 2015-yil.
  8. Kehr, Dave. „Sring Films / Actors-Directors; The Actors Who Have Two Faces“. The New York Times (16-yanvar 2000-yil). Qaraldi: 23-fevral 2015-yil.
  9. Corneau, Ernest N. The Hall of Fame of Western Film Stars. Christopher Publishing House, 1969, p. 23.
  10. Katz, Ephraim. The Film Encyclopedia, 5th Ed. New York City: Harper Collins, 2005. pp. 35-36.
  11. 11,0 11,1 Becker, Bill. „Old film cowboy remembers when“. The New York Times (27-mart 1961-yil), s. 27. Qaraldi: 22-sentabr 2021-yil.
  12. Corneau, Ernest N. The Hall of Fame of Western Film Stars. Christopher Publishing House, 1969, p. 24.
  13. Los Angeles Times, January 21, 1971, Section 1, p. 2.